نقش اول سناریوی افشاگری‌های اسنودن کیست؟

به گزارش پارس به نقل از فارس، با گذشت کمتر از ۲ ماه از افشاگری « ادوارد اسنودن» مامور پیشین سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) درباره فعالیت های این سازمان، داستان جاسوسی های آمریکا از دفاتر اروپایی همچنان به پایان نرسیده است و هر روز بخش های جدیدی از آن افشا می شود.

با وجود افشای جاسوسی آمریکا از ۳۸ سفارتخانه و نمایندگی، آلمان همچنان شخصیت نخست این سناریو است و تقریبا در همه موارد جدید افشاگری نامی از این کشور مطرح است. اهمیت موضوع به حدی است که رسانه های آلمانی نیز حساسیت ویژه ای به اخبار جدید درباره همکاری های کشورشان با شرکای آمریکایی نشان می دهند. به عبارتی ماجرایی که روزنامه انگلیسی « گاردین» آن را آغاز کرد و هفته نامه آلمانی « اشپیگل» نیز به ابعاد آن در آلمان پرداخت، حالا علاقمندان زیادی در میان جامعه رسانه ای آلمان پیدا کرده است.

نام اسنودن در کنار نام های آلمان و روسیه

این روزها نام اسنودن با نام ۲ کشور گره خورده است: نخست روسیه؛ کشوری که وی پس از مدتی توقف در فرودگاه مسکو توانست در آن پناهنده شود و آلمان؛ همدست نزدیک آمریکا در فعالیت های جاسوسی.

موضع گیری مقامات آمریکایی در مواجهه با اقدامات ۲ کشور نیز قابل توجه و البته تا حدی قابل پیش بینی است. « باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا در کنفرانس خبری روز گذشته در ادامه انتقاد از رویکرد روسیه در حمایت از اسنودن اقدام این کشور در اعطای پناهندگی به وی را ناشی از طرز تفکری « عقب مانده» دانست و گفت که باید در روابط ۲ کشور تجدید نظر شود.

پیش از این نیز آمریکایی ها خشم خود را از اقدام روسها با لغو دیدار ۲ جانبه اوباما و پوتین در سپتامبر آینده در سن پطرزبورگ نشان داده بودند. با این حال مسکو اعلام کرد که به این اقدام آمریکایی ها واکنش نشان نخواهد داد.

در مجموع به نظر می رسد که ماجرای اسنودن و افشاگری های وی زمینه تازه ای برای تسویه حساب رقبای قدیمی ایجاد کرده است.

اما داستان در مرحله ای که مربوط به آلمان می شود شکل دیگری پیدا می کند. آلمان از شرکای قدیمی آمریکاست. از این رو افشای جاسوسی های آمریکا از اروپا به ویژه آلمان و در ادامه برملا شدن همکاری گسترده سرویس اطلاعات آلمان (BND) با سازمان امنیت آمریکا (NSA) واکنش قاطع آمریکایی ها را به دنبال نداشته است.

بر خلاف آمریکا که تمایلی نداشت تا به این موضوع دامن بزند، آلمانی ها دست کم برای پاسخگویی به افکار عمومی و در مقام کشوری که قربانی جاسوسی شده انتقاداتی را متوجه آمریکایی ها کردند از جمله « اشتفان زایبرت» سخنگوی دولت آلمان با اعلام اینکه دوران جنگ سرد به پایان رسیده، اقدام آمریکایی ها را غیرقابل قبول و نوعی جاسوسی از دوستان دانست.

دادستانی فدرال آلمان نیز اعلام کرد که اعلام اتهام علیه آمریکا و بریتانیا را در دستور کار دارد. خبری که البته بعدها پیگیری نشد.

موضع گیری های « آنگلا مرکل» صدراعظم، « یواخیم گوک» رئیس جمهور و « زابینه لویتهویزر اشناربرگر» وزیر دادگستری نیز نتوانستند به انتقادهای داخلی و افکار عمومی منتقد پاسخ دهند. آن هم در شرایطی که چپ گرایان میانه مرکل را متهم به کم کاری در برابر آمریکا برای حفاظت از اطلاعات آلمانی ها کردند و خواستار پاسخگویی مقامات دولتی درباره نادیده گرفتن برنامه های جاسوسی و اقداماتی که سرویس امنیتی آلمان در این زمینه انجام داده است، شدند.

مسئله به همین جا نیز ختم نشد و گوک و « پیر اشتاین بروک» از حزب سوسیال دموکرات و رقیب مرکل در انتخابات پارلمانی آلمان پا را فراتر گذاشتند و از اقدامات اسنودن نیز تقدیر کردند. ضمن اینکه آلمان در اعتراض به افشای جاسوسی های آمریکا از این کشور، پیمان اطلاعاتی دوران جنگ سرد را با آمریکا و بریتانیا لغو کرد.

مجموعه این اقدامات باعث شد تا پای « رونالد پوفالا» نماینده مرکل به پارلمان باز شود و درباره نقاط گنگ این رسوایی ها توضیح دهد. که البته سخنان پوفالا نیز نتوانست رضایت نمایندگان منتقد را جلب کند.

در این میان « هانس پیتر فریدریش» وزیر کشور آلمان موضع متفاوتی اتخاذ کرد و ضمن نادرست ارزیابی کردن تصورات آلمانی ها درباره جاسوسی های آمریکا از آنها خواست دست از گلایه و شکایت در این باره بردارند.

کشمکش ها در این زمینه میان سیاستمداران آلمانی ادامه داشت که نقش پایگاه های نظامی آمریکا در خاک آلمان در جاسوسی های این کشور نیز برملا شد. « ساندرو گایکن» کارشناس فناوری های برتر از دانشگاه آزاد برلین در این مورد گفت که آمریکا از این پایگاه های نظامی برای دسترسی به کابل های ارتباطی استفاده می کند. به عبارتی آژانس امنیت آمریکا و دیگر سرویس های امنیتی این کشور به شاهراه های اطلاعاتی اینترنتی آلمان به وسیله پایگاه های نظامی آمریکا در خاک این کشور دسترسی داشته اند. بلافاصله پس از افشاگری اخیر بود که این پرسش مطرح شد:

آیا آمریکا می تواند چنین کاری را بدون مجوز آلمان انجام دهد؟

البته تفاهم نامه هایی برای قانونمند کردن فعالیت های اطلاعاتی پایگاه های اطلاعاتی آمریکا در آلمان وجود دارد. اما نقش سرویس اطلاعات آلمان در این زمینه، موردی بود که به آن اشاره ای نشده بود.

دو مرحله افشاگری دیگر لازم بود تا به این پرسش پاسخ داده شود. این بار هم اشپیگل از دیگر نشریات پیشی گرفت و نوشت که سرویس فدرال اطلاعات آلمان اطلاعات فراوانی را از آژانس امنیت آمریکا به دست آورده است و مقامات سرویس خارجی آلمان اکنون می گویند که این اطلاعات در پایگاه « بادآیبیلینگ » (Bad Aibling) ؛ یکی از ۲ محل جمع آوری اطلاعات در آمریکا در خاک آلمان جمع آوری شده است.

فقط در دسامبر سال گذشته تحت عنوان (برنامه) « آلمان - ۳۰ روز گذشته» حدود ۵۰۰ میلیون فراداده در اختیار گذاشته شده اند. فراداده ها یا ابرداده ها اطلاعاتی هستند که درباره جزئیات داده های دیگر توضیح می دهند.

رسانه های آلمانی در آخرین مورد از افشاگری ها نوشتند که سرویس امنیتی آلمان اطلاعات تلفن های همراه افراد مظنون به دست داشتن در اقدامات تروریستی را در اختیار سرویس امنیتی آمریکا قرار می داده است.

آنچه در این گزارش اهمیت دارد این است که به صراحت به نقش « گرهارد شیندلر» رئیس سرویس اطلاعاتی آلمان در صدور مجوز برای فرمان امکان دسترسی آمریکایی ها به این اطلاعات اشاره شده است.

موضوع زمانی جالب می شود که بدانیم این اقدامات در سرویس امنیتی آلمان سابقه دارند و قدمت آن به سال ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ بر می گردد.

حال باید منتظر بود و دید در شرایطی که به صراحت به نقش سرویس امنیتی آلمان اشاره شده، رویکرد آلمان در این زمینه چه خواهد بود. آمریکایی ها نیز بالاخره تصمیم می گیرند تا موضع گیری روشنی در این باره داشته باشند یا خیر.

البته این بار نیز همچون گذشته نگاه ها متوجه گاردین و رسانه های آلمانی خواهد بود تا جهت گیری مقامات آلمان و آمریکا و افشاگری های احتمالی را پیگیری کنند.