پايان علمي‌ترين جام جهاني تاريخ/ بازگشت ناگزير به فوتبالِ ساده
«اين يك تورنمنت علمي خواهد شد. پيچيدگي‌هاي اين جام، فراتر از اعداد و سيستم‌هاست.»
پايگاه خبري تحليلي «پارس»- فرزاد حبيب‌اللهي- 1- از ميان چهار شاخصه اصلي عملكرد فني تيم‌ها يعني آمادگي رواني، تاكتيك، تكنيك و آمادگي فيزيكي، دو تاي آخر در جام جهاني 2014 اثرگذارتر بود. آدريانو باكوني مدير گروه آناليز تيم ايتاليا در جام جهاني 2006 و تحليگر راي- اسپورت، پيش از آغاز اين دوره گفته بود: «اين يك تورنمنت علمي خواهد شد. پيچيدگي‌هاي اين جام، فراتر از اعداد و سيستم‌هاست.» درستي حرف باكوني، در همان مرحله گروهي روشن شد؛ انگليس بازي اولش را مقابل ايتاليا در دماي 30 درجه سانتيگراد و رطوبت 78 درصدي ورزشگاه مانوس انجام داد و چهار روز بعد ورزشگاه سائوپائولو، در هواي زمستاني و بارندگي شديد، ميزبان انگليس و اروگوئه بود.
2- برخي كارشناسان حتي اين دوره را بهترين جام جهاني تاريخ توصيف كرده‌اند. هنري وينتر تحليلگر تلگراف يكي از كساني است كه چنين نظري دارد. از مرحله يك‌هشتم نهايي تا فينال 16 بازي برگزار شد و تنها در يك بازي تيمي كه گل اول را خورده بود، توانست به بازي برگردد و پيروز شود. هلند برابر مكزيك اين كار را انجام داد. در 15 بازي ديگر (از بازي‌هاي صفر- صفر فاكتور بگيريم) تيمي كه گل اول را زد، پيروز شد و به مرحله بعد صعود كرد.
3- فرهنگ تاكتيكي بازي‌هاي اين دوره، مرحله به مرحله از فوتبال قرن 21 فاصله گرفت و به فوتبال دهه 1980 و 1990 نزديك شد؛ در فرهنگ فوتبال دهه 80 و 90 هنوز مساحت فعال زمين بزرگ بود؛ فوتبال هنوز به عصر حضور 20 بازيكن در 30 تا 40 متر مربع نرسيده بود و هنوز دفاع خطي فراگير نشده بود. از جام جهاني 1998 به اين سو، فوتبال با دو كلمه «اطلاعات» و «ريسك» وارد دوره تازه شد. جريان آزاد اطلاعات فني و ريسك براساس منطق فني، صفت «مدرن» را كنار كلمه فوتبال قرار داد. آنچه ما به نام «فوتبال مدرن» مي‌شناسيم، فوتبالي است كه استوار بر فشردگي خطوط و شدت بازي با توپ يا شدت فشار روي توپ و جزئي‌تر شدن شرح وظايف بازيكنان، به ويژه در كارهاي دفاعي است. فينال آلمان- آرژانتين، كمبود اين فاكتورها در جام جهاني 2014 را نمايان كرد؛ فوتبال در مساحت بزرگ، شدت نداشتن حركات بازيكنان (غيراز ماسكرانو و اشتايگر، بازيكن ديگري به شديد بازي كردن، در يادتان مانده؟)، فعال نبودن مهاجمان در فاز دفاع و ساده بودن نقشه‌هاي هجومي دو تيم؛ برتري عددي ساختن در كانال‌هاي كناري و ارسال از اين مناطق براي ضربه زدن مهاجم مركزي. اينها خصوصيات بازي هر دو تيم بود.
4- از اين نكات، چه نتيجه‌يي بايد بگيريم؟ اينكه فوتبال رو به پسرفت است؟ اينكه فوتبال دارد گذشته را تكرار مي‌كند؟ هر بازي فوتبال در چارچوب شرايط واقعي برگزار مي‌شود؛ دماي هوا، رطوبت و كيفيت زمين، روي استراتژي مربيان و شكل بازي بازيكنان و استقامت آنان تاثير مي‌گذارد. شرايط آب و هواي برزيل، مربيان و بازيكنان حاضر در جام جهاني را بازي به بازي به «فوتبال ساده» سوق داد. متوسط بالاي رطوبت هوا، تيم‌ها را در ريكاوري فيزيكي و رواني به دردسر انداخت و هرچه بازي‌ها از پيچيدگي فاصله گرفت ضرورت توجه به علم تمرين و ريكاوري متناسب با شرايط محيطي بيشتر شد.
5- اين يك فكت است كه در جام جهاني 2014 ستاره‌ها تاثير بسزايي داشتند اما اينكه چرا ستاره‌ها اينقدر تاثيرگذار شدند از زواياي مختلف قابل بررسي است. مي‌توان از اين زاويه پيش رفت: در اين دوره اقبال به سيستم 2-5-3 و مشتقات آن بيش از چهار دوره قبلي بود. مكزيك و شيلي و هلند مهم‌ترين مجريان اين سيستم بودند. رو آوردن به بازي با سه دفاع مياني، مي‌توانست تورنمنت را از نظر تاكتيكي، قابل تحليل در لايه‌هاي فني مهم كند؛ اما در جام جهاني‌اي كه شرايط آب و هوا و پراكندگي شهرهاي ميزبان، بازي‌ها را «ساده» كرده؛ تكنيك مهم‌تر از تاكتيك مي‌شود و مهارت‌هاي فردي، از آرايش‌ها و سيستم‌ها اهميت بيشتري مي‌يابد. در اين شرايط، ستاره سرنوشت‌سازتر از فرم مي‌شود.
6- براي اين جام جهاني، صفات مختلف به كار رفته و مي‌رود؛ هيجان‌انگيز، بهترين جام جهاني تاريخ، پرگل‌ترين، زيباترين. مربيان آلمان، آرژانتين و هلند اما مي‌دانند كه اين يكي از «علمي‌ترين» تورنمنت‌هاي ملي تاريخ بود. ميزباني برزيل، ذهن‌هاي پيچيده را به فوتبال ساده سوق داد. بهترين تيم‌ها از جمله آلمان نتوانستند در زمينه ريكاوري فيزيكي، در سطح ايده‌آل كار كنند، پرس از جلو در مراحل حذفي به ندرت انجام شد، تيم‌هايي كه عقب افتادند به ندرت توانستند به بازي برگردند، ليونل مسي نتوانست براي فينال ريكاوري فيزيكي مناسب كند و فينال، ساده‌ترين فوتبال فينال‌هاي جام جهاني از 2002 به اين سو بود. برزيل 2014 جام جهاني‌اي بود كه معماهاي آن، براي محققان و متخصصان آمادگي جسماني و مربيان، هنوز به پايان نرسيده و چه بسا در يك لايه عميق‌تر، تازه آغاز شده باشد. پرسش‌هاي مهم براي مربيان و محققان اين است: «علمي‌ترين دوره جام جهاني، چگونه ايجاد فوتبال ساده كرد؟ براي تورنمنتي ديگر در شرايط مشابه با برزيل، بايد چه كار كنيم كه فوتبال بهتري بازي كنيم؟ فوتبالي كه اينقدر ساده نباشد.»
ارسال نظر