گوی بلوری که دارد ترک بر می‌دارد

به گزارش پارس به نقل از مشرق،ماجرای فاصله گرفتن جایزه ادبی شهید غنی‌پور از آرمان‌ها و نوع حرکت آغازین و مستمرش یکی دو سال پیش کلید خورد. از وقتی که دیگر امیرخان نبود. امیرحسین فردی که حتی سایه‌اش هم کافی بود برای آنکه خیلی از کارها انجام شود و بعضی دیگر نه.
همان وقت‌ها هم بعضی‌ها به نوع حرکت او در جایزه حرف و حدیث‌هایی داشتند که مثلا می‌شود با سیاست، گروه‌های بیشتری را جذب کرد و ...
اما انگار نام شهیدغنی‌پور برای او حساستر و مهمتر از سیاست و خیلی چیزهای دیگر بود. این نام برایش مثل یک گوی ظریف و بلورین بود که باید با ظرافت تمام از کلی معبر و مانع عبورش می‌داد و با تمام وجود اجازه نمی‌داد خط به آن بلور بیفتد.
 

امیرحسین فردی که چشمهایش را بست خیلی‌ها از میان جماعتی که دوستش داشتند تلاش کردند تا راهش را ادامه دهند. تلاششان هم خالصانه و از روی دوستی و مهر بود. اما در بعضی موارد و ازجمله در مورد موضوع  جایزه شهید غنی پور یک چیز را فراموش کردند. اینکه امیرخان چگونه  مانند یک بندباز ماهر با دقت و ظرافت این گوی را هر سال به بهترین شکل تا مقصد می‌برد و به هیچ قیمتی اجازه نمی‌داد خش به این گوی بلورین بیفتد. این جمله ها را دوبار تا حالا توی همین چند خط گفتم که روی اهمیتش تاکید کنم.
روی اینکه حالا هم همان عشق و علاقه و نگاه سابق  هست اما تصور دیگر آن تصور نیست. حالا تصور این است که این گوی بلورین نیست و فقط یک گوی پلاستیکی است که هزار بار هم بیفتد می‌شود بر داشت و با آن خوش خوشان تا مقصد رسید.

امسال کار به آنجا رسید که کیهان نوشت:

مدیران جایزه ادبی شهید غنی‌پور که توسط مرحوم امیرحسین فردی راه‌اندازی شده بود، رسم امانت‌داری به استاد خود را بجا نیاورده و پس از اهدای جایزه به یک نویسنده شبه‌روشنفکر و حامی فتنه در دوره گذشته، امسال هم کتابی ضداخلاقی را نامزد بهترین أثر معرفی کرده‌اند!
در حالی که مرحوم امیرحسین فردی، پدر ادبیات داستانی انقلاب و مدیرمسئول سابق نشریه «کیهان بچه‌ها» جایزه ادبی شهید غنی‌پور را با هدف حمایت از جریان داستان نویسی مستقل و انقلابی بنیان نهاده بود، مدیران کنونی این جایزه، درحال بردن این جایزه به مسیری متضاد با اندیشه‌های وی هستند.
 

آن‌ها سال گذشته یک نویسنده شبه‌روشنفکر که در جریان فتنه سال 88 نیز مدتی را بازداشت شده بود به عنوان برگزیده یکی از بخش‌ها معرفی کردند. 
اما گزارش‌ها حاکی است که برگزارکننده‌های جایزه ادبی شهید غنی‌پور در اقدامی که نوعی دهن‌کجی به مرحوم امیرحسین فردی و شهید حبیب غنی‌پور محسوب می‌شود، امسال نیز یک کتاب ضداخلاقی را نامزد دریافت این جایزه ارزشی و انقلابی کرده‌اند! این کتاب، علاوه بر اینکه توسط ناشری با سابقه توهین به امام حسین(ع) منتشر شده، مضمونی جنسی و در تضاد با حرمت‌های اخلاقی دارد.
براساس گزارش سایت هفت راه، کتاب مذکور به ترویج نسبیت‌گرایی، روابط نامشروع جنسی، شک‌گرایی، طلاق، خودکشی و ... می‌پردازد. حتی نویسنده این کتاب نیز در مصاحبه‌های خود بر بی‌اعتقادی خود به اخلاق و باور به نسبیت‌گرایی اذعان کرده است.

واما خواندن حرف‌های دبیر جایزه هم بعد از این انتقادات خالی از لطف نیست.

محمد ناصری می‌گوید: ما همیشه در جایزه ادبی شهید غنی‌پور خیرالموجودین ادبیات کشور را که در قالب کتاب منتشر شده است را معرفی می‌کنیم. برخی آثار از حیث مضمون بسیار قوی هستند و به همین دلیل وارد این فهرست می‌شوند و برخی از نظر ساختار روایت. در نهایت نیز برگزیده از میان آنها و البته با تاکید بر برتری مضمون بر ساختار انتخاب می‌شود. 
 

وی افزود: مضمون آثار، خط قرمز جایزه شهید غنی‌پور است. شاید برخی بگویند ادبیات برایشان مهمتر از مضمون است. برای ما ولی مضمون حرف نخست را می‌زند. ادبیات و ساختار برای ما شرط لازم حضور یک اثر در میان نامزدهای جایزه هست اما شرط کافی نیست و در نهایت نیز داوری ما با توجه ویژه به مضمون انجام می‌شود. نامزدهای این دوره از جایزه ادبی شهید غنی‌پور با تکیه بر هردوی این ساختارها انتخاب می‌شوند اما در نهایت انتخاب ما بر اساس تفوق مضمون بر ساختار خواهد بود. برای همین هم هست که در برخی دوره‌ها ما تنها اثر شایسته تقدیر داشته‌ایم و به معرفی برگزیده نپرداخته‌ایم.
سال قبل اما او حرف‌های دیگری زده بود و با توجه به حرف‌های او درباره محسوس شدن این تغییرات چیزکی نوشتم به این مضمون که:

" در این دوره نویسندگانی که قریب به اتفاق انقلابی بودند و آثارشان قوی و محکم بود، هدیه گرفتند اما این جشنواره با جشنواره‌های قبل کمی فرق داشت. مثل قبلی‌ها نبود. از بعضی انتخاب‌ها اینطور به نظر می‌آمد و اولین نقطه تغییر مسیر جشنواره همین جاست.
در این مراسم سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر که معاونت متبوعش اخیرا دچار حاشیه‌هایی عجیبی هم شد حاضر بود.
محمد ناصری هم صفت فاخر را از سینمایی‌ها قرض گرفت و به ادبیات چسباند که حالا باید ببینیم سال آینده از دل ادبیات فاخر چه کارهایی بیرون خواهد آمد. چیزی هم گفت که آرزو داشتم تمام و کمال همینطور باشد اما ... «ما در این جایزه از نگاه مسجد به آثار می‌نگریم و ممکن است آثاری باشند که از لحاظ فنی و تکنیکی آثار ارزشمندی باشند ولی از دیدگاه شورای نویسندگان مسجد جواد‌الائمه اعتبار نداشته باشد.»
انتقاد کردن از جایزه عزیزی مثل جشنواره شهید غنی‌پور که مرحوم فردی نسبت به آن تعصب ویژه ای داشت و از یک طرف اسم محمد ناصری پای آن است کار سخت و تلخی است. خیلی با خودم کلنجار رفتم که بنویسم یا ننویسم اما بعد دیدم خود مرحوم فردی اگر بود، شاید تشویقم می کرد به نوشتن. پیش‌تر اتفاق افتاده بود که تذکر می‌داد: فلانی از بچه‌های انقلاب است. تا آنجا که می‌شود مدارا کنید با او..اما پشت بندش هم تاکید می کرد: هیچ وقت بنابر هیچ مصلحتی نگذارید حساسیتتان نسبت به انقلاب کم شود. می‌گفت: اگر یک وقت دیدید که به هر مصلحتی حساسیتتان نسبت به انقلاب و ارزش ها و آرمان هایش کم شد، بدانید که به بیراهه رفته‌اید.
حالا هم هرچه حساب می کنم می بینم دم نزدن از انتخاب‌های بعضا غریب در جشنواره همان حکایت مصلحت است و کم شدن حساسیت و جاده انحرافی.

مرحوم فردی در بحبوحه اتفاقات سال 88  با وجودی که خیلی‌ها مصلحت را در سکوت و حتی بعضا رنگ عوض کردن می دیدند وارد میدان شد و صریح ترین و تندترین نوشته های او مربوط به همان دوران است. خیلی ها می گفتند برای شما خوب نمی شود. شان شما بالاتر از ورود به سیاست است، شما دارید از مردم دور می شوید و ...اما انگار او چیزهایی می دید که آنها ندیده بودند. می گفت: همانطور که ضد انقلاب برای به اشتباه انداختن مردم همراه شده اند من هم وظیفه دارم برای از اشتباه درآوردن همان اگر لازم باشد هرچه دارم بدهم .جان و مال و آبرو و همه چیزم را.

چند سال پیش دو سه اثر از نویسندگانی که به لحاظ فکری نزدیکی با انقلاب و ارزش‌های انقلاب نداشتند تا مرحله نهایی جشنواره رسیدند. آثاری از نویسندگانی که اگرچه ضدانقلاب نبودند اما عشق زندگی غربی بودند و دل خوشی از نظام هم نداشتند.

استاد فردی وقتی دید بچه های رسانه‌ای مانده اند که چه اتفاقی افتاده گفت: در این جشنواره تا مرحله نهایی هر اثری که شایسته باشد و نویسنده‌اش در دایره انقلاب تعریف بشود بالا می‌آید. اما در مرحله آخر و اعلام نتایج یک معیار دیگر هم اضافه می شود. اینکه اثر که حاصل نگاه نویسنده آن است با انقلاب و ارزش های انقلاب و نظام همراه و هم سو باشد. نگاهی به تمام دوره های جشنواره که مرحوم فردی پای کار آن بود نشان می دهد که همیشه هم همین بوده."

خداکند سال آینده همه‌چیز طوری باشد که دوباره یادی از این متن نکنیم و با خوشحالی به انتظار اعلام نتایج جایزه شهید غنی‌پور باشیم.