پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- محسن مهدیان- از چند سال پیش نقل قول هایی از مقام معظم رهبری درباره کراهت لباس کندن در هیات های مذهبی و همچنین سنت های جدیدی چون هروله کردن در حین عزاداری در رسانه ها و محافل منتشر شده است. اما اخیرا ایشان صریح و در جلسه ای عمومی نسبت به این موضوع تذکر دادند. 

چند نکته در این رابطه قابل توجه است. 

نکته اول چرایی توجه رهبری انقلاب به این مساله است. 

برهنه شدن در هیات های مذهبی موضوع جدیدی نیست و قدمت آن در میان مجالس ندبه و روضه و عزا قابل توجه است. سنت هایی چون هروله کردن نیز، اگرچه به شکل و شمایل امروزی کم سابقه است، اما بدون حمکت نبوده و نیست و شبیه به این سنت، نیز پیشتر در بسیاری از هیات های بزرگ تهران وجود داشته است. 

اما چرا این موضوع اخیرا مورد نقد رهبری قرار گرفته است؟ 

ابتدا 2 موضوع را باید از همه جدا کرد. نکته اول نگاه رهبری به هیات داری فاخر است. موضوع دوم تحلیل رهبری از نقش و سهم هیات ها در مناسبات انقلاب و صدور انقلاب عاشورایی است. 

ملاحظه اول را می توان در مجموع توصیه های رهبری انقلاب در جمع هیات دارها و مداح ها و شعرای آئینی پی گیری کرد. نگاه رهبر انقلاب به هیات مذهبی تراز انقلاب، بسیار جامع و با توجه به همه ابعاد و اجزای یک هیات فاخر است. توجه ایشان به شعرهای پرمحتوا و مقتل خوانی و تاکید بر سندیت روضه ها و توجه به مدح و منقبت اهل بیت و رعایت ادب در مرثیه خوانی و تصریح بر حماسی بودن اشعار و نهی از هیات داری سکولار تا نحوه عزاداری و برگزاری غیر حاکمیتی هیات های بزرگ و غیره همه از توصیه های رهبر انقلاب طی سالیان گذشته بوده است. این نگاه از جهت ایجابی برای جلوگیری از برخی آسیب های هیات های مذهبی امروز بسیار راهگشاست.

اما توجه چند سال پیش رهبر انقلاب به مساله قمه زدن و این روزها برهنه شدن در هیات و هروله و غیره حاکی از موضوع با اهمیت تری است و ان نیز سهم و نقش هیات در صدور انقلاب حسینی و مهدوی است.

ورود به این بحث را با تاکید رهبری بر اهمیت راهپیمایی اربعین حسینی در عراق باید تحلیل کرد. اخباری که رسمی و غیررسمی منتشر شده است بر توجه رهبرانقلاب بر برگزاری هرچه باشکوه تر این پیاده روی و شرکت ایرانی ها و شیعیان جهان اسلام در این مراسم چند ده میلیونی است. 

اما این تاکید برای چیست؟

اهمیت این مراسم چشم نواز جدای آثار فردی و اجتماعی آن که بجای خود از جهات گوناگون قابل تحلیل است، از نگاه سیاسی و اثر تبلیغی و ترویجی انقلاب عاشورایی و جامعه سازی مهدوی نیز بسیار حائز اهمیت است. 

واقعیت این است که نگاه رهبری به مساله هیات و هیات داری فراتر از یک آئین و سنت اجتماعی است و هیات به مثابه یک نهاد موثر در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی مورد توجه است. 

عزاداری و ندبه بر سالار و سید شهیدان فصل مشترک همه انسان هایی است که وجدان بیدار دارند. تفاوتی نمی کند که شیعه باشند و یا در مذهب دیگر. روضه حضرت علی اصغر علیه السلام جان همان انسان ها را مملو از حزن و اندوه می کند و قلب همه افراد بشر را بدرد می آورد و به همین دلیل است که امروز داستان عطش و شهادت حضرت علی اصغر علیه السلام جهانی شده است.

رهبر انقلاب در دیدار با هیات رزمندگان انقلاب اسلامی صریحا بر هیات انقلابی و صدور انقلاب تصریح می کنند و توصیه می کنند که حتا شعر و سرود خواندن در هیات ها باید با این منظر اصلاح و بهینه شود. 

این حرف بدین معنا نیست که هیات های مذهبی و آئینی سیاسی شوند و مداح و سخنران بجای مدح و مرثیه هرازگاهی نگاه و تحلیل جناحی و جریانی خود را درباره مسائل روز مطرح سازند؛ بلکه آنچه مدنظر است هیاتی مهیا برای پیشبرد و توسعه اهداف عالیه حکومت علوی و خروش عاشورایی و مدینه فاضله مهدوی است. 

رهبری انقلاب به این باور، هیات را بالاترین و موثرترین ابزار برای نشر اهداف انقلاب می دانند. انقلابی که در عصر خمینی برای اولین بار، روابط سبک زندگی فردی و اجتماعی را در گرو به خدمت گرفتن و تلازم عقل و عاطفه دینی می دانند. چه آنکه اوج این تلازم و ظهورش در عزاداری بر سیدالشهدا علیه السلام است.

از این جهت است که نسبت به هرچیز و هرعنوان و هر سنتی که ممکن است در چشم دیگران( در داخل و خارج و مسلمان و غیرمسلمان) مانع چنین مسیر عالیه ای شود حساسیت به خرج می دهند. هر رفتار و هرعملی که این هدف بزرگ را تحت الشعاع قرار دهد برای چنین مصلحت بزرگی باید اصلاح و تغییر یابد و صدالبته که در این راه مداح و سخنران های مشهور و تاثیر گذار باید پیشقدم شوند. و صدالبته که این پیشگامی باید در نهایت ظرافت و هنر باشد تا خدای نکرده باعث طرد گروهی از هیات و یا دلزدگی برخی دیگر و بدتر از همه رویارویی هیاتی ها مقابل یکدیگر نشود.

انقلاب جامعه شیعه فردی و اجتماعی قلب