نگاهی اجمالی به مراقبات ماه ذی قعده

به گزارش پارس به نقل از فارساوقات زندگی یکی یکی از پس هم می‌گذرند و آن کس در این عرصه پیروزمند است که بداند چه باید انجام دهد؟

مولف والا مقام کتاب المراقبات که به بیان اعمال سال و مهمترین و لازمترین آنها در اثر گرانسنگ خویش پرداختند در مقدمه آن ‌دارند: «ای بنده! روزهای زندگی از هنگام تولد تا زمان مرگ، مانند ایستگاه‌های مسافرت تو به وطن اصلیت می‌باشد. همان جایی که خلق شده‌ای تا در آن ساکن شده و زندگی جاوید داشته باشی. تا در این سفر  فواید زیاد و کمالات انبوه و بی‌شماری را که خرد خردمندان و دانش دانشمندان و تصور حکیمان، تمام آنها را نمی‌توانند بفهمند، بدست آوری». سراسر این مقدمه حاوی نکات ارزنده‌ای است که در دگرگونی انسان تاثیر فراوانی دارد. از اینرو مطالعه این کتاب از سوی بزرگان همچون امام خمینی توصیه شده است.

مرحوم آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی نویسنده کتاب در ادامه می‌‌فرمایند: «و ای نفس! بدان که می‌توانی نزدیکی و رضایت او را در مدت یک روز بلکه در یک ساعت و یک لحظه بدست آوری؛ به شرط این‌که بداند نیت تو در ترک غیر خدا و قصد دیدار او صادقانه و پاک است. زیرا او حاضر است نه غایب؛ رو آورنده است نه روگردان، و مشتاق است نه غیر آن».

لحظات و ماهی که در آن هستیم ماه ذی‌القعده از ماه‌های حرام است و روزهای آن مراقبت‌های خاصی دارد و احترام آن بیش از سایر ماه ه‌ها است. روایت است «کسی که سه روز از ماه حرام، پنجشنبه، جمعه و شنبه را روزه بگیرد خداوند عبادت یک سال را برای او می‌نویسد». باید کوشید در این ماه‌ها دل و بدن را بیشتر از ماه‌های دیگر حفظ نمود. کاری برخلاف احکام الهی انجام نداد و از اتفاقاتی که ناشی از قضای اوست راضی بود.

در این کتاب در بخش مراقبات این ماه می‌آید: «اگر از شرافت رضایت او از تو اطلاع داشتی، در راه بدست آوردن آن، از بذل جان هم دریغ نمی‌کردی».

در اهمیت این ماه سید بن طاوس روایتی نقل می‌نمایند که: ذی‌القعده محل اجابت دعا است.

برخی روزهای این ماه دارای اعمال ویژه‌ای می‌باشد که در مفاتیح الجنان نیز آمده است. همچون: شب نیمه ماه، شب و روز بیست و پنجم که روز «دحو الارض» است و یکی از آن چهار روزی می‌باشد که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است.

توبه و استغفار در این ماه فضیلت بسیار دارد. از رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم روایت شده است که در روز یکشنبه ماه ذى‌القعده فرمود: مردم! کدامیک از شما مى‌خواهید توبه کنید؟ راوى مى‌گوید: گفتیم: رسول خدا! همه ما مى‌خواهیم توبه کنیم. حضرت فرمودند: غسل کرده، وضو گرفته و چهار رکعت نماز [دو تا دو رکعت] به‌جا آورید. در هر رکعت یک‌بار «فاتحه الکتاب»، سه‌بار «قل هو الله احد» و یک‌بار «مُعوّذَتَین» [سوره فلق و ناس] بخوانید. آنگاه [پس از نماز] هفتاد بار استغفار [أستغفِرُ اللهَ ربّی و أتوبُ إلیه] نموده و در پایان «لا حَولَ ولا قُوَّةَ الّا بِالله» بگویید. سپس بگویید: یا عزیزُ! یا غفّارُ! إغفِر لى ذُنوبى و ذنوبَ جمیعِ المؤمنینَ و المؤمناتِ فإنّه لا یغفرُ الذنوبَ إلّا أنت. (اى عزیز! اى بسیار بخشاینده! گناهان من و گناهان تمام مردان و زنان مؤمن را ببخش که جز تو کسى گناهان را نمى بخشد.)

آنگاه فرمود: بنده‌اى از امت من چنین عملى را انجام نمى دهد، مگر این‌که از آسمان به او ندا مى‌رسد: بنده خدا! عمل را از نو شروع کن که توبه‌ی تو قبول، و گناهانت بخشیده شد. فرشته دیگر از زیر عرش ندا مى‌کند: اى بنده! مبارک باد بر تو و بر خانواده و خاندانت. منادى دیگرى صدا مى‌زند: در روز قیامت، دشمنانت را از تو راضى مى‌نمایند. فرشته دیگرى ندا مى‌کند: اى بنده! با ایمان از دنیا مى‌روى. دینت از تو گرفته نشده و قبر تو وسیع و نورانى خواهد شد. منادى دیگرى صدا مى‌زند: پدر و مادر تو و خاندانت بخشیده شده و در دنیا و آخرت خوش‌رزق خواهى بود. جبرئیل ندا مى‌کند: من با فرشته مرگ پیش تو آمده و به او دستور مى‌دهم که با تو خوش‌رفتار بوده، به‌خاطر مرگ آسیبى به تو نرسانیده و به‌نرمى روح را از بدنت خارج نماید. گفتیم: رسول خدا! اگر کسى در زمان دیگرى چنین بگوید، چطور؟ فرمودند: چیزهایى را که گفتم براى او نیز خواهد بود. جبرئیل این مطالب را در شب معراج به من گفت».

امید است یاران همت گمارده و این فرصت را غنیمت شماریم که شاید دیگر تکرار نشود و در کنار کسب و حفظ فضایل اعمال این ماه و به‌خصوص نماز پر فضیلت روز یکشنبه آن، برای همه مومنین و به‌ویژه برای فرج امام عصر دعا نماییم و دیگران را در اقامه این نماز یادآور باشیم که به بیان حضرت آیت الله بهجت: «راه خلاص از گرفتاری‌ها منحصر است به دعا کردن در خلوات برای فرج ولیّ عصر؛ نه دعای همیشگی و لقلقه‌ی زبان و صِرف گفتن «عجِّل فرجه»؛ بلکه دعای با خلوص و صدق نیّت و همراه با توبه»(در محضر بهجت:2/347) که این نماز چه خوب راهی برای بازگشت و توبه است.

ناصر جوادی

منبع: بصیرت