جزئیات فنی دو ماهواره آماده پرتاب سازمان فضایی

دکتر سالاریه، رییس سازمان فضایی ایران نیز خبر از کامل شدن مراحل طراحی و ساخت ماهواره ناهید-۱ داد و با تاکید بر اینکه تست‌های آن به طور کامل اجرایی شده است، اعلام کرد که این ماهواره با ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ طی ماه‌های آتی به مرحله عملیات و مدارگذاری خواهد رسید.

سری ماهواره‌های «ناهید» ماهواره‌های مخابراتی هستند که در کشور توسط پژوهشگاه فضایی ساخته شده‌اند. 

ماهواره «ناهید ۱» که در پژوهشکده سامانه‌های ماهواره پژوهشگاه فضایی ایران به کارفرمایی سازمان فضایی ایران طراحی و ساخته شده، در بهمن سال ۱۳۹۵ در مراسم روز فناوری فضایی رونمایی شد. ماموریت‌ این ماهواره دستیابی به فناوری طراحی و ساخت ماهواره مخابراتی زمین آهنگ، مطرح شده است.

ماهواره «ناهید ۱» راه میانی برای دستیابی به بخشی از فناوری‌های مخابراتی زمین‌آهنگ است و فناوری‌های به کار گرفته شده در آن، پایه اصلی فناوری‌های مورد نیاز ماهواره‌های عملیاتی کشور است.

«ناهید ۱» دارای ساختاری مکعبی شکل با ابعاد ۸۰*۸۰*۸۵ سانتی‌متر و دارای جرمی در حدود ۵۰ کیلوگرم است که توسط پرتابگر بومی در مدار کم ارتفاع (LEO) قرار می‌گیرد. بر روی چهار وجه از ۶ وجه این ماهواره،‌ سلول‌های خورشیدی نصب شده است و همچنین، دو صفحه کوچک تا شونده که بر روی آنها تعدادی دیگر سلول خورشیدی قرار گرفته، بر روی این ماهواره تعبیه شده است تا پس از قرارگیری در مدار موردنظر، باز شده و عملکرد مجموعه مکانیزم آن به صورت تصویری مورد بررسی قرار گیرد.

ماهواره «ناهید ۱»،‌ اولین ماهواره ایرانی مجهز به مکانیزم بازشونده است. هدف از تعبیه این دو صفحه، کسب تجربه در زمینه طراحی و به‌کارگیری مکانیزم‌های باز شونده فضایی است تا بر پایه توانمندی حاصل شده در این زمینه، آرایه‌های خورشیدی گسترده و با ابعاد بزرگتر، در ماهواره‌های آتی کشور به‌کار گرفته شوند.

مدار در نظر گرفته شده برای این ماهواره، بیضوی بوده و ارتفاع اوج و حضیض آن به ترتیب برابر با ۳۷۵ و ۲۵۰ کیلومتر همراه با زاویه میل ۵۵ درجه است.

«طی نخستین گام در برنامه راهبردی دستیابی به ماهواره مخابراتی زمین- آهنگ»، «دستیابی به بخشی از فناوری‌های موردنیاز در ماهواره‌های مخابراتی زمین- آهنگ»، «انجام مخابرات ماهواره‌ای در باند Ku»و «بهرمندی از مکانیزم گسترش آرایه‌های خورشیدی» از اهداف اصلی طراحی و ساخت ماهواره «ناهید ۱» عنوان شده است.

رونمایی از  «ناهید ۱» با حواشی‌هایی همراه بود، چرا که رسانه‌های خارجی از آزمایش قریب‌الوقوع موشکی ایران و پرتاب احتمالی یک موشک ماهواره‌بر خبر دادند، برخی دیگر از رسانه‌های خارجی با انتشار تصاویری ادعا کردند این آزمایش ناموفق بوده و موشک سفیر منفجر شده است؛ اتفاقی که در صورت وقوع به منزله از بین رفتن ماهواره «ناهید ۱» بود. این خبر زمانی تقویت شد که دونالد ترامپ در توییتی با اشاره به خبر انفجار موشک سفیر، آن را سانحه‌ای فاجعه بار توصیف کرد و نوشت: «با بهترین آرزوها برای ایران در پیدا کردن دلیل آنچه در سایت یک روی داد؛ آرزوی موفقیت دارم.»

چندین ساعت پس از انتشار این خبر، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر وقت ارتباطات ایران در توییتر این موضوع را تکذیب کرد و نوشت: «رسیدم چابکسر. گوشی رو چک کردم و دیدم خیلی‌ها جویای احوال ماهواره ما شدند. ظاهرا اخباری منتشر شده که سومین تلاش برای استقرار ماهواره در مدار نا موفق بوده. راستش ناهید-۱ حالش خوبه. الان هم در آزمایشگاه مستقره. خبرنگاران هم میتونن بیان بازدیدش.»

آذری جهرمی: ماهواره ناهید اینجاست/ اگر آمریکایی‌ها تصویر با کیفیت دارند، محل دقیق اصابت راکت ما به پهپادشان را نشان دهند!

چند ساعت پس از این توییت، مقدمات بازدید خبرنگاران از ماهواره «ناهید ۱» که در پژوهشگاه فضایی مستقر است، فراهم شد و خبرنگاران و عکاسان، همراه با آذری جهرمی، وزیر وقت ارتباطات از ماهواره «ناهید ۱» که در آشیانه‌اش آرام گرفته بود، بازدید کردند. وزیر وقت ارتباطات به محض بازدید از این ماهواره، با آن عکس سلفی گرفت و به دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا صبح بخیر گفت.

ماهواره ناهید ۲

ماهواره «ناهید ۲» نیز جزو ماهواره‌های با فناوری ارتباط مخابراتی و مجهز به تراستر و دارای توان انجام مانورها و اصلاحات مداری نیز است و می‌تواند یک گام مهم در مسیر ساخت منظومه‌های مخابراتی ارتفاع پایین به حساب آید.

پروژه ماهواره مخابراتی «ناهید ۲» که طی قراردادی بین پژوهشگاه فضایی ایران و سازمان فضایی ایران به اجرا درآمد، یک میکرو ماهواره مخابراتی است که برای انجام ماموریت‌های مخابراتی در مدار LEO و توسعه تکنولوژی زیر سیستم‌های حساس ماهواره‌های مخابراتی GEO طراحی شده است.

این ماهواره قابلیت انجام ماموریت‌های متعددی را دارد، که در دو دسته «اولیه» و «ثانویه» تعریف شده‌اند. در ماموریت‌های اولیه تمرکز بر توسعه و تست تکنولوژی‌های اساسی مورد نیاز، از جمله آزمون انتقال مداری با استفاده از پیشرانش تک مؤلفه‌ای و دستیابی به عمر عملیاتی ۲ سال است.

آزمون موقعیت‌یابی رادیویی مستقل از GPS، آزمون اعمال گشتاور وضعیت با استفاده از پیشرانش، ارتباط مخابراتی S&F، اندازه‌گیری تشعشعات(دزیمتری) و آزمون ارتباط همزمان تلفنی به عنوان ماموریت ثانویه در نظر گرفته شده است.

ماهواره «ناهید ۲» ماهواره‌ای مکعبی شکل است که توان مورد نیاز خود را با استفاده از آرایه‌های خورشیدی روی بدنه تامین می‌کند.این ماهواره با توجه به الزامات ماموریتی تعریف شده از یک زیر سیستم کنترل وضعیت سه محوره با دقت نشانه روی ۳ درجه RMS در هر راستا بهره می‌برد.

ارتباطات مخابراتی ماهواره «ناهید ۲» در باندهای فرکانسی S و KU و UHF و VHF انجام می‌شود و برای  کنترل حرارت زیر سیستم‌های بحرانی همچون پیشرانش از ترکیب کنترل حرارت فعال و غیر فعال در این ماهواره استفاده شده است.