ظریف: هیچگاه به دنبال جنگ طلبی نبوده‌ایم

به گزارش پارس به نقل از فارس، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پنجشنبه شب در برنامه تلویزیونی دیروز، امروز، فردا شبکه سوم به تشریح برنامه های دستگاه دیپلماسی در دولت یازدهم پرداخت و به سؤالات مطرح شده پاسخ گفت.

وی در ابتدا گفت که این اولین مصاحبه اش بعد از ۶ سال و پس از ترک نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل است.

ظریف در خصوص سیاست خارجی دولت یازدهم با بیان اینکه اصول سیاست خارجی توسط قانون اساسی، فرمایشات امام راحل و رهنمودهای مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی تعیین شده و این اصول مبنای روابط بین الملل جمهوری اسلامی ایران را تشکیل داده، خواهد داد و تغییر نخواهد کرد، گفت: این اصول شامل دفاع از تمامیت ارضی، حاکمیت ملی، استقلال و آزادی مردم و خدمت در جهت بهبود وضعیت معیشتی مردم از طریق برقراری روابط عادلانه در سطح بین المللی است که این اصول تغییر نمی کند.

وی اضافه کرد: شرایط بین المللی و تحولات جهانی این نیاز را همواره ایجاد می کند که همه دولت ها، روش ها و گفتمان خود را متناسب با تحولات بین المللی تعریف و با شناخت دقیق از آنچه که در دنیا می گذرد و فرصت هایی که این تحولات برای کشور ایجاد می کند تا کشور حضور قدرتمندتری در صحنه بین المللی داشته باشد و همین طور چالش هایی که در شرایط متفاوت وجود دارد، براساس آن سیاست ها و روش های خود را تبیین، آزمایش و تصحیح می کند تا به بهترین شکل سیاست خارجی را به پیش ببرد.

ظریف با بیان اینکه سیاست خارجی جای پیگیری مستمر منافع ملی و آرمان ها براساس تحولات است، خاطرنشان کرد: این تحولات شرایط جدیدی را ایجاد کرده است. مردم در انتخابات به گفتمان متفاوتی رای دادند، گفتمانی که در سیاست اعتدال، تدبیر و امید ریاست جمهوری متبلور شده و این سیاست مورد توجه مردم قرار گرفته و این سیاست را دنبال خواهیم کرد که مبتنی بر حضور قدرتمندانه، عزتمندانه و معقول در صحنه بین المللی است.

وی خاطرنشان کرد: ما با زبانی با دنیا صحبت خواهیم کرد که دنیا آن زبان را متوجه شود و بتواند منطق جمهوری اسلامی را درک کند. در جهان امروز قدرت مولفه های جدیدی پیدا کرده برخی به آن قدرت نرم می گویند که به اعتقاد من عبارت جامعی نیست. قدرت گفتمانی و توان معنایی که جمهوری اسلامی از ابتدای انقلاب اسلامی داشته توان بسیار مهمی است که این دولت قصد دارد با استفاده از این توان و با حضور فعال و تاثیرگذار در صحنه بین المللی بتواند سیاست های جمهوری اسلامی را به پیش ببرد و منافع کشور را به سامان برساند و وضع معیشتی مردم را به کمک سیاست خارجی بهبود ببخشد.

وزیر امور خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا تغییر منجر به تغییر در رفتار طرف مقابل خواهد شد؟ گفت: صحنه دیپلماسی مسابقه جدی در به دست آوردن منابعی است که برای شما قدرت ایجاد می کند. منابعی که در جهان امروز با توجه به تحولات عظیم در حوزه ارتباطات ایجاد شده است. امروز نه اقتصاد بلکه احساسات هم جهانی شده و نحوه ارائه دیدگاه های شما می تواند برای شما در سطح بین المللی نفوذ و آسیب پذیری ایجاد کند. اینکه چگونه سیاست های کشور را مطرح و با چه زبانی این سیاست ها را پیش می برید. آیا اجازه می دهید بدخواهان مردم ایران شما را به جنگ طلبی متهم کنند.

وی تصریح کرد: هیچ گاه جمهوری اسلامی به دنبال جنگ طلبی نبوده و ایران نسبت به سرزمین و وضعیت ژئوپولتیکی خود راضی است و نیاز ندارد با کشورگشایی تلاش کند نیازهایش را رفع کند.

رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: ایران دارای منابع غنی انسانی و مادی است و دسترسی به آب های آزاد بین المللی، امکانات ویژه جغرافیایی و توان علمی دارد و مجموعه شرایط جمهوری اسلامی از آن کشوری صلح طلب می سازد.

وزیر امور خارجه گفت: ما باید پیام صلح خواهی مردم ایران که در طول ۲۵۰ سال گذشته هیچ تجاوزی علیه هیچ یک از همسایگانش نداشته به طور واضح و قابل فهم برای دنیا تبیین و تفهیم کنیم و دیدگاه هایمان را پیش ببریم.

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران به دلیل انقلاب حرف برای گفتن دارد. ما با خیلی از کشورهای دیگر از این جهت تفاوت داریم. استقلال ما با قیمت بسیار بالایی فراهم شده و این استقلال ما قدرت ویژه ای به ما داده که حرفی برای گفتن داشته باشیم. یک نمونه مردمسالاری داریم که مبتنی بر ارزش های بومی است، در شرایط کنونی که از یک طرف افراطی گری و از طرف سکولاریسم نتوانسته به نیازهای منطقه ما پاسخ دهد، چالش هایی که کشورهای مختلف در جهان عرب و اسلام با آن روبرو هستند، وضعیت تاسف باری که در مصر روبرو هستیم را نگاه کنید می بینید تنها الگوی مردمسالاری بومی جمهوری اسلامی است که توانسته بعد از ۳۵ سال انتخاباتی برگزار کند که مردم حضور شورانگیز را داشته باشند و این سرمایه عظیم اجتماعی را برای کشور بازسازی کند که کشور چنین حضور فعالی را داشته باشد. اینها به ما قدرت می دهد.

وی گفت: قدرت غیرقابل تصوری در صحنه بین المللی می دهد که اگر خودباوری داشته باشیم که باورمان شود ایران قدرتمند است و می تواند به عنوان کشوری که حرف برای گفتن دارد در صحنه بین المللی ظاهر شود، نقش ایفا کند و گفتمان جدیدی را ارائه دهد اگر این را بپذیریم می توانیم بسیار آرام، متین و منطقی با دنیا سخن بگوییم و حتما این سخن ما تاثیرگذار خواهد بود و قدرت و توان نفوذ ما را افزایش دهد.

ظریف افزود: قدرت چیزی است که به شما نفوذ می دهد و از آسیب پذیری شما کم می کند و ایران با این گفتمان چنین توانی را در سطح بین المللی دارد. امیدوارم دولت تدبیر و امید بتواند با این گفتمان در صحنه بین المللی حضور موثری داشته باشد.

وی اضافه کرد: مهمترین برگ برنده جمهوری اسلامی، مردم ما هستند. این توان عظیم انسانی که در حماسه سیاسی امسال خودش را نشان داد، سرمایه اجتماعی عظیمی که جمهوری اسلامی دارد، مردم هم نعمت بزرگ الهی هستند. اینها توانمندی ما را افزایش می دهد و امکان ورود ما را به بازی جدی در صحنه بین المللی فراهم می کند.

ظریف بر فهم واقع بینانه شرایط بین المللی تأکید کرد و گفت: دنیا عوض شده است. باید با دنیای جدید برخورد کنیم. متاسفانه خیلی ها در غرب علی رغم مطالعات و هزینه های زیادی که صرف کرده اند، هنوز نتوانسته اند بفهمند دنیا به کدام سمت می رود. نظام دو قطبی دوران جنگ سرد فروپاشیده و هنوز نظام دیگری جایگزین آن نشده است. البته آمریکایی ها اوائل خیال می کردند نظام دو قطبی با یک نظام تک قطبی جایگزین شده است.

وی ادامه داد: اوائل بعد از فروپاشی شوروی، آمریکایی ها خیال می کردند نظم تک قطبی به ریاست و رهبری آمریکا در دنیا درست شده، اما تحولات بعدی نشان داد که این تصور باطلی است. فقط وقت خود و دنیا را تلف کردند برای اینکه چنین نظم تک قطبی ایجاد شده و تحولات بعدی بخصوص بعد از ۱۱ سپتامبر نشان داد که چنین وضعیتی شکل نگرفته است. این که شما بفهمید این تحول در دنیا یعنی چه و دنیا به چه سمتی می رود و چگونه می توان در سطح بین المللی منافع کشور را به پیش برد.

ظریف افزود: طرف مقابل هنوز به این فهم نرسیده که نمی شود در دنیای امروز به هزینه دیگران به پیشرفت، امنیت و رفاه دست یافت. اگر می شد ۱۱ سپتامبر اتفاق نمی افتاد و آمریکایی ها احساس می کردند کاملا در امنیت هستند. بازی با حاصل جمع صفر در دنیا معنی نمی دهد. اگر آمریکا به دنبال بازی با حاصل جمع صفر باشد هم خودش می بازد و هم طرف مقابل. آمریکا نتوانسته با این بازی برای خود امنیت درست کند. ما نیازمندیم دیگران را به درک این واقعیت وادار کنیم که تنها از مسیر بازی برد - برد می توان نفع همگان را ایجاد کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه مخاطبان امروز جهانی شده اند، گفت: الان دنیا کار را برای سیاستمداران سخت و برای مردم آسان کرده است و دیگر نمی شود سر مردم را کلاه گذاشت.

وی در پاسخ به این سؤال که دولت یازدهم چقدر بر دیپلماسی عمومی تأکید دارد؟ ادامه داد: دولت ها زیاد دوست ندارند با کسی غیر از دولت ها در تماس باشند. شرایط جهانی اقتضاء می کند شما از مجموعه دیپلماسی ها استفاده کنید. نمی شود با صرف دیپلماسی سنتی کار را به پیش برد.

وزیر امور خارجه اضافه کرد: دیپلماسی عمومی قسمت عمده دیپلماسی است، اما نباید هیچ یک از ابعاد مختلف دیپلماسی به هزینه بعد دیگری از دیپلماسی شکل بگیرد باید تمام ابعاد دیپلماسی را با هم در نظر بگیرید. جمهوری اسلامی در زمینه دیپلماسی ارزشی حرف های زیادی برای گفتن دارد. زیرا ما یک نظام ارزش محور هستیم. در جهان امروز به بحث های گفتمانی و نظام معنایی اهمیت زیادی داده می شود و به همین جهت جمهوری اسلامی در شرایط کنونی باید از انواع دیپلماسی به شکل متوازن و یکپارچه استفاده کند.

ظریف افزود: نمی شود دیپلماسی رسمی شما با دیپلماسی عمومی متناقض باشد. هر دولتی مجبور است که همه اینها را به عنوان مجموعه به هم پیوسته ببیند و منافع کشور را به پیش ببرد.