راهنمای خرید فرش دستبافت

راهنمای خرید فرش دستبافت

فرش های ایرانی یا به طور کلی شرقی، به واقع تنها اثر هنری هستند که می شود زیر پا انداخت و از روی آن رد شد. این فرش ها در بین خانواده ها نسل به نسل منتقل می شوند و طی هر سال با هر گامی که بر روی آنها بر می دارند، بر ارزش مادی و معنوی آنها افزوده می شود. همانطور که دغلکاران می توانند تابلوی جعلی ون گوگ را به جای اصل به شما قالب کنند، انتخاب فرش اصیل برای منزل و سره را از ناسره تشخیص دادن هم رموزی دارد که در این مطلب مختصر آن را با شما در میان می گذاریم. در ادامه مطلب راهنمای خرید فرش دستبافت با ما همراه باشید.

انتخاب فرش اصیل برای منزل و سره را از ناسره تشخیص دادن هم رموزی دارد

فرش دستبافت، یک سرمایه

فرش دستبافت دارای سه ویژگی است که آن را از فرش های ماشینی متمایز می کند. فرش دستبافت فرشی است که تار و پود و پرز دارد و پرزها در تارهای آن گره خورده اند. فرش های دستبافت ایرانی و شرقی، واقعاً یک سرمایه محسوب می شوند. این فرش ها در دنیای مدرن امروز، از معدود آثار هنری باقی مانده از دنیای قدیم هستند که هنوز خریدار دارند و مهمان منازل شهروندان سراسر جهان هستند. همین امر باعث شده تا دغلکاران خیال کنند که می توانند از سادگی و بی اطلاعی مشتریان سوءاستفاده کرده و فرش تقلبی و غیراصیل را به جای فرش دستبافت اصیل به آنها قالب کنند. با گشتن در اینترنت می توان چندین تاجر فرش را پیدا کرد که ادعای فروش فرش اصیل و با قدمت بالا را دارند، اما عده کمی از آنها در ادعا صادق هستند. این مطلب مخصوصاً در آمریکا بیشتر نمود دارد.

فرش دستبافت فرشی است که پرزها در تارهای آن گره خورده اند

تاریخچه فرش دستبافت شرقی

فرش دستبافت همانطور که از نامش بر می آید فرشی است که طی ماه ها و یا حتی سال ها به دست قالی بافان زحمتکش بر روی دار قالی بافته شده است. نمی توان تاریخ دقیقی برای پیدایش فرش دستبافت شرقی معین کرد، اما در دهه ۴۰ میلادی در سیبری، یک فرش عتیقه دستبافت سالم توسط یک باستان شناس روس کشف شد و قدمت آن قرن پنجم قبل از میلاد تخمین شده شد.

قدمت فرش دستبافت قرن پنجم قبل از میلاد تخمین شده شد

فرش شرقی یا ایرانی؟

معمولاً در جهان وقتی صحبت از فرش دستبافت به میان می آید اکثراً یاد ایران می افتند و این تصور وجود دارد که گویی فقط ایرانیان این هنر را دارند و اقوام و مردمان سایر نواحی دنیا روی خاک و برف و چوب می نشسته اند! اما همانطور که در بالا بیان شد، قدیمی ترین فرش دستبافت جهان در سیبری و شرق اروپا کشف شده است. می توان گفت که همه فرش های ایرانی فرش هایی شرقی هم به حساب می آیند، اما همه فرش های شرقی فرش ایرانی محسوب نمی شوند و هویت خاص خود را دارند. مخصوصاً در زمینه فرش های مدرن، کشورهای اسکاندیناوی پیشتاز هستند و کلاً در مورد فرش ادعا می کنند که قدمت فرشبافی آنها اگر بیش از فرش بافان ایرانی نباشد، کمتر از آنها نیست.

کشورهای ترکیه، افغانستان، هند و سایر نواحی شرق، هنر فرشبافی مختص خود را دارند و به فرش هایی که در این نواحی بافته می شود، فرش شرقی گفته می شود.

قدیمی ترین فرش دستبافت جهان در سیبری و شرق اروپا کشف شده است

فرش های دستبافت مناسب کسانی است که نه تنها به دنبال گرم کردن و آراستن کف منازل خود هستند، بلکه حاضراند در این زمینه دست به سرمایه گذاری زده و هزینه های بالایی پرداخت کنند. این فرش ها دارای طرح های خاصی هستند که تنها مورد پسند سلیقه عده خاصی قرار می گیرند. پس اگر قرار است فرش دستبافت برای منزل خود بخرید، تکلیف خود را مشخص کنید و ببینید آیا طرح های فرش با دکوراسیون کلی منزل شما متناسب هست یا خیر. نمی توان در منزلی که همه چیز آن مدرن است، یک فرش شرقی دستبافت با طرح و نقشه متعلق به زمان صفویه انداخت، چرا که مصداق وصله ناجور خواهد شد. البته در این مورد باز هم سلیقه شما اهمیت دارد.

انواع فرش دستبافت

فرش های دستباف از لحاظ جنس و الیاف به چند دسته تقسیم می شوند:

پشمی: تار و پود این فرش از جنس پنبه است. البته عشایر برای بافت این فرش از نخ پنبه از پشم استفاده می کنند.

تمام ابریشم: فرش هایی هستند که پرز و چله آنها از ابریشم است.

کف ابریشم: در زمینه این فرش ها به جای پرز پشمی از ابریشم استفاده شده است.

گل ابریشم: در نقش و حاشیه این فرش ها به جای پرز پشمی از ابریشم استفاده شده و چله آنها از ابریشم است.

همانطور که گفتیم، فرش شرقی و ایرانی یک سرمایه است و ما باید از سرمایه خود به خوبی محافظت کنیم. اگر روی این فرش ها چای یا قهوه بریزید، از ارزش آن کم خواهید کرد. به همین دلیل است که اگر فرزند خردسال یا حیوان خانگی دارید، بهتر است از خرید فرش دستبافت منصرف شوید. تا آنجا که می توانید فرش های دستبافت را در جاهای خشک نگه داری کنید و رساندن رطوبت به آنها خودداری کنید.

تار و پود فرش های دستبافت پشمی از جنس پنبه است

خرید فرش دستبافت

هنگام خرید فرش دستبافت این نکات را رعایت کنید تا بازار دغلکاران را سکه کرده باشید:

اگر قرار است فرش دست دوم بخرید، از اعتبار فروشنده و فروشگاه او مطمئن شوید.

از فروشنده سؤال بپرسید. یک فروشنده متخصص، با فرش زندگی می کند و از چند و چون آن کاملاً با خبر است. فروشنده فرش همه اطلاعات اعم از تاریخ بافت، جنس و شهری که در آن بافته شده است را صمیمانه با شما در میان می گذارد.

فرش را برگردانید تا طرح های آن را ببینید. فرش های ایرانی و شرقی با دست از روی طرح هایی بافته می شوند که نسل اندر نسل منتقل شده اند. اگر توانستید نشانه طرح ها را در پشت فرش ببینید، می توانید از بابت اصالت آن خاطر جمع باشید.

با دقت به فرش نگاه کنید. گره های یک فرش اصیل دستبافت، باید نزدیک بهم بافته شده باشند (در هر متر مربع بیش از ۲۰۰ زده شده باشد و در اغلب موارد بیش از ۵۰۰ گره هم وجود دارد). همچنین، ریشه های یک فرش اصیل دستبافت ایرانی-شرقی باید ابریشم واقعی باشد که در واقع تداوم ابریشمی است که در خود فرش است، نه اینکه بعداً با ابریشم به آن دوخته شده باشد.

گره های یک فرش اصیل دستبافت، باید نزدیک بهم بافته شده باشند

متاسفانه پیش می آید که فرشی مقابل شما بگذارند که از ابریشم مصنوعی بافته شده نه ابریشم واقعی. برای فهمیدن این نکته کافی است تست هایی را که در زیر ارائه می کنیم را انجام دهید. البته توصیه می کنیم که این تست ها را تنها در صورتی انجام دهید که واقعاً می خواهید آن فرش را خریداری کنید. حتماً از فروشنده برای انجام این تست ها اجازه بگیرید. اگر فروشنده از اصالت فرش مطمئن باشد با کمال میل این اجازه را به شما خواهد داد. اما اگر با انکار او روبرو شدید بدانید کاسه ای زیر نیم کاسه دارد. با فروشنده شرط کنید که فقط با تایید متخصص فرش را خربداری خواهید کرد. همچنین از او ضمانت نامه ای بگیرید که اگر بعداً مشخص شد که فرش فروخته شده اصیل نیست، فرش را پس داده و پولتان را پس بگیرید. حالا با توجه به این مطالب، برای اطمینان از اصالت فرش دستبافت این دو تست را انجام دهید:

فرش را با دست بمالید. اگر فرش واقعاً از ابریشم بافته شده باشد بر اثر اصطکاک، گرم خواهد شد. در حالیکه فرشی که از ابریشم مصنوعی ساخته شده اگر یک روز هم روی آن اصطکاک ایجاد کنید، سرد باقی خواهد ماند.

با اجازه فروشنده تکه ای از ریشه فرش را بکنید و با فندک بسوزانید. به شکل و بوی خاکستر باقی مانده از آن توجه کنید. اگر خاکستر ریشه، پودرمانند و صاف بود و بویی مانند کاغذ سوخته داشت، بدانید ابریشم مصنوعی است. اما خاکستر ابریشم واقعی، سیاه و پوسته پوسته است و بو کز دادن می دهد.