گشت و گذاری در بیستمین نمایشگاه بین المللی کتاب مشهد

* حل مشکل جستجو
از اقدامات بسیار خوب این دوره از نمایشگاه کتاب مشهد برپایی دستگاههای جستجوی کتاب در ورودی سالنهای نمایشگاه است. با استفاده از این دستگاهها که به شکل تلفنهای همراه البته در اندازه بسیار بزرگ تعبیه شده اند می توان به راحتی نام کتاب یا ناشر را جستجو کرد و اگر کتاب یا ناشر در نمایشگاه حضور داشته باشد از مکان دقیق آن اطلاع یافت.
بدین ترتیب اگر فردی برای جستجوی کتاب یا ناشر خاصی به بیستمین نمایشگاه بین المللی مشهد رجوع کند به راحتی می تواند از بود یا نبود کتاب در نمایشگاه اطلاع حاصل نماید و در صورت بودن کتاب در نمایشگاه، آدرس دقیق آن را بیابد و دیگر لازم نیست 20 هزار مترمربع فضای نمایشگاه را بپیماید و همه 800 ناشر حاضر در این مجموعه را بررسی کند.

* رضایت نسبی ناشران
بیشتر ناشرانی که خبرنگار ایرنا در بیستمین نمایشگاه بین المللی کتاب مشهد با آنها به گفت و گو پرداخت، از وضعیت نمایشگاه بطور کلی رضایت داشتند.
مسئول غرفه کتاب و محصولات فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان رضوی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: این کانون همیشه در نمایشگاه کتاب مشهد به شکلی پررنگ شرکت کرده است. در این دوره نمایشگاه نسبت به دوره های پیشین امکانات خیلی بیشتر هستند.
شیروانی افزود: استقبال مردم روز جمعه دوم آذر ماه که نمایشگاه آغاز بکار کرد خیلی عالی بود بگونه ای که پشت درها منتظر ورود به نمایشگاه بودند و حتی زودتر از غرفه داران به نمایشگاه آمده بودند.
وی ادامه داد: خدمات نمایشگاه خوب و عالی است و اگر ضعفی هم بوده خیلی سریع جبران شده است.
با این همه مسئول غرفه کانون پروش فکری کودکان و نوجوان خراسان رضوی از یک سری بی نظمی به خصوص در مراسم افتتاح نمایشگاه گلایه و بیان کرد: ابتدا زمان برگزاری افتتاحیه ساعت 15 اعلام شد اما بخاطر حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی زمان مراسم به ساعت 9 صبح تغییر کرد.
یکی از فروشندگان 'انتشارات روزنه' فعال در حوزه انتشار کتابهای علوم انسانی به ویژه علوم سیاسی، مذهب، عرفان و فلسفه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: نمایشگاه کتاب مشهد جزو نمایشگاههای خوب کشور است و حتی مقداری از سطح انتظارات فراتر بوده است.
مسعود بشیری افزود: این وضعیت در شرایطی است که برودت هوا و بارش باران کمی کار را سخت کرد. به این معنا که شرایط عمومی شهر مشهد بگونه ای شده که حضور مردم را در نمایشگاه دشوار کرده است.
وی ادامه داد: در مورد بنهای خرید کتاب هم مقداری ناهماهنگی در یکی دو روز نخست وجود داشت و برخی از بنها پس از گذشت سه روز از نمایشگاه به دست مشتریان رسید اگر ساز و کارهایش زودتر برقرار می شد حتما در میزان فروش کتاب تاثیر می گذاشت.

* ارائه کارت ملی در قبال خدمات نمایشگاهی
یکی از فروشندگان 'انتشارات روایت فتح' در نمایشگاه بین المللی کتاب مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: برای ارائه حداقل امکانات مثل سه عدد لامپ و یک میز برای وسط غرفه 'کارت ملی' صاحبان غرفه اخذ و همین امر برای اسکان برخی ناشران در هتل مشکل ساز شده چون برای اقامت در هتل و مسافرخانه به ارائه کارت ملی نیاز است.
ابوالفضل عبدی افزود: من چون در مشهد آشنا داشتم توانستم در مسافرخانه اقامت نمایم و اگر نه نمی توانستم. دوستانم که به عنوان نماینده انتشارات روایت فتح در نمایشگاههای استانهای دیگر شرکت کرده اند راضی تر بودند چون در آن استانها در قبال ارائه غرفه و امکانات از ناشر پول نمی گیرند.
وی ادامه داد: فروش ما هم در نمایشگاه مشهد خیلی خوب نبود. در شهرهای دیگر مثل کرمانشاه فروش بیشتری داشتیم. البته اینکه هر ناشری در چه حوزه تخصصی کار می کند، در میزان فروش تاثیر دارد.

* غرفه های غیرمرتبط با کتاب
یکی از ایراداتی که از دوره های گذشته به نمایشگاه کتاب مشهد گرفته می شد وجود غرفه های غیرمرتبط با کتاب در این نمایشگاه بود. بطور مثال در سالن مولوی نمایشگاه مشهد غرفه به نسبت بزرگی با نام 'قهوه خانه پوریای ولی' به چشم می خورد با چند میز، صندلی، استکان و نعلبکی، قوری و قنددانهای قدیمی.
در ورودی این قهوه خانه پیرمردی با یک ساز ضربی در دست و لباسی سنتی نشسته و یک میل باستانی بزرگ هم کنارش گذاشته است و به جوانی در مورد سازش توضیح می دهد: این ساز 'ضرب' است که مرشدها آن را می نوازند، تمبک مال لوطیها، تیمپو مال محصلان و دایره زنگی هم مال حاجی فیروزهاست که گاه مردم اینها را با هم یکی می گیرند.
نامش را پرسیدم، خود را پهلوان رستم قاسمی معرفی و بیان کرد که مرشد بین المللی است. درباره علت حضورش در نمایشگاه کتاب که می پرسم می گوید: ارشاد اسلامی از ما خواسته قهوه خانه سنتی و نمادین راه اندازی کنیم تا مردم بیایند و در آن عکس بگیرند و گاهی نیز برایشان ضرب می نوازیم و می خوانیم.
در همین سالن مولوی 'موسسه شهر آرا' نیز غرفه بزرگی راه اندازی کرده و تعداد زیادی از خبرنگاران و مسئولان بخشهای مختلف این روزنامه متعلق به شهرداری مشهد در آن حضور دارند. غرفه ای شکیل و زیبا و متفاوت با سایر غرفه های نمایشگاه است و مبلمان و دکوراسیون اختصاصی خود را دارد.
در کنار این غرفه بزرگ که در واقع مساحتی به وسعت چندین غرفه معمولی را به خود اختصاص داده، ستونی شیشه ای قرار دارد که درون آن پر از موشکهای کاغذی با اندازه های مختلف اس. نزدیکتر که می شوم روی دیواره ستون شیشه ای نوشته شده 'بعد از خواندن روزنامه شهرآرا آن را به موشکی کاغذی تبدیل کنید و برای دریافت اشتراک رایگان و ضمائم آن موشک را به داخل استند پرتاب کنید.'
چند دقیقه ای منتظر می مانم تا اینکه تعدادی نوجوان خوش و خرم هر کدام یک شماره روزنامه شهرآرا را مجانی از غرفه این روزنامه دریافت می کنند و صفحاتش را به موشک کاغذی تبدیل کرده و سعی می کنند در داخل ستون شیشه ای بیاندازند.
بر خلاف انتظار، انداختن موشک به داخل استند، کار ساده ای نیست و صد البته موجب سرگرمی و شوخی و خنده کودکان و نوجوانان و جوانانی که در حال انجام آن هستند. این نوآوری موجب شادی و نشاط بین بازدید کنندگان می شود.
در بخش دیگری از نمایشگاه غرفه به نسبت بزرگی به یک آموزشگاه آزاد سینمایی که به شکل تخصصی کار گریم انجام می دهد اختصاص یافته و در بخشی دیگر هم نمایشنامه خوانی جمعی انجام می شود.
همچنین مطابق سنوات گذشته فضای بزرگی از سالنهای نمایشگاه به کتابهای کمک درسی و تعداد قابل توجهی از غرفه ها به عرضه وسایل کمک آموزشی و نوشت افزار اختصاص یافته است.

* نمایشگاه کتاب، فضای تنفس فرهنگی اجتماعی
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، غرفه های غیرمرتبط با کتاب را نه یک اتفاق بلکه رویدادی کاملا عامدانه توصیف و بیان کرد: وقتی وارد نمایشگاه کتاب می شویم در یک فضای فرهنگی اجتماعی تنفس می کنیم. فرق بین نمایشگاه و فروشگاه سنتی کتاب نیز در همین است.
جعفر مروارید در گفت و گو با خبرنگار افزود: در فروشگاه سنتی صرفا کتاب فروخته می شود اما امروز دیگر 'کافه کتابها' به فروش صرف کتاب نمی پردازند. اگر به چهار پنج کافه کتاب بزرگ شهر مشهد مراجعه کنید می بینید حتی طبقه یا نیم طبقه ای را به فروش محصولات فرهنگی از قبیل سی.دی موسیقی و فیلم، نوشت افزار و یا اسباب بازیهای فکری اختصاص داده اند چون همه اینها به هم کمک می کند.
وی ادامه داد: کسی که می خواهد نوشت افزاری را از این فروشگاهها برای فرزندش بخرد حتما از کنار یک غرفه کتاب هم رد می شود و در واقع این کالاها موجب تبلیغ کتاب می شوند. همین ایده در نمایشگاه کتاب مشهد گسترده شده است. یعنی نمایشگاه کتاب خواسته به کمک ناشر و نشر بیاید و بستری را برای شهروندان فراهم کند که وقتی پدر مشهدی از فرزندش می خواهد به نمایشگاه بروند، در ذهن فرزند یک کتابفروشی خشک تداعی نشود بلکه از آمدن به نمایشگاه کتاب استقبال کند چون می داند که می تواند در آنجا فضای متفاوتی را ببیند و با یک رویداد فرهنگی آشنا شود.
بیستمین نمایشگاه بین المللی کتاب مشهد با حضور 700 ناشر در 800 غرفه برپا و در این چارچوب 150 هزار عنوان کتاب داخلی و 29 هزار عنوان کتاب از 20 ناشر و 80 نمایندگی خارجی در گستره 20 هزار مترمربع عرضه شده است. این نمایشگاه که از دوم آذر برپا شده تا پایان هشتمین روز همین ماه در محل دائمی نمایشگاه بین‌ المللی مشهد دایر است.
1922/1858