به گزارش پارس به نقل از فارس، حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب ایران در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام اولویت سیاست خارجی خود را توسعه روابط با همسایگان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، بخصوص عربستان سعودی اعلام کرد.

وی حتی تاکید کرد که در زمانی که در شورای عالی امنیت ملی بوده توافق نامه امنیتی با عربستانی ها به امضا رسانده بود که آن توافق نامه می تواند سند مناسبی برای گسترش روابط بین ایران و عربستان باشد.

این اظهارات در حالی بیان می شود که جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به واسطه تحولات منطقه ای اخیر که از آن به عنوان بیداری اسلامی یاد می شود، بیشترین چالش ها طی ۳ دهه اخیر را با یکدیگر داشته اند.

بحرین، سوریه، یمن، لبنان و عراق از جمله پرونده هایی هستند که بین دو طرف در جریان است که سوریه و بحرین شاید مهمترین آنها باشد.

سوال اینجاست که با توجه به تحولات منطقه ای که شرایط را پیچیده تر از گذشته کرده آیا می توان شاهد گرم شدن روابط ۲ کشور بود، آن هم زمانیکه همکاری در هر پرونده ای می تواند به تثبیت قدرت طرف مقابل منجر شود.

محمد صالح صدقیان مدیر مرکز عربی مطالعات ایران

« محمد صالح صدقیان» کارشناس مسائل خلیج فارس در این خصوص با بیان اینکه عربستان بزرگترین و مهمترین کشور شورای همکاری خلیج فارس است، اظهار داشت: تصور می کنم یک گفتمان اعتماد ساز برای کشورهای منطقه در وضعیت کنونی بسیار مهم است چراکه مسئله شیعه و سنی در جهان اسلام در حال تعمیق است.

وی با اشاره به بازی عربستان در تحولات ۲ کشور بحرین و سوریه یادآور شد: اگر یک گفتمان سیاسی روشن و اعتماد ساز از سوی ایران به جهان اسلام صادر شود، بسیار مهم است.

« امیر موسوی» کارشناس مسائل استراتژیک نیز در این رابطه با اشاره به بحران های موجود در منطقه که کشورهای سوریه، عراق، لبنان، بحرین و یمن را در خود فرو برده است، افزود: همه این درگیری ها منوط به نزدیکی مجدد تهران و ریاض است تا آرامش به منطقه بازگردد.

آیا شرایط نزدیکی تهران- ریاض وجود دارد؟

موسوی در این باره ضمن اشاره به رقابت ایران و عربستان که وارد فاز مذهبی-سیاسی- امنیتی شده است، یادآور شده که فتاوای مشکل ساز در مورد جهاد اهل سنت علیه شیعیان به طور مکرر صادر می شود که با سکوت و حتی تشویق دولتمردان سعودی روبرو شده و این موضوع می تواند باعث ایجاد جنگ فرقه ای شود.

وی با اشاره به آسیب شناسی روحانی از وضعیت فعلی یاد آور شد: روحانی دوستانی دارد که ارتباطات مناسبی با عربستان داشته و از این طریق بدنبال ایجاد کانال جدیدی بین تهران- ریاض است. از سوی دیگر در دوران تصدی روحانی بر دبیری شورای عالی امنیت ملی یک توافقنامه امنیتی بین دو کشور به امضا رسید که همین موضوع می تواند نقطه شروع تجدید روابط دو کشور باشد.

امیر موسوی کارشناس مسائل خاورمیانه

این کارشناس مسائل استراتژیک به وجود اختلاف در حکومت ریاض برای از سرگیری روابط با تهران اشاره کرد و گفت: ۲ گروه مخالف نزدیکی ۲ کشور هستند، یکی گروه بندر بن سلطان رئیس دستگاه اطلاعاتی و دیگری گروه سعود الفیصل وزیر خارجه و وزیر کشور؛ اما ملک عبدالله و فرزندان وی مانند عبدالعزیز جانشین و معاون وزیر خارجه و متعب که وزیر گارد پادشاهی است علاقمند به توسعه روابط با ایران هستند.

موسوی به تمایل ایران برای ورود به پرونده هایی که عربستان در آنها گرفتار آمده به عنوان یک میانجی اشاره کرد و افزود: عربستان در سوریه به بن بست رسیده است، زیرا برنامه تندروهای سعودی به نتیجه نرسیده و هیبت منطقه ای این کشور شکسته شده است. جمهوری اسلامی ایران در این شرایط سیگنال هایی را منتقل می کند تا عربستان را از این بن بست به شکلی آبرومندانه خارج کند.

کدام کشور نیازمند تجدید روابط است

جمهوری اسلامی ایران امروز در شرایط داخلی و منطقه ای خوبی به سر می برد. برگزاری انتخاباتی موفق با میزان مشارکت بالا از سوی مردم و نیز تحسین و تبریک جامعه جهانی کشورمان را در شرایط خوبی از نظر سیاسی قرار داده که به واسطه آن قدرت مانور بیشتری به دولتمردان می دهد.

در بعد منطقه ای نیز همه تلاش های جبهه عربی- غربی برای سرنگونی مهمترین متحد جمهوری اسلامی یعنی بشار اسد با شکست روبرو شده و حکومت این کشور نه تنها در عرض چند هفته سرنگون نشد بلکه بیش از ۲ سال دوام آورده و حتی بتدریج در حال کسب پیروزی های مهم و تعیین کننده در سرنوشت جنگ است.

این شرایط جبهه مقابل جمهوری اسلامی در مهمترین پرونده منطقه ای را با مشکلات عدیده ای روبرو کرده که سرمایه گذاری خود را بر باد رفته می بینند.

از سوی دیگر عربستان سعودی با مشکلات داخلی مهمی دست به گریبان است که درگیری بر سر جانشینی ملک عبدالله از جمله آنهاست. این موضوع به اندازه ای بغرنج است که امکان بروز یک جنگ داخلی بین وارثان را فراهم می آورد زیرا شاهد تشکیل گاردهای شخصی در عربستان سعودی از سوی ولیعهدان و شاهزادگان هستیم.

پارادوکس تمایل به ایجاد رابطه و ترس از قدرت گیری

در مجموع باید گفت که شرایط منطقه ای و داخلی برای عربستان سعودی مناسب نیست و ملک عبدالله مایل به حل و فصل بخشی از مشکلات این کشور، پیش از مرگ خود است. اما گروه ها و شخصیت های با نفوذ سعودی مانند بندر بن سلطان مایل به این کار نیستند، زیرا گسترش روابط در شرایط فعلی را به رسمیت شناختن قدرت منطقه ای ایران تلقی کرده و به عنوان کشوری تاثیر گذار در جهان عرب نمی خواهند چنین امتیازی را به جمهوری اسلامی ایران بدهند.

از سوی دیگر در تمامی تحولات منطقه ای، درگیری بین جریانات سنی سلفی و شیعیان شکل گرفته که همین موضوع باعث تعمیق شکاف طائفی در منطقه می شود و این یعنی گسترش جنگ، نا امنی و کشتار در منطقه که افزایش حضور نیروهای فرامنطقه ای را به همراه دارد.

عربستان سعودی با ابتکار جمهوری اسلامی ایران در برقراری روابط می تواند ضمن خروج از وضعیت فعلی به آرامش منطقه ای کمک کرده و از گسترش حضور و نفوذ نیروهای فرامنطقه ای بکاهد.

جمهوری اسلامی ایران نیز می تواند ضمن اطمینان خاطر به حاکمان ریاض درباره قدرت منطقه ای این کشور، مانع تاثیر گذاری عناصر تندرو در سیاست خارجی حاکمان این کشور شود.

همانطور که امیر موسوی اشاره کرد: هرگاه ایران و عربستان به یکدیگر نزدیک شده اند اختلافات و ناآرامی های منطقه ای کاهش یافته و منطقه روی آرامش به خود گرفته است؛ موضوعی که به سود ملت های منطقه می باشد.

ایران ایران و عربستان جهان اسلام رقابت عربستان مرگ معاون وزیر ملک عبدالله وزیر خارجه وزیر کشور