جوانان باید غم نان را از خود دور نگه دارند

محمد‌علی جان‌پناه، متولد 8 آذر 1358 (تهران)، دارای مدرک لیسانس هنر از مدیران دوبلاژ جوان است. ابتدا در زمینه عکاسی و خبرنگاری فعالیت می‌کرد اما با کشف استعداد بارزش در«زمینه صدا»، به هنر دوبله کشانده شد و همین علاقه، او را در سن 35 سالگی بر کرسی مدیریت دوبلا‍‍ژ نشاند. ما هم به همین بهانه گفت‌وگویی را با وی ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید:

چگونه پا به عرصه دوبله گذاشته‌اید؟  

در سال 1378 کلاس‌های گویندگی را که سازمان صدا و سیما با تدریس اساتید مجرب داشت، شرکت کردم و پس از آن با حضور در آزمون، تست دوبله را با موفقیت پشت سر گذاشتم و در سال 1380، وارد انجمن گویندگان و سرپرستان فیلم شدم و دوره کارآموزی خودم را، زیر نظر اساتیدی چون رفعت هاشم‌پور و غلامعلی افشاریه به اتمام رساندم.  

اولین فعالیت حرفه‌ای شما در چه فیلمی بود؟  

سریال «رمز خانوادگی» با سرپرستی رفعت هاشم‌پور، «موش‌های خانگی» با سرپرستی فریبا شاهین‌مقدم و «تومن شو» با سرپرستی ناصر طهماسب بود.  

چگونه سر از مدیریت دوبلاژ در آوردید؟

وقتی 15 سال سابقه در عرصه دوبله کسب کردم با پیشنهاد اساتید و اطرافیان دوبله برای مدیریت دوبلاژ درخواست دادم و هیات انجمن سرپرستان و گفتار فیلم با آن موافقت کردند.  

 چند نمونه از آثاری که مدیریت دوبلاژ آن بر عهده شما بود را نام ببرید؟

فیلم‌هایی مثل: برمن ( مرد مورچه‌ای)، هر (او)، سری بازگشت به آینده و اتفاقات عجیب

چه مواردی برای قرارگیری در جایگاه مدیریت دوبلاژ لازم است؟

تحصیلات مرتبط با هنر یا زبان‌های خارجه، درک مطلب درست و داشتن 15 سال سابقه مفید، از لازمه‌های ورود به جایگاه مدیریت دوبلاژ است.

نظرتون راجع به مدیریت دوبلاژ چیست؟

جایگاه «مدیریت دوبلاژ» بسیار حساس و زمان‌بر است و یک مدیر دوبلاژ خوب، علاوه بر داشتن مطالعه مستمر در همه شاخه‌ها، باید از سیاست‌های کشور خود و سازنده آن اثر نیز آگاهی لازم را داشته باشد.

بزرگترین وظیفه مدیران دوبلاژ در فیلم چیست؟

انتخاب گوینده مناسب، مطالعه و شناخت کامل فیلم از لازمه‌های یک مدیر دوبلاژ موفق است. بنابراین وظیفه مهم او این است که در کنار سانسورها و ویرایش‌هایی که در فیلم انجام می‌شود، بدون صدمه ‌زدن به اصل محتوا، بصورت صحیح مفهوم کلی اثر را به بیننده برساند.  

نظرتون درباره جوان‌های تازه وارد به عرصه دوبله و ضرورت حضور پیشکسوتان در کنار آنها چیست؟

دوبله بر پایه دو ستون جوانان و پیشکسوتان پابرجاست که در صورت مشکل برای هر کدام از آن لطمه جدی به چارچوب این عرصه وارد می‌شود و جوانان با تلفیق آموزش خود با دانش آکادمیک و تحصیلات دانشگاهی، توانسته‌اند در دنیای مدرنیته امروز، باری را از روی دوش دوبله بردارند و همچنین آنها ادامه‌دهنده راه پیشکسوتان هستند.

آموزش صحیح و از همه مهمتر اعتماد پیشکسوتان به جوانان در فعالیت‌های حرفه‌ای برای موفقیت بیشتر آنها نقش تعیین کننده‌ای دارد و اگر فیلمی بخواهد توسط دوبلورهای جوان در حجم وزین دوبله شود، باز‌هم مدیران دوبلاژ قدیمی همانند استاد خسرو خسروشاهی، مینو غزنوی، زهره شکوفنده، حسین عرفانی و... به عنوان نگین‌های درخشان اثر هستند به دلیل اینکه این صداها متعلق به دوران طلایی دوبله و تداعی کننده خاطرات شیرین و به یاد ماندنی برای مردم است و استفاده از آنها دوبله یک فیلم را از فرش به عرش می‌رساند.  

آیا راه برای ورود جوانان به عرصه دوبله همچنان باز است؟

واحد دوبلاژ صدا و سیما، همیشه نیازمند جوانان با‌استعداد و دارای  صدای خوب بوده است که ورود به عرصه دوبله به سطح دانش و چگونگی اثبات توانمندی خود آنها بستگی دارد.

چه توصیه‌ای برای جوانان علاقمند به دوبله دارید؟

عشق دوبله هر علاقمندی را به سمت خود جذب می‌کند اما همه این عزیزان باید قبل از ورود خود به این عرصه، درباره سختی تکنیک و درآمد ناچیز آن، اطلاعات و تحقیقات لازم را بدست آورند پس از آن برای فعالیت در عرصه دوبله اقدام کنند.  

از نظر شما دوبلو‌رهای جوان برای ماندگاری عرصه دوبله باید چه کارهایی را انجام دهند؟

در دوبله امکان وجود هرگونه پستی و بلندی ‌برای جوانان وجود دارد در اینجاست که صبر و پیگیری باعث ماندگاری این عزیزان خواهد شد و همچنین آنها باید غم نان را از خود دور بدارند؛ یعنی اگر در بعضی موارد معاش آنها تامین نشد در کنار این شغل به شغل  دیگری نیز بپردازند.

توصیه پایانی شما برای جوانان چیست؟  

نسل جوان ما استعداد و انرژی لازم  را برای رسیدن به جایگاه پیشرفت واقعی دارند پس سعی کنند تا به سمت علاقه خود با گام‌هایی استوار قدم بردارند.