راهکار‌های مقابله با سیلاب ها

بارش سنگین و ذوب شدن سریع برف مهم ترین دلیل وقوع سیل است. سیل هنگامی اتفاق می افتد که کانال رودخانه یا مسیر طبیعی جریان آب ظرفیت طغیان را نداشته باشد و عواملی مانند باران های سنگین، ذوب سریع برف، شیب های زیاد، تخریب سدها، وجود طوفان و نفوذ آب به ساحل و دخالت انسان در طبیعت، از قبیل نابودی جنگل ها و مراتع از دیگر عوامل مهم در بروز سیلاب است.

سیلاب ها بر دو گونه اند، سیلاب های آرام که به تدریج در طی روزها و هفته ها در اثر بارندگی و افزایش حجم ناگهانی آب رودخانه و دریاچه ها ایجاد می شوند و سیلاب های ناگهانی که در اثر افزایش ناگهانی حجم آب رودخانه ها و دریاچه ها ایجاد شده و با خود مرگ و مصدومیت افراد و تخریب منازل را به همراه دارند.

بارش سنگین و ذوب شدن سریع برف مهم ترین دلیل وقوع سیل است

اقدامات قبل از وقوع سیل

از ساختن خانه در حریم رودخانه، به طور جدی بپرهیزید.

کیف امداد و کمک‌های اولیه را تجهیز کرده و آن را در دسترس قرار دهید.

برای زمان وقوع سیل در ظرف‌های مطمئن، آب سالم ذخیره کنید.

مقداری غذا به صورت کنسرو ذخیره کنید.

وسیله روشنایی (چراغ قوه، شمع و ...) تهیه کنید.

اسناد و اوراق بهادار را در جعبه ای ضدآب و مطمئن قرار دهید.

اگر آب گرم‌کن یا وسایل برقی در معرض سیل قرار دارند‌، آنها را در جایی بالاتر از سطح موجود قرار دهید.

برای جلوگیری از برگشت آب سیل و فاضلاب از طریق مجاری فاضلاب به داخل منزل، «دریچه های کنترل» فاضلاب تعبیه کنید.

برای جلوگیری از ورود سیلاب به داخل خانه، در مسیر آن، سد، خاکریز و سیل‌بند بسازید.

اگر در جایی زندگی می‌کنید که به طور دایم با خطر سیل‌گرفتگی مواجه هستید، با استفاده از مصالح مناسب و تمهیدات لازم، ساختمان خود را ضدآب کنید و دیوارهای زیرزمین را با عایق‌های ضدآب بپوشانید تا جلوی نفوذ آب و آسیب‌های بعدی گرفته شود.

منزل خود را در مقابل حوادث، بیمه کنید.

اقدامات حین وقوع سیل

برای اطلاع از وضعیت و نیز گرفتن دستورات لازم به رادیو، تلویزیون یا اعلام خبر از طریق بلندگوهای عمومی توجه کنید، در صورتی که دستور تخلیه داده شد بلافاصله این کار را انجام دهید.

زمانی که تشخیص دادید، سیلاب در حال شکل گیری است، خیلی سریع عمل کرده و خود را نجات دهید، شما تنها چند دقیقه برای این کار فرصت دارید.

از فاضلاب ها و جویبارهای به ظاهر آرام دوری کنید، به خاطر داشته باشید جویبارها، کانال های فاضلاب، تنگه ها و ... نیز می توانند به ناگهان دچار سیل شوند.

اگر خانه شما در محل مرتفعی است و خطر آب گرفتگی شما را تهدید نمی کند، نیازی به خروج از منزل نیست. در غیر این صورت مناطق کم ارتفاع را خیلی سریع ترک کرده و به مناطق مرتفع دور از رودخانه ها و نهرها بروید.

در صورت ترک خانه، اشیای گران قیمت را به محل های بالاتری در منزل ببرید و درها را قفل کنید.

جریان آب، برق و گاز را برای جلوگیری از آب گرفتگی، برق گرفتگی و انفجار قطع کنید.

در جریان آب راه نروید، چرا که 15 سانتی متر آب در حال حرکت ممکن است باعث بر هم خوردن تعادل شما شود، اگر مجبورید در آب حرکت کنید، از مسیری بروید که آب حرکت نمی کند. برای این که از استحکام زمین جلوی پای خود مطمئن شوید از یک تکه چوب‌ دستی استفاده کنید.

در منطقه سیل زده رانندگی نکنید. اگر سیل اطراف خودروی شما را فرا گرفته است، خودرو را رها کنید و به یک منطقه مرتفع بروید و گرنه جریان سیل شما و خودرویتان را خیلی سریع با خود می برد.

هیچ گاه به تنهایی در یک ناحیه سیل زده، به این طرف و آن طرف نروید، اگر پیاده هستید از نقاطی که سطح آب آن از زانو بالاتر است، عبور نکنید.

هرگز از درختان در معرض سیل به عنوان محل امن استفاده نکنید.

در هنگام سیل از پل‌های چوبی سست روی رودخانه ها عبور نکنید. در جریان سیل شنا نکنید.

وسایل نقلیه، حیوانات اهلی و اشیای قابل حمل را باید به نزدیک‌ترین محل مرتفع انتقال دهید.

از عبور دادن حیوانات اهلی از عرض رودخانه‌ها و سواحل آنها در زمان بارش شدید باران و وقوع سیل بپرهیزید.

نکات زیر را برای رانندگی در شرایط سیل به خاطر بسپارید.

هرگز از درختان در معرض سیل به عنوان محل امن استفاده نکنید

در بیشتر خودروها ارتفاع 15 سانتی متر آب می تواند به کف خودرو برسد و کنترل آن را مختل کند یا حتی باعث توقف حرکت آن شود.

خودرو و وسیله نقلیه، محل امنی در مقابل سیل نیست، اگر وسیله‌نقلیه شما (به علت فرورفتن در آب یا گل) از حرکت ایستاد فورا آن را ترک کرده و به جای مرتفع بروید.

ارتفاع آب در حد 30 سانتی‌متر، بیشتر خودروها را شناور می کند و 60 سانتی‌متر آب در حال حرکت، می‌تواند هر خودرویی را شناور سازد. همچنین در صورت بالا آمدن سطح آب، از توقف در منطقه آب گرفته به هر دلیل بپرهیزید.

در هنگام رانندگی مراقب شیب ها و پیچ های جاده باشید، با دنده سنگین حرکت کنید چرا که در این مواقع، ترمزها در آب به خوبی کار نمی کنند.

اقدامات بعد از وقوع سیل

خود را به نزدیک‌ترین محل امداد رسانی هلال احمر یا سایر مراکز امدادرسانی برسانید، زیرا غذا، البسه و سایر کمک های اولیه در آنجا موجود است یا با آنها تماس بگیرید، برای اطمینان از سالم بودن آب آشامیدنی حتما به گزارش اخبار محلی توجه کنید و آب‌ آشامیدنی را قبل از مصرف بجوشانید.

از سیلاب دور شوید، چرا که این آب ممکن است با روغن، گازوییل یا فاضلاب آلوده شده باشد یا اینکه احتمال دارد در اثر تماس با خطوط نیروی برق زیر زمینی، جریان برق پیدا کرده باشد. همچنین از آب در جریان، فاصله بگیرید.

به مناطقی که سیلاب عقب‌نشینی کرده توجه کنید، زیرا استحکام خیابان‌ها و جاده‌ها ممکن است به خاطر جریان سیل ضعیف شده باشد که در این صورت ممکن است در اثر وزن خودرو فرو برود. از خطوط فشار قوی دوری کنید.

زمانی به خانه بازگردید که مسئولان وضعیت را امن اعلام کنند. از ساختمان‌هایی که اطرافش را آب احاطه کرده است، دور شوید.

هنگام ورود به منزل کاملا احتیاط کنید، ممکن است پی های ساختمان آسیب دیده باشد، اما در ابتدا خرابی دیده نشود و ظاهر خانه سالم به نظر بیاید.

سعی کنید در طول روز به منزل برگردید تا استفاده از وسایل روشنایی لازم نباشد. چنانچه مجبور هستید شبانه به خانه برگردید خیلی محتاط باشید. برای پیشگیری از انفجار احتمالی از فانوس، مشعل و کبریت برای روشن کردن ساختمان استفاده نکنید، چراغ‌ قوه را نیز قبل از ورود به ساختمان روشن کنید.

از غذاهای کنسرو شده استفاده کنید.

لوازم برقی را قبل از استفاده کنترل و خشک کنید.

بعد از وقوع سیل لوازم برقی را قبل از استفاده کنترل و خشک کنید

آب های جمع شده در گودال ها شرایط مناسبی را برای رشد حشرات به خصوص پشه ها ایجاد خواهند کرد، بنابراین از توری در محل اقامت خود استفاده کرده و لباس آستین بلند و چکمه های ساق بلند بپوشید.

چون سیل باعث خارج شدن مارها از لانه های خود می شود بعد از سیل مراقب مار گزیدگی باشید.

پس از سیل احتمال شیوع بیماری های عفونی مانند عفونت های دستگاه گوارش از جمله هپاتیت، وبا، حصبه و ... وجود دارد، که باید مراقبت های لازم بهداشت فردی و عمومی به عمل‌ آید.

اگر مخزن توالت، کاسه توالت، تصفیه خانه و تاسیساتی مانند آن آسیب دیده است در صورت امکان آن را تعمیر کنید. سیستم های زهکشی در صورت آسیب دیدن، سلامتی و بهداشت افراد را به مخاطره می اندازد.

هر چیز خیس و مرطوب را تمیز و ضدعفونی کنید، زیرا گل و لای باقی مانده از سیلاب حاوی موادشیمیایی و فاضلاب است.