خانه‌به‌دوشی معضل جدی نمایشگاه کتاب است

حسین صفری مدیر کمیته اجرایی و رفاهی سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در یادداشتی که به بهانه برگزاری دوباره این نمایشگاه در مصلای امام خمینی(ره) نوشته، به موضوع مهم و تاثیرگذار تغییر مکرر مکان نمایشگاه کتاب تهران پرداخته است. یادداشت حسین صفری در زیر از نظر مخاطبان می‌گذرد:

رسیدن دوباره نمایشگاه کتاب تهران به مصلی، شاید خبر خوشحال‌کننده‌ای بود برای ناشران و البته مردمی که این رویداد فرهنگی به‌عنوان یک پدیده فرهنگی در حافظه تاریخی‌شان نقش بسته است. این حال خوب را می‌توان امسال در چهره بسیاری از فعالان فرهنگی نمایشگاه دید. اگر ۱۰ سال قبل بود، شاید کسی هم باور نمی‌کرد که روزی خبر بازگشت به این مکان معنوی، برای ناشران غنیمتی باشد که امروز برایش جشن بگیریم.

برای ما هم عجیب است که مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین رویداد فرهنگی کشور هنوز محل ثابتی ندارد و خانه‌به‌دوشی از ویژگی‌های بارز آن شده است؛ اینکه هرسال مسئولان و ناشران باید تلاش کنند تا در پایان نمایشگاه برای دوره بعدی آن پیش‌بینی‌های تازه کنند و هنوز ندانند که جای ثابت برگزاری نمایشگاه کتاب تهران کجاست؟

بله، این مسئله هرسال سوژه بسیاری از دوستان رسانه‌ای می‌شود که آیا نمایشگاه کتاب تهران یک خانه ثابت می‌خواهد یا خیر؟ آیا نباید برای آن فکری اساسی کرد یا خیر؟ ولی واقعیت این است که تا زمان مهیا شدن این مکان ثابت باید برای همین ظرفیتی که داریم، تصمیم‌های مهمی بگیریم و در وهله نخست به مردم بازدیدکننده و در مرحله بعد به ناشران و فعالان فرهنگی میزبان فکر کنیم.

ناشران با همه مشکلات و ضعف‌ها، دو سال تمام پای برگزاری نمایشگاه در «شهر آفتاب» ایستادند ولی نتیجه‌ای را که می‌خواستند، نگرفتند. به رغم این مشکلات، ناشران همچنان کنار نمایشگاه بودند و قطعاً این مسئله، هر ذهن منصفی را به احترام وامی‌دارد و البته تلاش‌های همکارانم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز جهادی بود که این امر را شدنی کرد. ولی این شدن به معنای اجرای دقیق و کاملی از یک رویداد فرهنگی نبود و همان‌گونه که سرگذشت آن را همه می‌دانیم، شهر آفتاب انتخاب نهایی برای نمایشگاه کتاب تهران نشد.

اما بازگشت به مصلای امام خمینی (ره) - هرچند که همچنان کاربری دیگری دارد و برای برگزاری نمایشگاه ساخته نشده است -  اقدام شجاعانه‌ای بود که برای رهایی ناشران از مشکلات ناشی از محل قبلی بود. داشتن فضای مناسب و متراژ مطلوب مسقف، امکانات رفاهی و بهداشتی، دسترسی مناسب و در دسترس بودن و ... همه ویژگی‌های ارزشمندی هستند که می‌تواند استاندارد مطلوب برگزاری این نمایشگاه را افزایش دهد.

در واقع باید گفت بعد از حدود ۲۵ سال حضور در نمایشگاه و تجربه‌هایی که در همه‌ جابه‌جایی‌ها وجود داشت، امروز می‌توانم بگویم باید فعلاً تصمیم بگیریم نمایشگاه را در همین مصلا برگزار کنیم. باور داشته باشیم که این محل بیش از هر محل دیگری برای برگزاری این رخداد ویژگی دارد و باید برای حفظ آن تلاش کنیم.

رویه خانه‌به‌دوشی که نیروی انسانی و هزینه مالی و انرژی را به دنبال دارد، باید یکجایی متوقف شود. حالا حتماً مسئولان در تلاش‌اند که برای دوره‌های آینده محلی که همه این ویژگی‌های اصلی چون در دسترس بودن، دارا بودن همه امکانات بهداشتی و رفاهی و ... را دارد، پیدا و آن را آماده کنند. در عمل اما همین مسئله ممکن است سال‌ها به طول بینجامد و لذا باید تا آن زمان روند جابه‌جایی‌های پرهزینه را متوقف کنیم.

همین مسئله را اگر بتوانیم در این سال‌ها حل کنیم کمک بزرگی به نمایشگاه و علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی کرده‌ایم. به‌هرحال این رویداد صرفاً یک فستیوال بزرگ فرهنگی نیست و جنبه‌های زیادی دارد که باید در نوشته‌های دیگر مفصل بدان پرداخت. سه نسل با نوستالژی نمایشگاه کتاب از زمان حضور در بزرگراه چمران که الحق رویداد تأثیرگذاری شده بود تا روزهای پرمخاطب دهه هشتاد، سر کرده‌اند. این خاطره بازی برای همه ما باید ارزشمند باشد و به آن احترام بگذاریم و البته در فکر و سیاستگذاری نهایی برای ساخت و آماده‌سازی محلی که همه مردم و ناشران روی آن اجماع داشته باشند، باشیم.

یادمان نرود که نمایشگاه کتاب تهران متعلق به وزارت ارشاد و اتحادیه ناشران نیست، متعلق به همه مردم ایران است و ویترین آگاهی و شعور یک ملت را باید پاس داشت. این نیاز جامعه ماست و البته روزهای خوبی که پیش رو داریم، نشان می‌دهد هنوز هم این مردم باید قرارشان بامطالعه و کتاب مانده‌اند و این خاطره شریف را از یاد نبرده‌اند. رویدادی که برای یک نسل دیگر هم خاطره می‌شود و ما در رویای این نسل باید نقش خودمان را به خوبی ایفا کنیم.

در پایان لازم می‌دانم نقش موثر سازمان‌ها و نهادهای مختلف به ویژه شهرداری تهران را یادآور شوم که نهایت تلاش و همکاری رو با گروه اجرایی برای برگزاری موفق نمایشگاه کتاب تهران داشته‌اند.

انتهای پیام/