مسئولیت به داشتن صندلی نیست

مسعود پیرهادی
قَالَ رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه: «کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ فَالْإِمَامُ رَاعٍ وَ هُوَ اَلْمَسْئُولُ عَنْ رَعِیَّتِهِ وَ اَلرَّجُلُ فِی أَهْلِهِ رَاعٍ وَ هُوَ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ وَ اَلْمَرْأَةُ فِی بَیْتِ زَوْجِهَا رَاعِیَةٌ وَ هِیَ مَسْئُولَةٌ عَنْ رَعِیَّتِهَا وَ اَلْخَادِمُ فِی مَالِ سَیِّدِهِ رَاعٍ وَ هُوَ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ وَ اَلرَّجُلُ فِی مَالِ أَبِیهِ رَاعٍ وَ هُوَ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ وَ کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ»
هر کسی در هر منصب و لباسی مسئول است؛ شاید دایره و گستره مسئولیت ها به فراخور اوضاع و احوال و موقعیت شخص، قبض و بسط پیدا کند اما در وجود مسئولیت، نمی توان تردید کرد. افراد و مصادیق حدیث مذکور، تمثیلی است و جنبه حصری ندارد؛ به این معنا که مثلا دانشجو در دانشگاه مسئول است و باید حافظ و پاسبان آن جایگاه و موقعیت باشد چرا که باید جوابی برای یوم الحساب، مهیا و تدارک کند. همینطور است کارمند در اداره، کارگر در کارگاه و کارخانه، وزیر در وزارتخانه و وکیل در خانه ملت.
گاهی برای فرار از مسئولیت، نداشتن صندلی بهانه 
می شود حال آنکه بیان شد به فرض نبودن صندلی و قلمی با امضای لازم الاتباع سراسری هم مسئولیت وجود دارد و فقط محدوده آن تغییر می کند. باید ابتدا به این سؤال پاسخ دهیم که بیننا و بین الله، صندلی موضوعیت دارد یا طریقیت؛ چه بسا مدیرانی که تمام توان و انرژی خود را برای رسیدن به موقعیت سیاسی و اجتماعی به کار گرفتند و بعد از آن، چونان افرادی که شکاری را صید کرده اند تنها به تناول آن شکار نشستند؛ آن هم نه به صورت جوانمردانه بلکه با هزار دوز و کلک و دروغ؛ پس اینجا اصالت با رسیدن به آن نقطه است نه رسیدن به نقطه برای خدمت و انجام مسئولیت.
اما خدا را باید شاکر باشیم که رهبر معظم انقلاب، کشور را دارای فعال و نخبگانی می دانند که در جلسه سران قوای سه‌گانه با موضوع مسائل اقتصادی گفتند: «شرایط کنونی کشور موجب شده است نخبگان و فعالان دلسوز، احساس مسئولیت مضاعف کنند و ظرفیت‌ها و داشته‌های علمی و تجربی خود را به مسئولان عرضه کنند، بنابراین قدر این فرصت را بدانید و از پیشنهادهای فعالان دانشگاهی و اقتصادی استفاده‌ی کامل کنید.»
افرادی که بی قرار هستند در قرارگاه های غیر دولتی یا بی نام و نشان اما از آنها که گویی حتی بلغت الحلقوم، به صندلی چسبیده اند با غیرت و تعصب بیشتر مسئولیت می پذیرند و خود را بدهکار می دانند.
در سفر همدان که به واسطه سومین سالگرد شهید همدانی وقتی می بینی محمدباقر قالیباف، نزدیک به 13 ماه، سمت اجرایی ندارد اما بیشتر از قبل خود را مسئول می داند و بقیه را هم به حرکت وا می دارد، فرموده رهبر انقلاب را تصور می کنم که واقعا اینها احساس مسئولیت مضاعف می کنند. وقتی در مناظره انواع و اقسام بداخلاقی ها علیه او صورت می گیرد و الان می گوید حاضرم بی پست و مقام و صندلی، به این دولت خدمت کنم چون خدمت به این دولت خدمت به مردم است، باید چرایی دریافت لقب مدیر جهادی را فهمید.
وقتی خدمات آستان قدس رضوی و محرومیت زدایی حاشیه نشین ها بعد از ایام انتخابات با قوت بیشتر ادامه پیدا می کند و پروژه های خدماتی، آموزشی و درمانی روز به روز افتتاح می شود و زائر اولی ها از سویدای دل دعای خیر می کنند، یاد بی اخلاقی های برخی در زمان انتخابات می افتم که خدمات آستان قدس را سیاسی می دیدند غافل از اینکه با عینک ناپاک خود، صحنه را به نظاره نشسته بودند.
غرض، ایفای مسئولیت در همه آنات و لحظات است چه نشسته بر صندلی قدرت، چه ایستاده به جهاد و اصلا چه بهتر آنها که بر صندلی نشسته اند قدری از روی صندلی بلند شوند و اقدامی بنمایند.