مهمترین چالش‌های پیش‌روی ژنو۲

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، روزنامه لبنانی السفیر در شماره اخیر خود چنین تحلیلی از کنفرانس ژنو ۲ و تلاش برای حل سیاسی بحران سوریه ارائه می دهد: هیچ افق سیاسی برای جنگ سوریه متصور نیست و روند سیاسی که شایسته بود، مثلث روسیه، آمریکا و سازمان ملل زمان و اهداف آن را مشخص کند، به خاطر عدم توانایی ائتلاف معارضان سوری در رسیدن به تصمیم نهایی برای مشارکت در کنفرانس ژنو ۲ و ناتوانی اپوزیسیون خارجی در معرفی هیئت شرکت کننده در این کنفرانس، به نتیجه نرسید.

سرپوش گذاشتن بر این شکست همچون دستاورد متن دعوت به کنفرانسی که نه تاریخ و نه شرکت کنندگان مشخص شده است، ضعیف بود. آمریکا در مشخص کردن تاریخ این کنفرانس، به خاطر ترس از بحران « ائتلاف معارضان» و از بین رفتن آتش بسی که دستاورد دیدار « جان کری» ، وزیر خارجه آمریکا با همتای سعودی اش « سعود الفیصل» در ریاض بود، هنوز مردد است.

همچنین سرپوش گذاشتن بر این شکست با بازگشت به نشست سه جانبه بین المللی در ۲۵ نوامبر جاری بیش از پیش مشخص شد.

« اخضر ابراهیمی» ، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه درباره مشکلات پیش روی برگزاری کنفرانس ژنو ۲ و مسئولیت ائتلاف معارضان سوری گفت: معارضان سوری روزهای سختی را پشت سر می گذارند و در تلاش هستند، بر این مشکلات به هر طریق ممکن غلبه کنند.

ابراهیمی در ادامه افزود: اختلافات داخلی میان معارضان وجود دارد، آنها باید آماده شوند، ولی تاکنون هیچ نشانه ای دال بر آمادگی آنها مشاهده نشده است. وی تاکید کرد که کنفرانس باید بدون پیش شرط برگزار شود.
شکست در تعیین تاریخ برگزاری کنفرانس ژنو ۲ را باید موفقیت معارضان سوری شرکت کننده در کنفرانس ژنو ۱ به شمار آورد، چون به این طریق آنها از فشارهای سخت دستیابی به توافق جهت حضور در این کنفرانس رهایی یابند.
از دیگر طرف های سود کننده در عدم برگزاری کنفرانس ژنو ۲ عربستان سعودی، قطر و ترکیه است که نه تنها از جمله مهمترین مخالفان برگزاری کنفرانس ژنو ۲ و دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران سوریه هستند، بلکه کنفرانس ژنو ۱ نیز از حملات آنها در امان نماند.

نماینده ترکیه با اشاره به رویکرد کنونی ائتلاف معارضان سوری درباره برگزاری کنفرانس ژنو ۲ گفت که برگزاری این کنفرانس هیچ سود و منفعتی را محقق نخواهد کرد و از شورای امنیت خواست قطعنامه ای بین المللی در مورد سوریه صادر کند.

هم اکنون حتی به نظر نمی رسد که سازماندهی و متحد کردن مجدد ائتلاف معارضان و گروه های معارض سیاسی خارج نشین سوری هدف عربستان سعودی باشد، بلکه تمام تلاش ریاض بر متحد کردن گروه های مسلح جهادی سلفی به رهبری شاهزاده « بندر بن سلطان» ، رئیس دستگاه اطلاعاتی این کشور متمرکز شده است.
شهر « الریحانیه» در اسکندرون شاهد نشست هایی به ریاست « خالد العطیه» ، وزیر امور خارجه قطر است و گفته شده هدف از این نشست ها انتخاب جایگزین های تاثیرگذارتر از « سلیم ادریس» و تشکیل ارتش جدیدی از گروه های مسلح به جای « ارتش آزاد سوریه» این بار به نام « سپاه محمد» است که از گروه های سلفی جهادی تشکیل شده و کانون و هسته آن را قرار است، گروه های تروریستی مانند « آزادگان شام» و گروه های وابسته به آن و « ارتش اسلام» به رهبری « زهران علوش» و دیگر گروه های سلفی جهادی تشکیل دهند.
نظام سوریه که مسئولیت شکست شروع روند سیاسی را متحمل گروه های معارض سوری از جمله ائتلاف معارضان کرده، همچنان با استفاده از اختلاف های معارضان و همچنین گروه های مسلح برای پیشروی ارتش سوریه در جبهه های متعدد استفاده می کند.

واضح بود که زمان نشست بین المللی برای نهایی کردن تاریخ کنفرانس ژنو ۲ بر نشست ائتلاف معارضان سوری در استانبول جهت اتخاذ تصمیم نهایی در مورد حضور یا عدم حضور در کنفرانس ژنو ۲ مقدم باشد و این موجب شد، آمریکایی ها و روس ها مقابل گزینه های دشواری قرار گیرند، چراکه تعیین موعد نهایی قبل از نشست ائتلاف معارضان که رهبری آنها را عربستان سعودی، بزرگ ترین مخالف برگزاری کنفرانس ژنو ۲ برعهده دارد، بسیار دشوار و مشکل است و منجر به شکل گیری مثلث بین المللی خواهان برگزاری کنفرانس یعنی آمریکا، روسیه و نظام سوریه، مقابل ائتلاف معارضان سوری و عربستان سعودی خواهد شد. در حالی که آمریکا از سوی دیگر تلاش می کند، تنش سیاسی به وجود آمده میان ریاض و واشنگن را هم بر طرف کند.

همچنین تعیین تاریخ کنفرانس ژنو ۲ بدون توانایی تحمیل حضور ائتلاف معارضان در این کنفرانس ناتوانی آمریکا در پایبندی به تعهدات خود در توافق واشنگتن – مسکو و پیشبرد راه حل سیاسی در سوریه را هم به اثبات می رساند و این موضوعی است که خشم روس ها را برانگیخته و در واکنش به آن موجب شده تا یک مسئول بلند پایه روسی در ژنو اینگونه اظهار نظر کند که « ما از اتفاقاتی که آمریکا می افتد و اینکه آنها به تعهدات خود پایبند هستند، یا خیر، اطلاع داریم» .

مذاکرات انجام شده میان رهبران روسیه و آمریکا و طرف های میانجی بین المللی آنها را به این نتیجه رساند که ائتلاف معارضان هنوز برای شروع مذاکرات با نظام سوریه آمادگی ندارد.

به گفته یک منبع دیپلماتیک، « وندی شرمن» ، معاون وزیر امور خارجه آمریکا از ضرورت اعطای فرصت بیشتر به ائتلاف معارضان دفاع کرده و در این باره گفته است: « اختلاف میان معارضان سوری امری طبیعی است، چون آنها از تجربه سیاسی کافی برای شروع مذاکرات برخوردار نیستند، باید منتظر نتایج نشست آنها بود، اما آنچه در آن تردید وجود ندارد، اینکه آنها آمادگی کافی برای حضور در چنین کنفرانسی را ندارند» .

برخی منابع دیپلماتیک هم می گویند که به ائتلاف معارضان گفته شده که برای توافق بر سر تعیین تاریخ کنفرانس که تضمین کننده برنامه های آنها نیز باشد، به وزیر خارجه آمریکا و همتای روسی اش « سرگئی لاوروف» و « بان کی مون» ، دبیر کل سازمان ملل مراجعه و با آنها رایزنی کنند.

به گفته یک منبع دیپلماتیک روسی، شرمن در جریان نشست گفته که برگزاری کنفرانس ژنو در ۲۳ و ۲۴ نوامبر جاری شتابزده و دستاوردی مجانی برای نظام سوریه به شمار می رود، چراکه نظام سوریه با اپوزیسیونی که دارای اختلافات داخلی بوده و انسجام و آمادگی لازم را ندارد، گفت وگو خواهد کرد، و این امتیاز بزرگی برای دمشق تلقی می شود، به همین دلیل باید فرصت بیشتری گروه های معارض سوری از جمله ائتلاف معارضان داد تا آمادگی لازم را کسب و هیئت مذاکره کننده خود را آماده کنند.

شرمن درباره ناتوانی و اختلاف موجود میان ائتلاف معارضان جهت شرکت در کنفرانس ژنو ۲ می گوید: نباید عجله کنیم، باید از نشست معارضان در استانبول حمایت کنیم تا آنها به صورت متحد و یکپارچه در کنفرانس ژنو ۲ شرکت کنند» .

این اظهارات موجب شد تا یک منبع دیپلماتیک روسی در پاسخ به شرمن بگوید: اپوزیسون خارجی که طی یک سال در اتحاد و یکپارچه شدن شکست خورده است، قادر نخواهد بود طی چند روز مشکلات خود را حل کند و پای به کنفرانس ژنو ۲ بگذارد.

« گنادی گاتیلوف» ، نماینده معاون وزیر خارجه و نماینده روسیه گفت: معارضان سوری موضع یکپارچه ای ندارند، مواضع آنها ناامید کننده است، ولی هرچه هست، کنفرانس ژنو ۲ قبل از پایان سال جاری میلادی برگزار خواهد شد.
به نظر نمی رسد که درباره تاریخ جدید برگزاری کنفرانس ژنو ۲ – بدون توجه به نتایج نشست استانبول - قبل از پایان سال جاری میلادی توافق نظری میان طرف های بین المللی حاصل شود، چراکه شرمن طی اظهاری نظری گفت که « هرگونه امکان برگزاری کنفرانس ژنو ۲ در دسامبر آینده ضعیف خواهد بود و به احتمال زیاد اعیاد سال نو میلادی فرصت کافی و لازم برای برگزاری این کنفرانس را باقی نمی گذارد، همانطور که برگزاری آن پیش از پایان سال میلادی شرقی در روسیه یعنی اواخر هفته اول ژانویه سال ۲۰۱۴ میلادی امری غیر ممکن است.

گزارش الشرق الاوسط

دیپلماسی فعال ایران پیش از آغاز مذاکرات هسته ای ژنو

وزیر امور خارجه ایران به غربی ها گفت: ملت ایران فرصت دیگری را برای غرب تهیه کرده که بهتر است غرب از آن به درستی استفاده کند و به دنبال ماجرا جویی نباشد.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مدت سه روز حضورش در شهر پاریس پایتخت فرانسه تلاش کرد، یک سری اقدامات شفاف سازی و آگاه سازی در باره پرونده هسته ای ایران را به غرب ارائه دهد.
وزیر امور خارجه ایران در مدت حضورش در فرانسه و پیش از عزیمت به ژنو برای حضور و مشارکت در دور تازه مذاکرات کشورش با گروه ۱+۵ تلاش بسیاری به عمل آورد تا این مذاکرات را قبل از برگزاری مثبت ارزیابی کند.
ظریف حتی در خصوص پرونده هسته ای ایران با لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه دیدار کرد و آخرین راه ها برای پیشبرد مذاکرات ژنو را با وی جویا شد.

در فرانسه وزیر امور خارجه ایران در دیدار با رسانه های غربی سعی کرد جو حاکم بر مذاکرات هسته ای ژنو را بسیار مثبت ارزیابی کند و او تلاش کرد این تلقی را در ذهن غربی ها بوجود آورد که مذاکرات ژنو بسیار مثبت خواهد بود و در همین هفته دو طرف به نتایج مثبتی دست خواهند یافت.

در مقابل کشورهای ۱+۵ تصور دیگری از این مذاکرات دارند به گونه ای که آنها اعلام کردند اختلاف نظر بین تهران و کشورهای ۱+۵ بسیار زیاد است و برای حل این مشکلات دست کم به هفته ها مذاکرات مستمر و فشرده نیاز است تا نزدیکی قابل قبولی بین دو طرف بوجود آید.

در مدت حضور ظریف در پاریس وی با نشریه لوموند گفت وگو کرد و در این مصاحبه گفت: ملت ایران فرصت تازه و پنجره جدیدی را در مقابل غرب برای رسیدن به نتیجه درباره پرونده هسته ای گشوده است و این امر در انتخاب دکتر حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری ایران از سوی ملت صورت گرفته است.

وی در این باره گفت: ممکن است پنجره ای که بر روی غرب گشوده شده است برای همیشه باز باقی نماند بنابراین بهتر است از این موضوع غرب نهایت استفاده را بکند، چرا که ایران تا بی نهایت منتظر مذاکرات نخواهد نشست.
وی در باره احتمال توسل به زور از سوی غرب ضد تهران گفت: استفاده از این گزینه برای جهان پیامدهای فاجعه باری به دنبال خواهد داشت و غرب باید در این باره به آن چه در افغانستان و عراق روی داده توجه کند.

وی در این باره گفت: هم اکنون آن چه ایران بیش از هرچیز دیگری به آن توجه دارد مساله مذاکرات هسته ایست و برای حل آن تلاش بسیاری به عمل می آید.