توصیه های تغذیه ای وزارت بهداشت به سالمندان در بحران کرونا

بنابر اعلام دفتر بهبودتغذیه جامعه وزارت بهداشت، در دوران شیوع کرونا و باتوجه به کم تحرکی سالمندان، مهمترین توصیه تغذیه ای برای این سنین، مصرف غذاهای ساده و کم حجم است؛ به شکلی که تمامی نیازهای فرد به مواد مغذی تامین شود. نکته اساسی در برنامه غذایی سالمندان، مصرف مواد غذایی کم چربی و کم کلسترول مانند شیر و لبنیات کم چرب، کاهش مصرف روغن، کره، خامه و ... و همچنین مصرف غذاهای کم نمک و پر فیبر بر اساس هرم غذایی  است.

مصرف کافی منابع غذایی پروتئینی هم برای تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است. بنابراین سالمندان باید پروتئین مورد نیاز بدن خود را  از منابع غذایی حاوی پروتئین مانند گوشت های کم چربی، مرغ، ماهی، سفیده تخم مرغ، فرآورده های لبنی بدون چربی یا کم چربی (شیر، ماست، پنیر) تامین کنند. حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئینی هستند که اگر با  غلات مصرف شوند تمامی نیاز بدن به پروتئین را تامین می کنند. به طور کلی مصرف روزانه حداقل ۲ واحد از گروه گوشت و تخم مرغ و یک واحد حبوبات برای تامین پروتئین مورد نیاز سالمندان لازم است.

با افزایش سن، جذب کلسیم و ویتامین D در بدن کاهش می یابد، این امر اثر مخربی بر سلامت استخوان ها در سالمندان دارد و سبب افزایش احتمال شکستگی های استخوانی می شود.   به همین دلیل مصرف روانه مکمل کلسیم یا "کلسیم - د" و مصرف ماهانه مکمل ۵۰ هزار واحدی ویتامین د مطابق با دستورالعمل های وزارت بهداشت ضروری است. علاوه بر آن، مصرف حداقل ۲ واحد از گروه شیر و لبنیات  که از منابع غنی کلسیم هستند توصیه می شود. در برخی افراد که دچار عدم تحمل گوارشی شیر  هستند،  لازم است روزانه جایگزین های شیر مثل ماست و پنیر استفاده کنند. همچنین می توان شیر بدون لاکتوز را در این موارد مصرف کرد. هر واحد از این گروه برابر است با یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست یا ۶۰-۴۵ گرم پنیر (به اندازه دو قوطی کبریت).

 در سالمندان توانایی جذب ویتامین  B۱۲ بدن کاهش می یابد. برای پیشگیری از کمبود این ویتامین لازم است مقدار مناسبی از گوشت قرمز، ماهی، شیر و تخم مرغ روزانه مصرف شود.

کمبود ویتامین B۶ به علل مختلف در این سنین شایع است، زیرا با بالا رفتن سن سوخت و ساز این ویتامین افزایش و جذب آن کاهش می یابد. از طرف دیگر مصرف ناکافی گوشت، دریافت این ویتامین را نیز کاهش می دهد.   مصرف روزانه منابع غنی این ویتامین از جمله انواع گوشت، شیر، تخم مرغ، حبوبات و غلات کامل (سبوس دار)   به تامین این ویتامین و تقویت سیستم ایمنی بدن سالمندان کمک می کند.

آهن از دیگر ریزمغذی هایی است که به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند. سالمندانی که بدلیل دریافت کم منابع غذایی آهن دچار کمبود آهن و کم خونی می شوند، مقاومت کمتری در مقابل عفونت ها و بویژه با ویروس کرونا دارند. منابع غذایی آهن از جمله گوشت قرمز، مرغ، ماهی از منابع غنی آهن هستند. حبوبات و زرده تخم مرغ، سبزی های سبز تیره مثل جعفری، برگ چغندر، برگه های تیره کاهو، انواع خشکبار و مغزها نیز به تامین آهن مورد نیاز بدن کمک می کنند.

مصرف چای خصوصا بلافاصله بعد از غذاهای گیاهی حاوی آهن مانند حبوبات و غلات از جذب آهن جلوگیری می کند. بنابراین  سالمندان باید از مصرف چای از یک ساعت قبل تا ۲ ساعت بعد از غذا خودداری کنند. برای جذب بهتر آهن وعده غذایی توصیه می شود از سالاد و سبزی تازه و خام، آب لیموی تازه، آب نارنج که حاوی ویتامین است، همراه با غذا استفاده شود. در صورتی که  کمبود آهن و کم خونی توسط پزشک تشخیص داده شده است دوز درمانی مکمل آهن با توصیه پزشک برای رفع کم خونی باید مصرف شود.

روی در افزایش ایمنی بدن نقش دارد؛ بطور کلی مصرف روی در این سنین پایین است. بعلاوه ممکن است با بالا رفتن سن، جذب روی در بدن کمترشود. برخی از داروها مانند مکمل کلسیم در صورت مصرف همزمان با غذاهای حاوی روی می توانند سبب کمبود روی در بدن شوند. گوشت، شیر و تخم مرغ و حبوبات از منابع غنی روی هستند. بطور کلی با مصرف منابع غذایی حاوی پروتئین بخصوص پروتئین حیوانی هر دو ریزمغذی آهن و روی تامین می شود.

  منیزیم یکی از املاح موثر در استحکام و مقدار توده عضلانی بدن است. کمبود این عنصر نیز یکی از مشکلات تغذیه ای در این سنین می باشد و در افراد مبتلا به سوء تغذیه و سوء جذب مواد غذایی نیز بیشتر مشاهده می شود. منابع غذایی حاوی منیزیم عبارتند از آجیل، لوبیای سویا، انواع گوشت ها.

مواد قندی و شیرین، غذاهای چرب و سرخ شده و پرنمک که موجب تحریک سیستم ایمنی می شوند نیز در این سنین باید کاهش یابد. سالمندانی که دچار بیماری های مزمن از جمله دیابت، فشار خون بالا و چربی خون بالا و بیماری های قلبی و عروقی هستند لازم است کماکان رژیم غذایی که به آنها داده شده را رعایت کنند.

به گزارش ایسنا، اطلاعات تغذیه ای در گروه های سنی مختلف در بحران کرونا را می توانید از سایت اطلاع رسانی دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت به آدرس http://nut.behdasht.gov.ir دریافت کنید.