سفر قریب الوقوع میانجی ایرلندی برجام در تهران

«سیمون کاوونی»، وزیر امور خارجه ایرلند قرار است روز یکشنبه با توجه به نقش کشورش به عنوان تسهیل‌کننده اجرای برجام در شورای امنیت سازمان ملل متحد در تهران با « حسن روحانی »، رئیس‌جمهور ایران دیدار کند.

جمهوری اسلامی ایران پیش از این دعوت اتحادیه اروپا برای شرکت در جلسه‌ای با حضور آمریکا جهت گفت‌وگو درباره توافق هسته‌ای برجام را رد کرده است.

«محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران که او هم در این سفر با کانووی دیدار خواهد کرد روز جمعه گفت ایران برنامه سازنده‌ای درباره برجام پیشنهاد خواهد کرد.

کاوونی در بیانیه‌ای گفته است: «ایرلند جزو طرفداران برجام است. ایرلند مشتاق است در نقش خود به عنوان تسهیل‌کننده (اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تأیید برجام) گفت‌وگوهای نزدیک با همه بازیگران را حفظ کرده و همه طرف‌ها را به رعایت کامل توافق ترغیب کند.»

ایرلند کرسی خود در شورای امنیت را در اول ژانویه ۲۰۲۱ (۱۲ دی) به عنوان عضو منتخب برای مدت دو سال در دست گرفت.

شورای امنیت پنج عضو دائم شامل چین، آمریکا، روسیه، انگلیس و فرانسه دارد. این نهاد همچنین ده عضو غیر دائم دارد که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل برای مدت دو سال که از اول ژانویه آغاز می‌شود، انتخاب و هر سال پنج عضو جایگزین می‌شوند. مهمترین تفاوت اعضای دائم و غیر دائم این نهاد، حق وتو است که در اختیار اعضای دائم قرار دارد.

سفر کانووی در حالی انجام می‌شود که وزارت خارجه تحت امر او در هفته جاری از برنامه خود برای بازگشایی سفارت ایران در تهران تا سال ۲۰۲۳ خبر داد. سفارت ایرلند سال ۲۰۱۲ به دلیل کاهش بودجه تعطیل شد.

وضعیت برجام و تلاش‌ها برای حفظ آن یکی از مسائلی است که در کانون توجه کشورهای اروپایی قرار دارد.

«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریم‌های متوقف‌شده ذیل این توافق و اعمال تحریم‌های جدید به سیاست‌هایی تحریک‌آمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.

تئوری ترامپ این بود که این سیاست‌ها می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند.

او روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌مورد تنش‌ها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.

دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده گفته قصد دارد ایالات متحده را به برجام بازگرداند. با این حال، او هنوز گامی در این راستا برنداشته است.