اعتیاد در خوابگاه‌های دانشجویی

بررسی یک بیماری ملی : دانشگاه زده گی!

( فرهنگ اسراف )

اھل سواد اھل جدل است یا بقول اروپائیان دیالکتیکی و اھل دیالوگ است چرا که کل سیر

تعلیم چیزی جز دیالوگ و گفتگو و چون و چرا و علیت نیست . و این ھمان داستان منطق

است و قیاس. ھر چند که مولانای ما اھل قیاس و اھل کتاب را ابلیس زدگان می نامد که

براستی ھم چنین است ولی دانشگاه و دانش عاریه ای و مدرسه ای ھمین است . یا باید

بکلی انکار و تعطیلش کرد و یا امکان جدل و علیت را باز گذاشت وگرنه دانشگاھھای ما

کانونھای خفقان منطق و منطق خفقانی و دیالوگ نیھیلیستی و بستر خود- مسخره گی و

خود- براندازی ھویتی خواھندشد ھمانطور که شده اند . دانشجو یا باید بفھمد یا باید

اعتراض کند وگرنه به خودکشی ھویتی روی می کند یعنی اعتیاد و خود- مسخره گی که

ھر دوی این واقعه را شدیداً نظاره می کنیم . بخصوص که دانشگاھی پرھزینه ھم باشد

ھمچون دانشگاه آزاد و یا دانشجویان سراسری که در سائر شھرھا تحصیل می کنند که باید

بتوانند ھزینۀ یک زندگی مجردی را تأمین کنند که ھزینه ای کمرشکن است .

و بدینگونه است که دانشجوی ما به ھنگام فارغ التحصیل شدن موجودی است با یک مدرک

بیکاری بھمراه یک قرض کمرشکن و تعھد کشنده اش در مقابل خانواده اش که کمرش زیر

بار ھزینۀ فرزندش خم شده است .

اینک بی ھویتی ، خودمسخره گی ، خفقان منطقی ، بیکاری و بیعاری و شرمندگی در

خانواده را با ھم ترکیب کنید و ببینید که چه پدیده ای حاصل می آید . آیا این موجود جز راه

خود تخدیری و تبھکاری راه گریز دیگری پیش روی دارد ؟ البته مشکل ازدواج و فشارھای

غریزی و حیاتی حاصل ازسرکوبی جنسی را ھم به آن اضافه کنید .

بدین ترتیب سه شاھراه در مقابل روی اوست : خود تخدیری ، فساد اخلاقی و جنسی و

جستجوی راھی برای ھر چه سریعتر پولدار شدن که بمعنای تبھکاری است . بنابراین بطور

خلاصه سه امر عاید می شود : اعتیاد ، زنا و ربا.

مشکل تخدیرش را قاچاقچیان حل می کنند . مشکل زنایش را دانشجویان دختر و مشکلات

ربایش را ھم بانکھا حل میکنند .

این دانشجوی فارغ التحصیل شده بزودی مبدل به یک معتاد بدھکار طلاق گرفته می شود .

موجودی که تبدیل به یک بمب آمادۀ انفجار شده است که البته جز در خودش منفجر نمی

شود و جز خود و دو تا خانواده را نابود نمی کند یعنی حداقل ده نفر را نابود می سازد این

موجود تحصیل کرده . علاوه براینکه خود مبدل به یک طاعون اجتماعی شده است و کل

جامعه را بسوی سرنوشت خودش می کشاند . آیا فقدان چنین دانش و دانشگاه و

دانشجوئی به نفع دین و دنیای جامعه نیست؟

آیا براستی به کجا می رویم ؟ آیا این ھم یک سیاه نمائی و تھمت ناحق به نظام است ؟

ھمه اعتراف دارند که در تاریخ دانشگاه ایرانی ، دانشجویانی بدبخت تر از این نداشته ایم .

دانشجویانی بیسوادتر از این ، بی ھویت تر از این و مفلوکتر از این . تا دو نسل قبل از این

دانشجو در کشورمان یکی از خوشبخت ترین عناصر اجتماعی بود و خانواده اش ھم

سرفرازترین خانواده ھا بودند ولی امروزه کاملاً معکوس شده است .

امروزه یک دانشجو برای انھدام خانواده اش کفایت می کند . این چه دانشجوئی است . این

چه دانش و دانشگاھی است . روزی امام خمینی گفت که " ھمۀ بدبختی ھای ما از

دانشگاه است " او دانشگاه امروز ما را ندید وگرنه امر به تعطیلی ھمۀ دانشگاھھای

سراسر کشور میداد .

در جامعۀ ما به دانشگاه رفتن مثل به خارج رفتن است و یک فخر مالیخولیائی محسوب می

شود . یک دانشجو در دانشگاه ھمه کاره می شود البته به استثنای دانشجو . به دانشگاه

رفتن بمعنای چیزی شدن است صاحب ھویت شدن . و این دال بر بحران ھویت در جامعۀ

ماست که مدرک دار شدن مترادف آدم شدن است . از پدری پرسیدم که دختر جوانت چرا

شبھا به خانه نمی آید آیا نگران نیستید ؟ با حالتی تحقیرکننده گفت : دخترم دیگر دانشجو

شده است چه جای نگرانی آقا . شما مثل پدربزرگم فکر می کنید تعجب میکنم چطور مدرک

دکتری به شما داده اند آنھم در آمریکا .

این منطق و فرھنگ کل جامعۀ ما دربارۀ دانشگاه و دانشجو است . آنھم در جامعه ای که

ھر روز شاھد اخبار فساد در محیط دانشگاه ھستیم . پس این یک بحران ھویت فقط در

نسل جوان نیست بلکه دامنگیر نسل پیر ھم شده است . امروزه حتی پدربزرگ و

مادربزرگھای ما نیھیلیست و لیبرال شده اند .دانشگاھھای ما ھمه دانشگاه آزادند و کانون

آزادی محسوب می شوند درست مثل خارج رفتن . و اینست که اینھمه مشتری دارد و

دانشجویان دختر بیشتر از پسر ھستند . و مادربزرگھا ھم ھوس دانشگاه کردهاند از فرط

عشق به علم !؟

عشق به دانشگاه ، عشق به دو چیز است : پُز و آزادی ! و اینست که براستی دکتراھای

ما از دیپلم ھای دو دھۀ پیش بیسوادترند .

دانشگاه پرستی و مدرک پرستی در جامعۀ ما براستی بی نظیر است و در جھان مشابه

ندارد . این علم پرستی نیست یک مرضی است مثل غرب زده گی . ھر چه که از دین و

معرفت و ایمان و معنویت کم میآوریم این ارزشھای کاذب سربرمی آورد : جنون ورزش، ھنر

، دانشگاه ، ملیت بازی و شاھنامه پرستی. و ھمۀ اینھا در حد نمایش.

دانشگاه در جامعۀ ما مکافات نیھیلیزم ( پوچی ) حاکم بر فرھنگ عمومی است که حتی

دولتمردان ما را ھم در بر گرفته است .

مھم فقط به دانشگاه رفتن است و نه اصلاً چه دانشگاه و چه رشته ای . اتفاقاً شھری غیر

زادگاه باشد بسیار بھتر است . و اینست که بخصوص دانشگاھھای آزاد در ھر شھر و

روستائی کانونھای اشاعۀ فسادند : اعتیاد و فحشاء ! و نیز تورم مسکن در قلب روستاھا .

آیا اعتیاد و فحشاء و تورم از ارکان مصالح نظام ما ھستند که کسی را برنمی انگیزند و بلکه

انتقاد در این موارد به مثابۀ تھمت به نظام ھم محسوب می گردد ؟ دانشگاه زده گی یکی

از مھلکترین امراض فرھنگی جامعۀ ماست که خود مھد تولید ھمه نوع فساد است : بیکاری

، فحشاء ، تورم ، ربا ، اعتیاد و لاابالیگری تا قلب روستاھا . در برخی از شھرستانھا مردم

برعلیه دانشگاه تظاھرات می کنند . و این پدیده ای مختص جامعۀ ماست .

این دانشگاه زده گی یک عذاب و رسوائی ملی است یک بدبختی عُظمی است . یک امّ

الفساد است .

در حالیکه از آغاز انقلاب تا به امروز جمعیت کشور ما دو برابر شده و باسوادان ما ده برابر

شده و دانشجویان ما بیست برابر شده اند ولی شمارگان انتشار کتاب نصف شده است .

این مسئله نیز بیان دیگری از معنای دانشگاه ضد دانش و سوادآموزی ضد فرھنگ است .

دانشگاه زده گی یکی از نمادھای مرگبار فرھنگ اسراف و اسراف فرھنگی است که بمراتب

از اسراف اقتصادی مھلکتر است و خود یکیاز کانونھای اصلی تولید فرھنگ اسراف می باشد .

آمارزده گی که یکی از تولیدات فرھنگ اسراف و اسراف فرھنگی است بیانگر انحطاط عقل و

نگرش واقع بینانه است و سقوط بینش فرھنگی در جامعۀ ما . تا آنجا که حتی برای احیای

فرھنگ راه حلی جز افزایش بودجه بنظر دولتمردان ما نمی رسد . این پول زده گی و

ماتریالیزم بمعنای واقعی کلمه است .

جامعۀ ما به لحاظ فرھنگی اقتصاد پرست ترین جوامع در جھان است . این بمعنای سقوط

ھمۀ ارزشھای معنوی و اسلامی و انقلابی است . این بمعنای آن است که ھر چه سریعتر

بایستی به خویشتن انقلابی و دینی خود بازگردیم .

اینکه چرا به چنین مرض مرگباری دچار شده ایم قبلاً در مقالات و رساله ھای متعددی مورد

بررسی قرار گرفته است . یکی به دلیل وضعیت تاریخی و آخرالزمانی دوران ماست که

موقعیتی جھانی است و دیگر به دلیل انحرافات و خطاھای ذاتی کل جامعه و دولتمردان و

ایدئولوگھای نظام ماست که از ھمان آغاز انقلاب شروع شد که در این باب نیز قبلاً سخن

گفته ایم . ولی ھمانطور که قبلاً نشان داده ایم وقایع برادرکشی و جنگھای گروھکی بر سر

قدرت و حمام خون داخلی در دھۀ اول انقلاب علت اصلی و آغازین این وضعیت کنونی

ماست که جامعۀ ما را دچار مرگ مغزی کرده است .

نبرد خونین ایدئولوژیک در دھۀ اول انقلاب علت العلل سکتۀ فکری و فرھنگی در جامعه و

بخصوص نسل جوان و انقلابی ما بوده است که این نبرد بصورتی نامرئی تر و غیرخونین تا به

امروز ادامه دارد . این سوء استفاده از آزادی بود که کل پیکر جامعۀ ما به آن مبتلا شد و

آنانکه قدرت را به چنگ آوردند ایدئولوژی خود را بطور یکجانبه بر ھمۀ مردم مسلط ساختند و

ھر فکر و آرای دیگری را متھم به الحاد و التقاط و مرگ و نابودی نمودند و از آنجا تا به امروز

مغز کلی جامعۀ ما از فرط وحشت دچار سکته شده است و اینست که امروزه بجای اینکه

بطور طبیعی شمارگان انتشار کتاب حداقل بیست ھزار جلد باشد به ھزار جلد تنزل

یافته است . و اینست علت العلل ھمۀ مفاسد و از جمله این بیماری دانشگاه زده گی و

مدرک زده گی صوری که جبران ھویت و فکر و معنویت در جامعه شده است : من مدرک

دارم پس ھستم ! من به دانشگاه می روم پس اھل دانش ھستم !

آزاد اندیشی کارگاه تولید فرھنگ و فکر و ھویت و معنویت در یک جامعه است . آزادی آغازین

انقلاب ما بسرعت تبدیل به ضد آزادی شد و آزادی اندیشه را به قتل رسانید . یعنی کارخانۀ

فرھنگ و ھویت ما تعطیل شد . اینست مسئله !

خود – سانسوری حاصل از حمام خون گروھکی دھۀ اول انقلاب شاھرگ اندیشه را در

جامعۀ ما زد و خون در مغز جامعۀ ما متوقف شد . آن ھراس ملی تبدیل به ھویت ملی شد

و حاصل شد این که می بینیم .

شعار " اسلام ناب " موجب شد که ریشۀ اسلام خشکید . اینست مسئله ! فرھنگ و

اندیشه به اتھام " التقاط " به قتل رسید .

ما دربارۀ علاج و چه باید کرد این درد و فلاکت ملی مقالات و رسالات متعددی نگاشته ایم

که گوئی کسی را بکار نمیآید . ولی آگاھی بر درد نیمی از درمان است .



از کتاب " دایره المعارف عرفانی " استاد علی اکبر خانجانی جلد پنجم ص 179