هر دستگاه دولتي که حسابگري نداشته باشد از «ما» نيست

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- محمدرضازائري- يکي از کارکردهاي انقلاب اسلامي ارتقاي برخي مفاهيم ديني از سطح محدود فردي به سطح گسترده اجتماعي بود.از آنجا که پيروان اهل بيت(ع) طي قرن ها از نظر سياسي در موقعيت ضعف قرار داشتند و فرصت حاکميت و قدرت سياسي نمي يافتند به طور طبيعي ديدگاه هاي فکري و نگرش هاي نظري عالمان و دينداران بيشتر به سوي انزواي اجتماعي و جريان هاي محدود فردي معطوف بود.

توجه فراوان به عبادت فردي و سلوک معنوي شخصي و خدمت هاي محدود اجتماعي مانند کمک به نيازمندان و صدقه در محيط کوچک محلي نتيجه طبيعي چنين موقعيتي بود.با وقوع انقلاب اسلامي و تغيير نگرش ها و رويکردهاي نظري عالمان ديني و مومنين فرصت دوباره اي براي بازخواني سرمايه معرفتي دين(وحي الهي قرآن کريم و در ذيل آن ميراث گرانقدر روايات نوراني اهل بيت عليهم السلام) فراهم شده و هنگام آن است که اين معارف با نگاهي فراگير و از منظر اجتماعي و حاکميتي مورد بازنگري و فهم مجدد قرار گيرد.انتظار يکي از اين مفاهيم بود که پيش از انقلاب در تزکيه فردي و ندبه و گريه و آماده کردن شمشير براي همراهي امام موعود خلاصه مي شد اما پس از انقلاب امام راحل با تعابيري نظير «همه دستگاه ها بايد خود را براي ظهور آماده کنند» اين مفهوم را به سطحي بالاتر و افقي گسترده تر ارتقا داد چنان که بتوان از دانشگاه منتظر و بانک منتظر و دادگاه منتظر و پليس منتظر سخن گفت.

يک مفهوم ديگر که پيش از اين نسبت به آن فهم فردي وجود داشت و اينک بايد به مطالعه اجتماعي و حاکميتي آن بپردازيم «محاسبه»است که در روايات نوراني اهل بيت (ع) از خصايص پيروان شان به شمار آمده و فرموده اند:«کسي که حسابگر نباشد از ما نيست».

اگر پيش از اين حسابگري تنها به محاسبه نفس در سطح فردي خلاصه مي شد که مثلا هرکسي شب در هنگام خواب به بررسي اعمال روز خود بپردازد و نقاط ضعف و قوت اعمال خود را با جديت و قاطعيت مرور کند اينک بايد به حسابگري در نهادهاي اجتماعي فکر کرد و چنين فهميد که :«هر دستگاهي که حسابگري نداشته باشد از ما نيست». بي ترديد مهمترين عامل براي تحقق اهداف و برنامه ها و دور ماندن نظام هاي اداري و تشکيلات سازماني از انواع فسادها و آفات اين است که محاسبه و پرسشگري و نظارت دقيق بر عملکرد آنها وجود داشته باشد. اگر تشکيلات و مجموعه هاي مختلف احساس کنند که بايد جايي به طور صريح و قاطع حساب پس بدهند آن وقت ديگر نمي توانند به راحتي دچار رخوت شوند و سرمايه ها را هدر دهند. تنها در چنين صورتي است که افراد شايسته و زحمت کش از افراد بي لياقت و خطاکار جدا مي شوند و کار نيک پاداش مي يابد و کار نادرست مورد مجازات قرار مي گيرد و مي توان اميدوار بودکه با تحقق حسابگري جدي به جاي تعارف و شعار يک سازمان يا وزارتخانه يا اداره يا ...در تراز انقلاب اسلامي شکل گرفته است.