گزینه‌های نظامی آمریکا هنوز روی میز هستند یا داخل ویترین؟

به گزارش پارس به نقل از فارس، تقریبا ۱۰ سال است که آمریکایی ها از گزینه های روی میز خود علیه ایران سخن می گویند و اخیرا همین ادبیات را در خصوص سوریه نیز به کار بسته اند. بدیهی ست که کشوری که در دو جنگ جهانی حضور داشته است، در جنگ های خانمان سوز متعدد در سراسر جهان ازجمله ویتنام، شبه جزیره کره، پاناما، عراق و افغانستان نقش داشته و بودجه نظامی آن تقریبا معادل نیمی از بودجه نظامی کل جهان است، وقتی از وجود گزینه نظامی بر روی میز سخن می گوید، نمی توان این تهدید را نادیده گرفت اما سوال این است که آیا ایالات متحده همچنان چنین قابلیتی را دارد یا خیر؟

بدیهی است که ایالات متحده اگر واقعا توان عملی کردن تهدیدهایش علیه ایران را داشت، تا الان صبر نکرده بود. « جورج فریدمن» ، بنیان گذار اندیشکده استراتفور در یادداشت های پژوهش محور خود به صراحت از جایگزینی « رویکرد عمل جراحی» (Surgical Operations Approach) به جای حملات نظامی در دکترین نظامی ایالات متحده خبر می دهد. تاکنون تمام آن چیزی که از این رویکرد جدید دیده شده، حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی، ترور دانشمندان هسته ای ایران و احتمالا حضور تعدادی از کوماندهای آمریکایی در سوریه، است.

در بین این سه اقدام هم در ترور دانشمندان هسته ای ایران نقش موساد، شفاف تر و بیشتر از آمریکایی ها بوده است و در سوریه نیز، کوماندوهای بریتانیایی به مراتب ورزیده تر از آمریکایی ها عمل می کنند. بنابراین آنچه در عمل به عنوان جراحی های آمریکا باید مورد توجه قرار گیرد، همان حملات هواپیماهای بدون سرنشین است.

ماهیت حملات هواپیماهای بدون سرنشین هم اصولا به گونه ای است که علیه ارتش های کلاسیک قدرتمند که توان پدافندی قابل قبولی دارند، چندان کارآمد نیست بلکه تنها برای هدف قرار دادن گروه های شبه نظامی کارآمد است. وقتی آمریکا از روی میز بودن گزینه نظامی علیه ایران یا سوریه سخن می گوید، طبعا از یک اقدام نظامی گسترده و کلاسیک و یا دست کم شبه کلاسیک سخن می گوید.

اما اینکه واقعا تا چه اندازه چنین رویکردی جدی است و گزینه های مزبور تا چه اندازه واقعا روی میز هستند، سوالی است که بیش از ادعاهای مستمر آمریکایی ها باید جواب آن را از دل بیانات اخیر مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا بیرون کشید.

در گزارشی که ۱۸ ژوئیه از سخنان وی در رویترز منتشر شده است، دمپسی به صراحت از کاهش بودجه نیروهای مسلح آمریکا انتقاد کرده و اذعان کرده است که این کاهش بودجه، توان نظامی ایالات متحده را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

دمپسی که دو سال دیگر به عنوان رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا منصوب گردیده است، تصریح کرد که کاهش بودجه سالانه قوای مسلح آمریکا، بدون کاهش آمادگی نیروهای آمریکایی ممکن نیست. طی ده سال آینده قرار است هر سال ۵۲ میلیارد دلار از بودجه نظامی آمریکا کاسته شود، مبلغی که از بودجه نظامی بسیاری از کشورها بیشتر است.

رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا همچنین هشدار داده است که نیروهای آمریکایی ممکن است خیلی کوچک تر از آن چیزی شوند که لازم است.

از سوی دیگر، « چاک هیگل» ، وزیر دفاع ایالات متحده نیز گفته است که با ادامه روند فعلی کاهش بودجه، نیروهای مسلح آمریکایی چاره ای جز اخراج برخی از نیروهای خود نخواهند داشت.

قانون کاهش بودجه نیروهای مسلح آمریکا در سال ۲۰۱۱ به تصویب رسیده است، یعنی در شرایطی که هم بحران سوریه و هم مساله هسته ای ایران، در معادلات سیاست خارجی آمریکا وجود و نقش داشته اند. طبیعی ست که اگر قرار باشد گزینه ای به واقع روی میز سیاست خارجی آمریکا قرار گرفته باشد، نیازمند برنامه ریزی است.

واشنگتن به خوبی می داند که درافتادن با ایران یا سوریه یک جنگ منطقه ای را ایجاب می کند و جنگ منطقه ای نه تنها با کاهش بودجه تناسبی ندارد بلکه نیازمند افزایش در هزینه های نظامی آمریکاست. از این رو، می توان نتیجه گرفت که آمریکایی ها برای هیچ اقدام نظامی گسترده ای برنامه ریزی نکرده اند و راهبردی که جورج فریدمن از آن سخن می گوید، کاملا واقعی است.

بنابراین طرح پنج بندی آمریکا در خصوص سوریه نیز که از سوی رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور مطرح شد، چیزی جز یک بلوف نظامی نیست. اگر منظور از این طرح همان ارسال سلاح برای شورشیان است که مدت هاست جریان دارد و اگر منظور دخالت نظامی مستقیم در سوریه است، با حرف های پیشین دمپسی در تناقض است. همچنین موانع بین المللی جدی هم نظیر مخالفت روس ها در بین هستند.

از این رو، گزینه های نظامی آمریکا دست کم در شرایط فعلی روی میز نیستند بلکه داخل ویترین هستند. ارتش آمریکا چون ببر درنده ای در باغ وحش است که دست و پایش را بسته اند. ارتش آمریکا حکایتی است از شکوهی که زمانی آمریکایی ها تصور می کردند در جهان دارند و شاید واقعا هم داشتند. این بدان معنی نیست که ارتش آمریکا قدرتمند نیست، بلکه بدان معناست که دیگر سخت است بتوان از آن به عنوان « ارتش هژمونیک» یاد کرد. این ارتشی نیست که به دنبال تثبیت هژمونی ایالات متحده باشد، اگرچه همچنان قدرت مندترین ارتش جهان است.

در چنین شرایطی، یک نکته کاملا باید مورد توجه دیپلماسی ایران قرار بگیرد. تهدیدهای ایالات متحده و به تبع آن اسرائیل مبنی بر درگیری نظامی با ایران با واقعیات موجود در عرصه تشکیلات نظامی ایالات متحده سازگاری ندارد؛ بنابراین نمی توان چنین تهدیداتی را جدی تلقی کرد. تهدیدات مزبور نباید ابزار امتیازگیری از ایران شوند.