تدوین برنامه جامع سازمان سینمایی

محمدمهدی حیدریان بیش از یک سال است که به عنوان رئیس سازمان سینمایی فعالیت می‌کند، یکسالی که بعضاً با پستی‌ها و بلندی‌های گوناگونی روبه‌رو بوده است؛ اما حیدریان هر بار با برنامه‌ریزی‌های مختلف نشان داده است که می‌تواند در سخت‌ترین شرایط بهترین تصمیمات را اتخاذ کند.

او برنامه جامعی را برای سینمای ایران تدوین کرده است و سعی می‌کند سینمای ایران را روی این ریل به مقصد والاتر برساند. این برنامه جامع تحت قالب کتابچه‌ای به چاپ رسیده است که در ادامه مقدمه محمدمهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی در این کتابچه می‌خوانید:

****

«امر هنری و کار فرهنگی در این زمانه با شناخت و دانشی گره خورده است که به شبکه‌ها و رسانه‌های انحصاری را به رویکردهای جامعه‌مدارانه و منعطف سوق دهد.

بایسته‌های هویتی در فرایند جهانی شدن دغدغه مهمی در تعالی و تداوم حیات فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی به شمار می‌رود که با فهم فرصت‌ها و تهدیدها در عرصه‌های فرهنگ، اقتصاد،‌ سیاست و امنیت و همچنین اقدام مناسب در قالب مدیریت انقلابی، مورد تأکید رهبر معظم انقلاب در حوزه ارتباطات فرهنگی با جهان، بر پایه عزت ملی و رعایت حکمت اقتدار آفرین عملیاتی خواهد شد. علاوه بر این، در عصر مفهومی، هنرها و هنرمندان نقش بزرگی در حوزه اقتصاد ایفا خواهند کرد، چراکه حس و تمایل فرهنگی انسان امروزی بیش از همه دوران‌ها با امر معنادار، اصیل، سالم، طبیعی و هدفمند پیوند دارد و ازاین‌رو عرصه‌های اجتماعی از رهگذر هنر به باروری و بازدهی دست خواهند یافت.

در جامعه شبکه‌ای و اقتدار رسانه‌ها در جهان ارتباطات که مدام معنا و داستان زندگی در فضای مجازی بازتولید و بازنمایی می‌شود و ذائقه خاصی از بازی‌وارگی، داستان‌سازی و مشغولیت را پدید می‌آورد و مرز واقعیت را درمی‌نوردد، انسانی با اطلاعات و انتظارات بالا پیش روی سیاست‌گذاران فرهنگی هنر به ویژه سینما قرار می‌گیرد. حال در چنین زیستگاه فرهنگی، دیگر پیچ‌راه‌های تند و یک‌طرفه برای سعادت و شقاوت ملتی جوابگو نخواهد بود. هزارتوی فرهنگی امروز با مرزبندی بروکراتیک، قومی یا ایدئولوژیک به حد کافی قابل تولید نیست، بلکه مرزهای آن در صراحت و شفافیت اخلاقی و معنایی جهان معنا و جهان زیست جاری و از درون دل‌ها و جان‌های آگاه، مستقل و با شرافت تعریف می‌شود.

در چنین فضایی با مخاطبان خاص که چه‌بسا به فیلم‌نامه‌ها و داستان‌ها زودتر از سینماگران دسترسی دارند و میل فرهنگی عمیقی را جستجو می‌کنند؛ محتوا، ابزار، دانش، بینش و توانش ویژه‌ای را طلب می‌کنند که از معانی گذشته و موجود، ارزشی به قدر و فهم امروزی بسازند تا خود را برای زندگی فردا آماده کنند.

پاسخ به نیازها، تقاضاها و انتظارها در حوزه سینما با سیاست‌گذاری‌هایی پیوند دارد که در منابع و اسناد بالادستی دینی، قانونی و عرفی به آنها تأکید شده است. اگر دوره اول سیاست‌های سینمایی در سازمان سینمایی را «دوره اعتمادآفرینی» بنامیم، شایسته است که دوره جدید «کارآفرینی سینماگران» نامیده شود، تا بر اساس اولویت‌ها و نیازها، موج‌آفرینی گسترده‌ای در تنوع و تولید کیفی انواع فیلم با بهره‌گیری از همه منابع انسانی، فرهنگی و مادی با استفاده از علوم و فنون جدید فیلم‌نامه‌های غنی، سینماهای ایمن و راحت، و اطلاع‌رسانی به‌موقع اتفاق بیفتد.

سازمان سینمایی در دوره جدید کاروان سینماگران را با اولویت‌های نو که برگرفته از مسائل و واقعیت‌های موجود نزد سینماگران کشور است کمک و یاری خواهد کرد.

بی‌تردید رسیدن به سیاست‌ و هدف کلانی چون «صیانت، احیاء و تعالی فرهنگ، تمدن و هویت دینی و ملی» و دستیابی اهدافی مانند «افزایش سهم در بازار پیام تصویری جهان»، در گرو « نهضت تولید محتوا » و فعال کردن ظرفیت‌های درونی و داخلی سینمای کشور امکان‌پذیر خواهد شد. نهضتی که با تولید محتوای قوی در اشکال و سطوح متنوع، سازمان‌دهی حرفه‌ای و تخصصی فعالان حوزه فیلم و سینما، بهره‌گیری از دانش و ابزارهای نوین تولید و توزیع و نمایش، کیفی‌سازی آموزش و پژوهش، بسترسازی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، تسهیل فرایندهای نظارتی و حمایتی، حضور فعالانه در عرصه‌های منطقه‌ای و جهانی، شکوفا شدن خلاقیت جوانان مستعد این حوزه، بهره‌گیری از توان بخش خصوصی و گستراندن قانون مداری مبتنی بر عدالت همراه خواهد بود.

شرایط سال‌های اخیر بازار تولید و مصرف آثار به سرعت به سمت غلبه روایتگری تصویری و انتقال بیان از طریق تصویر پیش می‌رود و این درحالی است که در کشور بهره‌برداری فرهنگی، هنری و رسانه‌ای مناسبی از منابع موجود نمی‌شود به نحوی که:

الف) سهم کشورمان در تولید و مصرف انبوه اطلاعات و پیام تصویری که در فضای سایبری جریان دارد، بسیار ناچیز است. به این دلیل که عموماً فعالیت و تولید در کشورمان، محدود به مصرف بازار کوچک داخلی است درحالی‌که در شرایط کنونی مخاطب پیام به‌طور عام و پیام تصویری به‌طور خاص هیچ محدودیت جغرافیایی و حتی زبانی ندارد و اساساً یکی از دلایل برتری روایت‌گری تصویری، عملکرد فرازبانی آن است.

ب) حتی در تولید انبوه آثار تصویری که در حد استانداردهای بین‌المللی خلق و ساخته شود؛ اما با فرهنگ و ارزش‌های تمدنی، دینی و هویتی خودمان پیوند نداشته باشد، تمایز اصلی ما با بقیه جهان رقم نمی‌خورد و این مسئله موجب می‌شود تا بازهم دیده نشویم و سهم ناچیزی در بازار بیان تصویری داشته باشیم.

برای نیل به این مقصد و تحقق اهداف اقدامات اصلی زیر صورت خواهد گرفت:

۱-حمایت از تشکیل هسته‌های تولید و تقویت متن و ایده و غنی‌سازی محتوا (این هسته‌های تخصصی متناسب با ژانرهای مختلف سینمایی تشکیل خواهد شد)

۲-تجدید سازمان‌دهی نظام حرفه‌ای سینما در سه سطح:

سطح نخست: نیروهای خلاق و صاحب ذوق سینما با عنوان پیشروان‌ اصلی و پدیدآورندگان فاخرترین مضامین؛ بضاعت و توان فعلی سینمای ایران، این سطح از کار را به حدود 15 درصد از آثار در سال محدود خواهد کرد که البته رقم قابل قبول با قدرت تاثیر‌گذاری بالا بر سایر آثار است.

سطح دوم: نیروها و هنرمندان مؤلف؛ در سطح دوم که تا حدود 40 هنرمند مؤلف را مدنظر قرار خواهد داد.

فعالیت این دسته بر اساس انتقال آگاهی به فیلم‌سازان از مسائل خاص و اولویت‌های جامعه در عرصه‌های مختلف آسیب‌های اجتماعی، توفیقات علمی و صنعتی، امنیت و سایر مسائل کلیدی و در درجه اول در بازدید از مراکز مرتبط و نشست با صاحب‌نظران عرصه‌های مذکور و با در اختیار گذاشتن جزوات اطلاعات و درنهایت همراه ساختن کارشناس مطلع و با صلاحیت به عنوان مشاور از ابتدای ایده‌پردازی تا آماده شدن اثر، راهکار نیل به اهداف پیش‌بینی شده برای این سطح است.

سطح سوم: سایر نیروها و هنرمندان سینما که نیازمند حمایت برای سوق یافتن به سطوح بالاتر هستند، در سطح سوم تلاش خواهد شد تا با استمرار تعامل با فیلم‌سازان در این سطح در عین اعمال حدود و منویات موردنظر با استفاده از موقعیت‌های مختلف، آنها را به سطح دوم از فیلم‌سازان سوق دهیم.

٣- انتقال و دستیابی به فناوری‌های روز دنیا برای به تصویر کشیدن معانی موردنظر

۴- آموزش کارگاهی و مستمر برای ارتقای دانش و مهارت سینماگران و تکنیسین‌های این حوزه در حد استانداردهای روز دنیا

۵- ایجاد بازارهای جدید داخلی و بین‌المللی به منظور اقتصادی کردن تولید محتوای فرهنگی و هنری

۶- بازتعریف شرایط ورود نیروهای جدید

۷- تجمیع ساختارمند توان‌های پراکنده فیلم‌سازی

۸-تفویض اختیار کامل در حوزه تصدی ‌ری به دست‌اندرکاران توانمند سینما

۹- تعیین اصول و ضوابط انجام تصدی‌های واگذار شده و نظارت بر حسن اجرای آن

۱۰- زمینه سازی و ایجاد فرصت‌های عادلانه برای مشارکت و حضور فعال سینماگران سراسر کشور در تولید آثار فرهنگی بر مبنای الگوی ذکر شده، منظومه ساختار سازمان سینمایی، بنیاد،‌ مؤسسات و انجمن‌های وابسته به آن برای نیل به هدفی واحد و مشترک، به صورت منظومه‌ای منسجم و یکپارچه و دارای عملکرد سیستمی، بازتعریف خواهد شد.»