پتروشیمی، برنده بحران قیمت نفت

با سقوط قیمت نفت، تولید نفت شیل ایالات متحده با کاهش روبرو خواهد شد، اما با نفت ارزان، شاهد اتفاقات دیگری نیز در بازار انرژی خواهیم بود. کارشناسان معتقدند صنعت پتروشیمی از برندگان دوره افت قیمت نفت خواهد بود. 

موسسه آی اچ اس مارکیت در گزارشی به بررسی پیامدهای خوراک ارزان صنعت پتروشیمی پرداخته است.  باید دانست که با کاهش عرضه نفت، تعدادی از واحد‌های پتروشیمی از هم اکنون با مشکل کمبود خوراک در زنجیره تامین روبرو شده‌اند. قیمت خوراک براساس نرخ نفت در بازارهای بین‌المللی تعیین می‌شود و با قیمت‌های پایین کنونی، تولید از هزاران چاه غیراقتصادی شده است. 

با کاهش تولید نفت شیل، میزان برداشت گاز همراه نیز به عنوان خوراک محبوب بسیاری از واحد‌های جدید پتروشیمی کاهش یافته است.براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی، در ماه‌های اخیر، تولید گاز ایالات متحده، نزولی بوده است. این اتفاق بر میزان صادرات ال ان جی این کشور نیز تاثیر چشمگیری بر جای خواهد گذاشت.

تولید مایعات گازی (ان جی ال) شامل اتان، پروپان، میعانات گازی و بوتان نیز در سال جاری، روندی نزولی داشته است. همه این محصولات، خوراک پرطرفدار واحد‌های جدید پالایشی به شمار می‌روند. بخشی از این محصولات نیز برای گرمایش و یا پخت و پز مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، اتان و پروپان از خوراک‌های جذاب واحد‌های تولیدکننده پلاستیک‌ها و رزین‌ها هستند.

با توسعه پتروپالایشگاه‌ها، بیش از ۵۰ تا ۷۰ درصد تولید محصولات این مجتمع‌ها به صنعت پتروشیمی اختصاص یافته است. پالایشگاه‌های کنونی نیز به دنبال تغییر در سبد محصولات کنونی خود هستند. 

دورنمای راهبردی صنعت پالایش در آستانه تحولی بزرگ قرار گرفته و با جذب سرمایه گذاری‌های جدید زنجیره ارزش در حال بهبود سریع است.       

 افزایش ایجاد ارزش از یک بشکه نفت 

هم اکنون چند فناوری پالایشی وجود دارد که می‌توان از برش‌های سنگین نفت برای تولید سوخت و یا محصولات پتروشیمی استفاده کرد. تزریق هیدروژن در مراحل فراورشی یکی از این فناوری‌ها محسوب می‌شود.

امکان بهره‌گیری از خوراک‌های متنوع نظیر نفتا، ال پی جی و برش‌های سنگین که به سادگی می‌توان آنها را پالایش کرد، از مزایای جذاب این واحدهای جدید یکپارچه است.

در جهت حفاظت از محیط زیست نیز تلاش می‌شود تا میزان استحصال گوگرد در تولیدات نهایی افزایش یابد و سوخت‌هایی پاک تر روانه بازارها شود.  

 نفتا، خوراک محبوب پتروپالایشگاه‌ها     

پس از اعمال ممنوعیت پلاستیک‌های یک بار مصرف در کشورهای پیشرفته، تقاضا برای پلی استرها افزایش یافته است. در پنج سال فرارو این نرخ رشد ۵ درصد پیش بینی شده است. 

از سوی دیگر تقاضای پارازایلین در سال ۲۰۲۸ میلادی از مرز ۱۹ میلیون تن فراتر خواهد رفت. تقاضا برای محصولات آروماتیک نظیر بنزن و زایلین ها نیز در حال افزایش است. پتروشیمی‌ها خواهان خرید خوراک‌های ارزان‌تر هستند. بدین ترتیب در سال‌های آینده، شاهد کمبود نفتا خواهیم بود. به همین دلیل چینی‌ها ساخت پتروپالایشگاه‌ها را در دستور کار خود قرار داده‌اند.

در گذشته بخش زیادی از نفتای سنگین پالایشگاه‌ها به سوخت تبدیل شده و مقدار کمتری به محصولات آروماتیک تبدیل می‌شد. اما این روند دگرگون شده و سهم محصولات آروماتیک از سوخت‌ها پیشی گرفته است. در مجموع، در نقشه راه توسعه فناوری‌های پالایشی، کارایی هزینه‌ها در اولویت بوده است. لذا پالایشگاه‌های آمریکا برای رقابت با پالایشگاه‌های جدید چین باید رقابت دشواری را آغاز کنند.

انقلاب شیل در لبه پرتگاه

در سایه انقلاب منابع شیل، تولید ان جی ال آمریکا نیز افزایش یافته و براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی از مرز ۵ میلیون بشکه در روز فراتر رفته است.

ویرال میهتا، مدیر بخش میان دستی و ال جی ال موسسه آی اچ  آی مارکیت می گوید: در فاصله سال های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ میلادی، تولید ان جی ال رشدی ۲۷ درصدی داشته است. 

در ابتدای سال ۲۰۲۰ میلادی، تحلیلگران انتظار داشتند که تولید ان جی ال ایالات متحده در دو سال فرارو افزایش یابد. توسعه شبکه انتقال ان جی ال و افزایش حفاری چاه های نفت از دلایل رشد تولید این محصول اعلام شده بود.

پیش از همه گیری ویروس کرونا، موسسه آی اچ اس مارکیت پیش بینی کرده بود که همانند دو سال گذشته، تولید ان جی ال با رشد همراه خواهد بود. این موسسه رشد تولید ان جی ال در پایان سال ۲۰۲۱ میلادی را ۱۹ درصد اعلام کرده بود. اما بازی عوض شده است.

بازار نفت به کدام جهت می رود؟

به هر ترتیب، با همه گیری کرونا، شاهد سقوط قیمت نفت و نمایش درام اعضای اوپک برای کاهش تولید نفت بودیم. قیمت نفت دبلیو تی آی در هفته جاری به ۲۰ دلار رسیده و روند کاهش تولید نفت و مایعات نفتی آغاز شده است.

موسسه آی اچ اس مارکیت اعلام کرده، تولید ان جی ال ایالات متحده بدون تغییر در دو سال فرارو‌ ادامه خواهد داشت.به هر ترتیب، تقاضای جهانی و داخلی ان جی ال در حال رشد است و براساس اعلام این موسسه، با پیامدهای سقوط قیمت نفت، زنجیره تامین تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی با چالش روبرو خواهد شد. 

اداره اطلاعات انرژی در گزارش کوتاه مدت خود برای ماه آوریل اعلام کرده که تولید روزانه ان جی ال ایالات متحده از ۵.۱۲ میلیون بشکه در فصل نخست سال جاری به ۴.۷۳ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۱ میلادی کاهش خواهد یافت. در دو سال اخیر این روند افزایشی بوده است. 

شرکت مشاوره انرژی انوروس اعلام کرده تولید ان جی ال ایالات متحده در سال آینده کاهش خواهد یافت. سقوط قیمت نفت، مهمترین دلیل این اتفاق اعلام شده است.

موسسه مشاوره انرژی وود مکنزی نیز اعلام کرده که عرضه ان جی ال پس از نفت خام پالایشگاه ها، دومین خوراک کلیدی صنعت نفت محسوب می شود.

عرضه کوتاه مدت ان جی ال با چالش روبرو شده و این معضل در مقایسه با پالایشگاه ها، وخیم تر است.

با آغاز سقوط قیمت نف، بودجه سرمایه گذاری شرکت های نفتی بازنگری شده و کاهش قابل توجهی را در آمریکای شمالی نشان می دهد. 

خریداران سهام شرکت های پتروشیمی در میان مدت به این نکته توجه خواهند کرد. موسسه وود مکنزی اعلام کرده، تأسیسات پتروشیمی دارای انعطاف در نوع خوراک می توانند عملکرد تجاری بهتری داشته باشند. 

در این گزارش اعلام شده که با توقف فعالیت های اقتصادی و نوسانات قیمت خوراک، شاهد تأثیرات سریع و چشمگیری بر صنعت پتروشیمی خواهیم بود.

با سقوط قیمت نفت به کمترین میزان در دو دهه اخیر، اقتصاد جهانی با فراز و نشیب های متفاوتی روبرو شده است. اما صنعت پتروشیمی را باید جنگ قیمت ها در بازار دانست.