رژیم غذایی یویویی با شما چه می‌کند؟

به گزارش پارس ، به نقل ازهمشهری تندرستی: خبری داشتیم مبنی بر اینکه کاهش وزن ۵ کیلوگرم در سه دوره رژیم غذایی یویویی و سپس بازگشت همین میزان وزن، احتمال بروز مشکلات قلبی عروقی را ۱۰ تا ۱۲ درصد افزایش می دهد. همچنین این رژیم ها می توانند احتمال بروز مشکلات دیگری مانند فشار خون بالا، دیابت و سنگ کیسه صفرا را افزایش دهند.

احتمالا می دانید رژیم غذایی یویویی چیست اما برای یادآوری می گوییم که این اسم، نام نوعی رژیم غذایی نیست، بلکه اسم روش کاهش وزنی نامطلوب است که افراد با این روش بدن را در سرگردانی تغذیه ای قرار می دهند و هزار و یک بلا سر خودشان می آورند. بیایید این یویو را بالا و پایینش کنیم و ببینیم اصلا ماجرا از چه قرار است و چرا یک کار در ظاهر ساده این همه بلا و مصیبت برای بدن به همراه دارد.

بعضی از رژیم های غذایی برای هدف خاصی طراحی شده اند؛ برای مثال بعضی از آنها برای انجام عمل های جراحی هستند. در واقع برنامه های غذایی که با رعایت آنها در مدت کوتاه، کاهش وزن چشمگیری ایجاد می شود، همگی با برنامه ریزی و برای گروه خاصی از افراد طراحی شده اند اما رعایت این رژیم ها حساب و کتاب دارد.

یکی از گروه هایی که باید در مدت زمان کم، کاهش وزن مشخصی داشته باشند، افراد مبتلا به بیماری های قلبی هستند که باید به سرعت تحت عمل جراحی قلب قرار گیرند.

اگر وزن این افراد به طور غیرعادی بالا باشد و متخصص تغذیه و قلب تایید کنند که این فرد باید قبل از عمل جراحی وزنش کاهش پیدا کند، رژیم غذایی مورد نظر برای فرد در نظر گرفته می شود. در این برنامه غاذایی، فرد باید طبق دستور فقط بعضی از مواد غذایی را مصرف کند تا با حذف گروهی از خوراکی ها و عموما خوراکی های افزایش دهنده وزن، میزان وزن به حالت نزدیک به تعادل و مناسب برای عمل جراحی قرار بگیرد.

از نقطه آغاز تا نقطه انجام

رژیم های غذایی بالد اولا زیر نظر متخصص گرفته شوند. دوم اینکه این رژیم ها برای یک دوره مشخص، از یک هفته تا یک ماه تجویز می شوند. در این مدت نیز بیمار کاملا تحت نظر متخصص تغذیه است تا دچار کمبود مواد غذایی، گرسنگی سلولی و… نشود. اگر بیمار دچار کمبود هر یک از مواد غذایی شود، عوارض خطرناکی مانند ریزش مو، پوکی استخوان، پرخاشگری، مشکلات گوارشی و… گریبان گیرش می شود.

بنابراین، این رژیم به لحاظ دریافت مواد غذایی، کاملا کنترل شده و اصولی است. سوم اینکه پس از پایان دوره مشخص، فرد تحت رژیم، برنامه غذایی عادی خود را آغاز کرده و باز هم تحت نظر متخصص به برنامه غذایی عادی بازمی گردد. بنابراین، این رژیم غذایی در دوره مشخص و با کنترل آغاز شده و پایان می یابد.

سلول ها در یویو

فردی را تصور کنید که از همین امروز تصمیم می گیرد به جای خوردن صبحانه، روزش را با یک لیوان چای یا قهوه آن هم با معده خالی شروع کند. فکر کنید، وضعیت معده این فرد یک ساعت بعد به چه صورت خواهد بود؟

اولین واکنش ها، افت فشار، حالت تهوع و سرگیجه به دلیل گرسنگی و در نهایت معده درد و به احتمال زیاد، ریفلاکس معده است.

این فرد چون تصمیم گرفته تا خوش اندام شود، اصلا به روی خودش نمی آورد که چه اتفاقی افتاده است! بنابراین به کارش ادامه می دهد. برنامه این فرد نیز به همین ترتیب با خوردن یک بشقاب سالاد و یک لیوان آب ادامه پیدا می کند و وضعیت به همین منوال تا شب ادامه پیدا می کند واین فرد در پایان روز وقتی روی ترازو می رود، احتمالا ۱۰۰ گرم از وزنش کم شده است! اما در همه این ۲۴ ساعت، فرد به شدت گرسنگی سلولی شده است ولی از این مساله غافل است.

کشِ یویو پاره می شود

آستانه تحمل هر فرد نسبت به گرسنگی متفاوت است اما با وجود تفاوت در تحمل افراد، این تحمل، روزی، جایی و در لحظه ای تمام می شود و این همان نقطه حساس در هر رژیم غذایی غیرعادی است.

بگذارید با یک مثال توضیح دهیم؛ فرد گرسنه ای را تصور کنید که هر روز در چند نوبت، یک بشقاب غذا، دسر یا یک لیوان نوشیدنی خوش عطر و طعم را جلوی او بیاورند و او فقط بتواند به اندازه یک قاشق چایخوری و در مواردی حتی کمتر ازت آن از این خوراکی ها بخورد.

در پایان همان روز یا در نهایت فردای همان روز، زمانی که تحمل فرد تمام شد، چه اتفاقی می افتد؟ فرد مورد نظر، همه آن چند بشقاب دسر، غذا و لیوان های نوشیدنی را یک جا می خورد چون سلول های او گرسنه هستند و دیگر طاقت تحمل ندارند.

در لحظه ای که فرد پس از تحمل یک دوره گرسنگی سلولی، طاقتش تمام می شود، دیگر به فکر افزایش وزن نیست و تا حد ممکن، دلی از عزا درمی آورد.

با یک حساب سرانگشتی متوجه می شویداین فرد نه تنها گرم هایی را که با مشقت از دست داده، دریافت می کند، بلکه دچار اضافه وزن می شود.

تجمع چربی در کبد

وقتی دیگر تحمل ادامه رژیم غذایی را ندارید و شروع می کنید به درآوردن دلی از عزا، کبد آسیب می بیند چون با شروع خوردن به روش قبل، وزن به سرعت زیاد می شود و همین امر باعث تجمع چربی در کبد می شود.

این مساله، هم زمینه ساز ابتلا به بیماری کبد چرب است و هم زمینه ساز تجمع چربی در رگ ها که افزایش خطر حمله های قبلی و بالا رفتن فشار خون در اثر تجمع چربی در رگ ها را به دنبال دارد.

بدن بادکنکی

افرادی که دائما در معرض کاهش و افزایش وزن قرار دارند، در دوره های مشخص، بر اساس برنامه ای که خودشان در نظر گرفته و یا از این رژیم غذایی و آن یکی رژیم غذایی برمی دارند و مثل وصله به هم می چسبانند، دچار اختلال در شکل و ساختار بدن هم می شوند.

این افراد درست مانند بادکنکی که آن را باد کرده و پس از مدتی باد آن را خالی می کنند، دچار بدشکلی بدن نیز می شوند.

این بدشکلی بیشتر در نقاطی از بدن مانند سینه، ران ها و شکم دیده می شود. تجمع چربی اضافی و تخلیه آنها و تکرار این چرخه باعث بدفرمی می شود.

توده های چربی و بی خاصیت

گرسنگی سلولی، باعث حریص شدن سلول ها می شود. این مساله سلول ها را مستعد دریافت و جذب چربی می کند. به همین دلیل، یویوبازی که با بدن راه می اندازید، سلول ها را حریص و گرسنه کرده و باعث می شود به محض شروع رژیم غذایی به حالت قبل، حتی اگر پرخوری هم نکنید، اندک چربی که از طریق مصرف مواد غذایی دریافت می کنید، دقیقا داخل این سلول های حریص و گرسنه تجمع پیدا کند. گرسنگی سلولی، یکی از خطرناکترین اتفاقات قطع و وصل یا به اصطلاح رفت و برگشت رژیم غذایی در افراد است.

سوخت و ساز، می سوزد

ماشینی را تصور کنید که هر بار نوع و مقدار بنزینی که دریافت می کند، متفاوت است؛ گاهی بنزین از دهان باک بیرون بزند وگاهی مجبور باشد با باک نیمه یا خالی حرکت کند چه بلایی سر موتور این ماشین می آید؟ اول موتور خفه می کند و بعد هم می سوزد و خلاص! سوخت و ساز بدن ما نیز بر اساس مقدار مواد غذایی که به آن می دهیم تنظیم می شود.

اگر پیش از اندازه غذا بخوریم، تعادل سوخت و ساز به هم خورده و چاق می شویم. دریافت نامناسب مواد غذایی نیز به شکلی دیگر باعث به هم خوردن تعادل سوخت و ساز می شود.

بنابراین بهترین روش برای کاهش و کنترل وزن والبته خوش اندام بودن و ماندن، تنظیم میزان مواد غذایی مورد نیاز بدن، متناسب با نیاز بدن است.

حمله ها در انتظار هستند

حتما شنیده اید می گویند فشارهای جسمی و روانی، روزی، جایی، به شکلی که اصلا انتظارش را نداریم، بروز می کنند و اغلب هم به بدترین شکل ممکن بروز می کنند. در افرادی که دائما رژیم غذایی را آغاز کرده و آن را بعد از مدتی رها می کنند، این خطرها در کمین است:

- بیماری قلبی: حمله های قلبی و یا فراهم شدن زمینه ابتلا به بیماری های قلبی، یکی از این مشکلات است. دلیل آن به هم خوردن تعادل آب و الکترولیت و یون های ضروری برای فعالیت طبیعی قلب مانند سدیم و پتاسیم است.

- مشکلات خلقی - رفتاری: گاهی مشکلات در حد عصبانیت و بدخلقی است اما ادامه رژیم غذایی و کمبود بعضی ترکیب های ضروری بدن مانند عناصری که برای کنترل عملکرد سلول های عصبی ضروری هستند، باعث به هم خوردن تعادل عصبی - روانی فرد به شکل فاحش می شود. به همین دلیل بعضی از این افراد دچار افسردگی می شوند.

- فشارت خون بالا: قلب و رگ ها در اثر رعایت رژیم غذایی نامناسب، دچار آسیب می شوند؛ برای مثال سفت شدن دیواره رگ ها به دلیل کمبود دریافت بعتی ترکیب ها، زمینه ساز فشار خون بالاست.

- دیابت: مقاومت سلول های بدن نسبت به انسولین و ابتلا به دیابت نوع دوم (دیابت اکتسابی) از دیگر عوارض رژیم غذایی به شیوه یویوبازی است!

سرطان در راه است؟

شاید در نگاه اول قطع یک رژیم غذایی ارتباطی به سرطان نداشته باشد اما در نگاه دوم، کاملا این مساله مشخص است. اینجاست که می گویید؛ چطور مگر؟

بتاهگزا کلروسیکلوهگزان شکلی از هورمون استروژن است که در بافت چربی ذخیره می شود. این شکل از استروژن باعث تجمع لایه های چربی در رحم، سینه و پروستات می شود. وقتی بدن گرسنه می شود، این نوع استروژن وارد خون می شود. به این ترتیب این استروژن نامناسب به دیگر نقاط بدن نیز وارد می شود و نقاط حساس بدن مانند رحم، سینه و پروستات را مستعد ابتلا به سرطان می کند. بنابراین اگر تصور می کنید عوارض گرفتن رژیم های نامناسب تنها به چاق و لاغر شدن متوالی ختم می شود، زمانش رسیده که در این باور به طور جدی بازنگری کنید.

رژیم غذایی یویویی واقعا یک نوع رژیم غذایی است؟

شاید تعجب کنید ولی هیچ رژیم غذایی به نام رژیم غذایی یویو وجود ندارد. اگر هم این را شنیده اید. درست نشنیده اید! رژیم غذایی یویو، یعنی اینکه فرد برای دوره مشخص، بدون تجویز متخصص و بدون آنکه پس از طی دوره لازم به حالت عادی از نظر تغذیه بازگردد. رژیم غذایی را آغاز کرده و آن را در میانه راه رها می کند. درست مانند یویویی که به نزدیکی زمین می رسد و با کشیدن کش، دوباره به حالت اول باز می گردد! این یک وسیله بازی است که اگر زیاد با آن بازی کنیم، جایی کش پاره می شود و یویو وسط زمین و هوا رها شده و یا به سروکله خودمان می خورد. به نظرتان سر سلول های بدن ما با این یویو بازی غذایی چه می آید؟