محمد فنایی تنها داور ایرانی که در فینال جام‌جهانی قضاوت کرد در گفتگو با «پارس»:
داوران وطنی کارشکنی کردند تا من به جام‌جهانی نروم
حدود يك‌هفته در آمريكا بودم و اكثر آزمايش‌ها را با نمرات عالي پشت‌سر گذاشتم، بعد از آن به همراه رييس كميته داوران و علي بوسيم به تونس رفتيم و در جام ملت‌هاي آفريقاي‌جنوبي پنج بازي را قضاوت كردم.
پايگاه خبري تحليلي «پارس»-آقاي فنايي چه زماني متوجه شديد براي قضاوت در جام‌جهاني 1994 انتخاب شديد؟
شش‌ماه قبل از آغاز جام‌جهاني نمابري به فدراسيون فوتبال ارسال شده بود كه اعلام شد بنده به‌عنوان يكي از داوران برگزيده فيفا براي جام‌جهاني هستم و بايد 5/2 ماه بعد خودم را به مقر فيفا در دالاس آمريكا برسانم تا در آزمايش‌هاي پزشكي و امتحانات ورودي شركت كنم. در اين نمابر آمده بود كه من يكسري مدارك بايد با خودم به سفارت آمريكا در آلمان ببرم تا بتوانم به‌راحتي ويزاي آمريكا را بگيرم. اما در داخل فدراسيون فوتبال بعضي از همكاران خودم به خاطر حسادتي كه به موقعيتم داشتند، تمام نمابر را در اختيار من قرار ندادند و من با دست خالي به آلمان رفتم. در كنسولگري آمريكا در فرانكفورت، به من گفتند كه مداركت ناقص است و نمي‌توانيم به شما ويزا بدهيم.
دقيقا چه قسمتي‌هايي كارشكني كرده بودند؟
به‌طور معمول اينگونه نامه‌ها به قسمت اداري مي‌رود و از آنجا به بخش موردنظر نامه فرستاده مي‌شود، نامه من هم به كميته داوران رسيده بود و آنجا با همكاري قسمت اداري، نمابر را ناقص تحويل من دادند. اما خوشبختانه از آنجايي كه خداوند تقدير جالبي براي من در نظر گرفته بود، در فرودگاه، فاروق بوزو رييس كميته داوران آسيا و علي بوسيم، داور اماراتي را ديدم و وقتي ماجراي من را فهميدند، گفتند نگران نباش ما مي‌رسيم به آمريكا و به مقامات فيفا توضيح مي‌دهيم. آنها به سپ بلاتر كه آن‌زمان دبيركل فيفا بود ماجرا را گفتند و او هم به شدت ناراحت شده بود. سه يا چهار روز كه در آلمان بودم بالاخره فيفا وارد ماجرا شد و با تماسي كه با كنسولگري آمريكا گرفتند، من توانستم ويزاي آمريكا را بگيرم.
آزمايش‌هاي پيش از شروع جام چطور پيش رفت؟
حدود يك‌هفته در آمريكا بودم و اكثر آزمايش‌ها را با نمرات عالي پشت‌سر گذاشتم، بعد از آن به همراه رييس كميته داوران و علي بوسيم به تونس رفتيم و در جام ملت‌هاي آفريقاي‌جنوبي پنج بازي را قضاوت كردم. البته در مرحله نيمه‌نهايي و نهايي بيشتر از داوران آفريقا استفاده شد، اما من توانستم بازي دو تيم نيجريه و ساحل‌عاج را قضاوت كنم. بعد از اينكه به ايران آمدم و دوستان فهميدند باوجود كارشكني آنها باز هم توانستم مجوز حضور در جام‌جهاني را بگيريم، آن‌موقع آمدند و نمابر را به من نشان دادند و گفتند يادمان رفته نمابر را به شما بدهيم.
چه‌موقع به جام‌جهاني اعزام شديد؟
ابتدا هفت يا هشت روز در آلمان ماندم تا ويزايم دوباره درست شود و از آنجا به آمريكا رفتم، فكر كنم 10روز قبل از آغاز جام‌جهاني بود.
چند بازي را قضاوت كرديد؟
پنج بازي. بازي‌هاي روماني - سوييس، سوئد-روسيه، مكزيك-بلغارستان، هلند-برزيل و فينال بين ايتاليا و برزيل.
يكي از خاطراتي كه از شما در آن جام‌جهاني در ذهن‌ها مانده به بازي مكزيك و بلغارستان برمي‌گردد. در آن بازي هريستو استويچكوف ستاره تيم‌ملي بلغارستان خيلي به تيم داوري و شما اعتراض داشت؟
بله در آن بازي جمال شريف، داور معروف سوري كه داور وسط بود يك پنالتي را در نيمه‌اول براي بلغارستان نگرفت، همان عاملي شد تا اين ستاره بلغار در بين دونيمه در راهروي رختكن با حركت دستش نشان داد داوران رشوه گرفته‌اند، تهديد‌هاي مسوولان مسابقات هم فايده نداشت و او به‌شدت عصباني بود و با ما در طول بازي حسابي كلنجار مي‌رفت.
در همان بازي يك اتفاق جالب افتاد و تير دروازه سمت شما شكست؟
بله برخورد يك بازيكن مكزيك با تير دروازه باعث شد، تير دروازه بشكند، اول من فكر مي‌كردم مثل ايران است رفتيم سريع تا تير را درست كنيم، اما مسوولان مسابقات گفتند كار شما نيست و از تونل آن‌سمت زمين يك دروازه جديد آوردند كه حدود 10 دقيقه نصب آن طول كشيد، بعد تنها من دروازه را چك كردم و بازي شروع شد. در پايان هم بلغارستان در ضربات پنالتي بازي را برد و به دور بعد صعود كرد.
بعد از آن بازي قضاوت ديدار مهم برزيل و هلند به شما رسيد. شادي پس از گل ببتو با حركت گهواره‌اي يكي از صحنه‌هاي به‌يادماندني آن بازي بود. آيا آن حركت مهاجم برزيل جلو چشمان شما بود؟
نه من آن‌طرف زمين بودم، اين گل هم براي خودش قصه‌اي جدا دارد، داور بحريني كه كمك‌داور اول بازي بود، آفسايد مسلم اين مهاجم برزيلي را نگرفت تا او يك گل به هلند بزند، اين باعث عصبانيت هلندي‌ها شد، در همان بازي من يك خطاي هند را به‌درستي از بازيكنان هلند نگرفتم و ادامه بازي دادم كه موقعيت خوبي نصيب هلندي‌ها شد. در پايان بازي ديك ادوكات، سرمربي مشهور اين تيم به رختكن داوران آمد و با عرض خسته نباشيد به هر كدام از ما يك ساعت با طرح فدراسيون هلند نيز به ما هديه داد و يك كلام در مورد آن گل صحبت نكرد. او شخصيت بالاي خودش را نشان داد، من و ساير داورها واقعا تعجب كرده بوديم.
آيا پس از آن بازي مي‌دانستيد براي مراحل بعد هم انتخاب شديد؟
بعد از بازي هلند و برزيل فكر مي‌كردم ماموريتم تمام شده است و از اينكه در چهاربازي داوري كرده بودم از خودم راضي بودم. شب بازي، بلاتر به خاطر نگرفتن آن هند من را تشويق كرد. وقتي به مقر فيفا در دالاس برگشتم، به داوران اعلام كردند وسايلتان را جمع كنيد تا همگي براي مرحله نيمه‌نهايي و نهايي به لس‌آنجلس برويم. آنجا فهميدم كه يك بازي براي من در نظر گرفتند، فكر كردم يك بازي نيمه‌نهايي خواهد بود، اما اين اتفاق نيفتاد و آنجا باز هم فكر كردم بازي رده‌بندي را به من مي‌دهند. بعد از مرحله نيمه‌نهايي جمعه‌شب بود كه جلسه كميته داوران فيفا براي بازي فينال و رده‌بندي انجام شد. من و ساير داورها از نتايج جلسه بي‌اطلاع بوديم و منتظر سخنگوي كميته داوران بوديم تا داوران فينال و رده‌بندي را مشخص كند كه يكباره يك خبرنگار ايتاليايي به من گفت تو محمد فنايي هستي، گفتم بله. گفت براي فينال كمك‌داور دوم انتخاب شدي. تا چنددقيقه در شوك بودم، از يك طرف خوشحال بودم و از طرف ديگر نگران، اما خوشحالي من بيشتر بود، من نماينده كشورم بودم، در فينال معتبرترين ورزش دنيا. همان زمان زمزمه‌هايي بين خبرنگاران ايتاليايي و انگليسي به وجود آمد كه چرا اين داور را براي فينال انتخاب كردند كه فوتبال كشورش نامي در جهان ندارد. با من بارها مصاحبه كردند و من گفتم كشورم فوتبالش در آسيا مطرح است و قبل از من داور ديگري از كشورم در مسابقات جام‌جهاني قضاوت كرده است.
عكس‌العمل ساير داوران چطور بود؟
فاروق بوزو و پيتر ولاپان، دبيركل كنفدراسيون آسيا خيلي من را تشويق كردند و گفتند كه تو افتخار آسيا هستي. ساندرپول مجارستاني كه به‌عنوان داور اول انتخاب شد به من گفت من قضاوت‌هاي تو را ديدم و مي‌دانم كه لياقتش را داشتي و خوشحالم در كنار من قضاوت خواهي كرد. آن‌زمان، مثل الان نبود كه يك كوبل داوري از يك كشور باشد و اگر اشتباهي صورت گيرد همه آن كوبل برگردند. براي همين شانس هم با من يار بود و توانستم در فينال قضاوت كنم.
قبل از بازي چه حسي داشتيد؟
از سوي كميته داوران به داوران فينال پيشنهاد شد كه به كنار دريا بروند و شام را آنجا بخورند، اما پيشنهاد را رد كرديم و همگي به هتل برگشتيم. مي‌دانستم كه با سن 42 سالي كه دارم اين آخرين فرصت براي من است كه در جام‌جهاني و آن هم فينالش قضاوت كنم. خبرنگاران و گزارشگران من را با حرف‌هايشان خيلي اذيت كردند، ضمن اينكه از دكتر خبيري بعدها شنيديم كه آمريكايي‌ها مي‌خواستند با استفاده از نفوذ ميزباني خود در فيفا نگذارند كه من بازي فينال را قضاوت كنم. خود ساندرپول مجارستاني و كمك‌داور پاراگوئه هم استرس داشتند. قرار بود يك داور دانماركي به نام پتيرك نيسلون بازي را قضاوت كند كه در آخرين لحظه كميته داوران نظرش عوض مي‌شود و داور مجاري را جايگزين مي‌كند، ضمن اينكه ساندر پول هم به خاطر ناآشنابودن با دو كمك‌داور استرس داشت. ديويد بل اسكاتلندي كه رييس كميته داوران بود قبل از بازي صحبت‌هايي با ما انجام داد و ما با استرس كمتري به زمين رفتيم. وقتي مي‌خواستم وارد زمين شوم داور چهارم بازي به من يك آدامس داد گفت اين استرس را از بين مي‌برد.
در طول بازي فينال اتفاق خاصي نيفتاد؟
دو يا سه‌بار به‌درستي آفسايد اعلام كردم، اما آن طرف زمين كمك‌داور دوم بازي يك آفسايد رومايو را اعلام نكرد كه كم مانده بود، گل شود.
شما در ضربات پنالي سمتي بوديد كه بازيكنان دو تيم جمع شده بودند، صحنه جالبي اتفاق نيفتاد؟
بعضي از بازيكنان به خصوص روبرتو باجو، خيلي استرس داشت و مدام از محوطه خارج مي‌شد، من بارها به او تذكر دادم، اما مي‌گفت دارد دعا مي‌كند، بعد هم كه پنالتي را به آسمان زد. بعد از بازي هم مثل هميشه تقابل اشك‌ها و لبخندها بود. فقط آريگو ساچي، سرمربي تيم ملي ايتاليا آمد به پشت من زد و به نوعي از رفتار روزنامه‌نگاران خودشان كه من را اذيت كرده بودند، عذرخواهي كرد و خسته نباشيد گفت.
فكر مي‌كنيد در اين دوره فغاني و كامراني‌فر شانس قضاوت داشته باشند؟
به‌نظرم اين اتفاق نمي‌افتد اگر بيفتد اتفاق نادري خواهد بود. اما حضور در اين سطح از داوري به‌طور قطع براي آنها خوب خواهد بود. فغاني از داورهاي توانمند كشورمان است و آينده خوبي دارد.
ارسال نظر