آقاي تبريزي! چه پاداشي براي «پاداش» مي‌گيري؟!

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- ايزد مهرآفرين- درست همين چند روز قبل بود كه يكي از علماي قم با اشاره به تجربه تماشاي «طبقه حساس» آخرين فيلم اكران شده كمال تبريزي از اين گفت كه بعد از ديدن اين فيلم تا صبح از ناراحتي خوابش نبرده است. دليل اصلي ناراحتي او هم نگاه هجوآلودي است كه كارگردان اثر به مفهوم غيرت و تعصب كه در فرهنگ ايراني جزو صفات پسنديده است، داشته است.

 اينكه مردي كه نسبت به زن خويش حتي همسر مرده‌اش تعصب دارد چيز چندان عجيبي نيست و اين موضوعي است كه اغلب ايرانيان بدان شهره‌اند. حتي آنها كه ژست شبه‌روشنفكرانه مي‌گيرند و در كافه‌هاي بالاي شهر سيگار كاپيتان بلك دود مي‌كنند هم كافي است دل به دلداري بسپارند تا به چشم ناموس به وي نگاه كرده و حتي نگاه چپ نامحرم به وي را برنتابند اما حالا كارگرداني پيدا شده و اين ويژگي را استهزا و سعي مي‌كند با دست انداختن تعصب و غيرت ديني از مخاطب خنده بگيرد. 

«طبقه حساس» اكران شد و متأسفانه مسئولان سينمايي كشور حتي كمترين تعديلي به آن وارد نكردند، حالا خبر رسيده فيلمي ديگر از خالق آن اثر با نام «پاداش» در راه اكران است؛ فيلمي كه از لحاظ پرده دري چند پله بالاتر از «طبقه حساس» است و سوژه‌اي به مراتب بحراني‌تر دارد. تبريزي همان طور كه در فيلم «مارمولك» روحانيت را دست انداخته بود، حالا در «پاداش» به دست انداختن يكي از مناسك آييني مهم مسلمانان پرداخته است. شايد اگر در «مارمولك» و «طبقه حساس» اين طيف ايرانيان بودند كه طرف مضحكه قرار گرفته‌اند حالا در «پاداش» اين مسلمانان هستند كه به واسطه يكي از سنن ديني ديرين خود مورد تحقير قرار گرفته‌اند. 

تبريزي در «پاداش» داستان مدير بي‌مسئوليتي را بيان مي‌كند كه بناست حين انجام مناسك حج متحول شود اما از يك طرف بازي بد حسن معجوني بازيگر اول كار كه تيپي شبيه آنچه در سريال «مسافران» را ايفا كرده بود براي چندمين بار تكرار مي‌كند و متن به شدت ابتدايي و سطحي كار كه كمترين تحقيق ديني براي نگارش آن انجام نشده، باعث شده است حتي نمايش‌هاي معدود اين فيلم نيز در ارگان‌هايي مانند وزارت ارشاد با اعتراض شديد مخاطبان روبه‌رو شود. 

كمال تبريزي در «پاداش» چنان مراسم حج را به بازي گرفته و با ريشخند درباره آن حرف مي‌زند كه گويي درباره يكي از بازي‌هاي كودكانه حرف مي‌زند. شايد اگر كارگرداني كه سوابق انقلابي نداشته و يكي از اولين كساني نبود كه از ديوار لانه جاسوسي بالا مي‌رفت، چنان فيلمي مي‌ساخت، تعجبمان اين قدر نبود اما كسي كه خود را از وامداران انقلاب اسلامي مي‌داند و به كرات اين را تأييد كرده كه رشدش را مديون جمهوري اسلامي است چرا بايد تيشه به ريشه اسلاميت نظام بزند. 

اين همه اصراري كه ايشان بر اكران اين فيلم توقيفي داشته‌اند از چه منظر است؟ خدا را شكر مراودات حرفه‌اي ايشان باعث شده در اغلب موارد دستمزد توليد محصولات خود را به هنگام توليد دريافت كند و البته كه يكي از پركارترين فيلمسازان ما در سال‌هاي اخير بوده است. پس ايشان به لحاظ مالي مشكلي ندارد كه بخواهد بازگشت سرمايه را بهانه اكران «پاداش» كند. از آن طرف تهيه‌كننده كار هم جزو تهيه‌كنندگان محبوب نهادهاي دولتي بوده و طبيعي است كه براي كارهاي تازه‌ترشان باز هم اين نهادها هستند كه هوايش را دارند. پس هيچ دليل معقولي براي اكران فيلمي ضدحج وجود ندارد جز بازي با شعور مخاطبان مسلمان. اگر مي‌خواهيد شعور مخاطبان را به بازي نگيريد از اكران اين فيلم بگذريد.