پل طبیعت بزرگترین پل‌ غیر خودرویی کشور واقع در بخشی از اراضی عباس آباد شهر تهران است؛ که توسط شرکت سازه های پارچه ای دیبا در سال 1389 طراحی شد. طراحی پل طبیعت نتیجه یک مسابقه دو مرحله‌ای بود که در سال 1387 از طرف شرکت نوسازی عباس آباد مطرح گردید و نهایتا طرح شرکت دیبا به عنوان طرح برتر برگزیده شد.

 از پاییز 1388 طراحی نهایی پل به همراه محاسبات و تحلیل‌های سازه‌ای آغاز شد و فرایند ساخت این پل حدود چهار سال طول کشید (پاییز 1389 لغایت پاییز 1393). پل طبیعت در مدت کوتاهی با استقبال مردم روبرو و از محبوبیت بالایی برخوردار شد.

l1

پل طبیعت دو پارک آب‌وآتش و طالقانی را بر فراز بزرگراه مدرس بهم وصل می‌کند. بر خلاف تعبیر معمول از پل که معبری است برای رسیدن از نقطه‌ای به نقطه دیگر، این پل از ابتدا به عنوان فضایی برای ماندن طراحی شد؛ و با تعبیه‌ی فضاهای سبز، فضاهایی جهت نشستن و استراحت یا عملکردهای تفریحی-خدماتی مانند رستوران و کافه، بهانه مناسبی برای مکث و ماندن افراد بر روی آن را ایجاد می نماید.

 

طراحی و معماری پل طبیعت دارای یک ساختار منحنی ۲۷۰ متری است، و بخش اصلی این پل در دو طبقه طراحی شده است، که بر روی دو ستونِ درختی شکل در دو سمت بزرگراه احداث گردیده و یک طبقه دیگر به آن افزوده می‌شود. این پل شامل چندین مسیر برای عبور و مرور مردم و ورودی‌های متعدد است.

 

اصلی‌ترین مصالح مصرفی در این پل که سازه اصلی آن نیز می‌باشد، از نوعی فولاد است که در سازه‌های دریایی، اسکله‌ها و سازه‌های نفتی استفاده می‌شود. جنس این فولاد SD 52 است، که فولاد بسیار محکمی بوده و در برابر بارندگی و خوردگی مقاومت قابل ملاحظه ای دارد و خرپاهای سازه نیز از لوله‌های فولادی می باشد.

پل طبیعت تهران بعنوان بهترین سازه فولادی ایران در سال 1392 نیز شناخته شده است. شرکت دیبا به واسطه طراحی پل طبیعت تهران توانست جایزه آقا خان که یکی از معروف‌ترین جایزه‌های معماری می‌باشد را از آن خود کند.

l2

این پل به لحاظ اجتماعی توانست به سرعت تبدیل به یک فضای شهری عمومی موفق شود. رمپ‌های تعبیه شده، این امکان را فراهم می‌کنند که افراد ناتوان یا کم توان که اساسا در فضاهای شهری به سختی تردد می‌نمایند، خواه بر صندلی چرخدار باشند یا همراه با کالسکه فرزند خود و ...، بتوانند پل را مشابه دیگران تجربه کنند. بر این اساس به نظر می‌رسد مهمترین نکته درباره موفقیت این پل پرداختن به مقوله‌ی عدالت اجتماعی باشد. با توجه به رایگان بودن و عدم محدودیت پل، همه افراد جامعه فارغ از میزان درآمدشان یا تعلق‌شان به گروه یا قشر اجتماعی خاص به یک میزان در انتفاع از آن سهم دارند و این پیام مهمی برای شهروندان است که همه آنها حقی یکسان برای انتفاع از فضاهای با کیفیت و مطلوب در شهرشان دارند، که تحقق آن بخشی در گرو مدیریت شهر و بخشی در گرو میزان مسئولیت پذیری اجتماعی آنان است.

l3

دسترسی به این پل بسیار راحت است و در پارک‌های دو طرف پل طبیعت پارکینگ‌های بزرگی، جهت رفاه حال بازدید کنندگان تعبیه شده و همچنین دسترسی به این پل از طریق مترو و اتوبوس نیز امکان‌پذیر است، در نتیجه شما به راحتی می‌توانید به این نقطه از تهران سفر کنید و نگران جای پارک وسیله نقلیه نباشید.

در ادامه بحث توضیحات مختصری در مورد ساختار و ویژگی‌های پل طبیعت خواهیم داشت و با این پل بیشتر آشنا خواهیم شد. اگر علاقمند این معماری هستید تا انتهای مطالب همراه ما باشید.

طراحی و معماری پل طبیعت و ویژگی‌های آن

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پل طبیعت، نوع کاربری آن نسبت به سایر پل‌ها می‌باشد. این پل در واقع جهت آرامش روح و ارتباط با طبیعت زیبای شهر تهران طراحی و ساخته شده است. طراحی پل با محوریت سه سطح صورت پذیرفته است که هریک ویژگی‌ها و شرایط متفاوتی دارند.

سطح سوم که در بالای دو ستون اصلی قرار دارد، یک سطح کاملا باز است که می‌تواند مکانی برای اجرای موسیقی یا نمایش و یا فضایی برای سایر فعالیت‌های هنری مانند نقاشی باشد. سطح دوم سطحی است که از سمت شرق، هم تراز پارک طالقانی و از سمت غرب، هم‌تراز پارک آب‌وآتش است. این سطح بیشتر به حرکت پیاده اختصاص دارد. در نقاطی که عرض پل در اثر حرکت سینوسی در دو طرف بیشتر می شود، در لبه ها امکان ایجاد فضاهای سبز و نشستن تعبیه شده است. سطح زیرین نیز از هر دو پارک ( طالقانی و آب‌وآتش) دارای ورودی است؛ یکی از تراز هم سطح با خودش و دیگری توسط رمپ‌هایی که هم‌تراز با سطح دوم آغاز می شوند؛ لذا از هر دو تراز می­‌توان وارد این سطح شد. در کل، این طبقه شامل فضاهایی است که بیشتر برای ماندن و مکث هستند؛ اما مسیری نیز در وسط به محور حرکتی اختصاص یافته است.

 سه سطح ارتفاعی پل، توسط رمپ‌ها و پله‌هایی به یکدیگر متصل می­‌شوند. این رمپ‌ها و پله‌ها که به شکل پیوسته طبقات را به‌هم وصل کرده‌اند، این امکان را فراهم می‌کنند که بتوان در هر بار حضور در فضای پل، با انتخاب مسیری جدید به تجربه و درک متفاوتی از آن دست یافت و مسیر رفت و برگشت کاملا متفاوتی را تجربه نمود. 

همچنین از آنجایی که در هر دوسوی پل، به‌خصوص در بستر پارک طالقانی، درختان زیادی وجود دارند، تلاش طراح بر این بود که جانمایی ستون‌ها و نقاط ابتدا و انتهای پل به گونه‌ای انتخاب شوند که دارای کمترین تراکم درختان و پوشش گیاهی باشند.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید وزن سازه 2000 تن و مساحت کل ساخته شده 7680متر مربع است، عرض پل بین 6 تا 13 متر متغیر است و دهانه‌های پل طبیعت از شرق به غرب به ترتیب 68، 94، 68 و39 متر است.

برای ساخت پل طبیعت  2200 مترمربع حفاری، 14000 قطعه فولادی، 102 کیلومتر جوشکاری و 62000 مترمکعب بتن ریزی انجام شده است.

l4

جوایز پل طبیعت

1396    جایزه بین المللی خوارزمی

1395   جایزه معماری «آقاخان» 2016

1394   جایزه معمار برای فضاهای عمومی، تهران، ایران

1394   جایزه معماری آسیا، استانبول، ترکیه

1394   جایزه نقره ای IPMA برای مدیریت پروژه، پاناما

1394   جایزه MEIDAA  در بخش پروژه های عمومی و شهری خاورمیانه، دوبی، امارت متحده عربی

1394   جایزه  Architizer A+ در بخش پل و بزرگراه ها، نیویورک، ایالت متحده امریکا

1393   برترین پل شهری در چهارمین کنفرانس بین المللی پل در دانشگاه امیرکبیر، تهران

1393   برنده خشت طلایی در فضاهای گردشگری و تفریحی در روز جهانی شهرها، تهران، ایران

1392   برترین سازه فولادی کشور در بخش پل در چهارمین کنفرانس فولاد و سازه، تهران، ایران

l5

شرکت سازه‌ های پارچه ای دیبا، علاوه بر طراحی، معماری و نظارت پل طبیعت، پروژه‌های دیگری نظیر طراحی و اجرای سازه‌های پارچه ای اراضی عباس آباد ( رستوران سی فود، آمفی تئاتر پارک آب‌وآتش، بازار گل و ...) را انجام داده است. همچنین این شرکت در طراحی و بازسازی مراکز نوآوری مانند کارخانه نوآوری آزادی، کارگاه نوآوری هفت‌وهشت، فضای کار اشتراکی زاویه، مرکز نوآوری ایران در کنیا و ...، طراحی و اجرای پوشش ETFE سقف باغ ماهان بازار بزرگ ایران (ایران مال) و ... را در کارنامه کاری خود دارد.