رفتارهایی که مجلس را دستمایه تبلیغات ضد نظام و کشور می‌کند
مجلس شورای اسلامی پیشانی ملت و جایگاه قانون‌گذاری کشور است و نباید شاخصههای اخلاقی برخی نمایندگان دستمایه تبلیغات ضدنظام و کشور شود.
اهمیت جایگاه مجلس شورای اسلامی و رعایت شأن نمایندگی به خوبی در کلام نورانی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بیان شده است. ایشان در جلد ۱۸ صفحه ۲۸۲ صحیفه خود در تعریف نمایندگی مجلس می‌فرمایند: «مجلس یک چیزی است که در رأس همه امور در کشور واقع است. یعنی مجلس خوب همه چیز را خوب می‌کند و مجلس بد همه چیز را بد می‌کند.»
امام خامنه‌ای هم در هشتم خرداد سال ۹۳ در دیدار با نمایندگان مجلس با تأکید بر رعایت اخلاق اجتماعی از سوی نمایندگان می‌فرمایند: «اگر تقوا و امانت و اخلاق و احساس مسئولیت و نشاط کار، در مجلس دیده شود، این در جامعه اثر می‌گذارد؛ در درجه اول مردم را نسبت به نمایندگان مجلس علاقه‌مند و خوشبین و متعهد می‌کند، در درجه بعد رفتار آن‌ها را به رفتار نمایندگان نزدیک می‌کند.»
رابطه متقابل مجلس و مردم
مجلس شورای اسلامی عالی‌ترین ساختار در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران و اصلی‌ترین نهاد قانون‌گذاری است. بنابراین رفتار اعضای آن باید متناسب با شأن و جایگاه مجلس شورای اسلامی باشد. رابطه نمایندگی مجلس با جامعه رابطه‌ای متقابل است، یعنی اینکه نمایندگان چکیده مردم و امنای آنان هستند و هرگونه رفتاری دون شأن نمایندگی می‌تواند خسارات سنگینی را به اصالت جامعه و اعتماد مردم وارد کند؛ بنابراین نمایندگان در مجلس شورای اسلامی در قبال آنچه می‌گویند و انجام می‌دهند، مصون نیستند.
متأسفانه مجلس شورای اسلامی در ادوار دهگانه نمایندگانی را به خود دیده که با رفتار و گفتار خود کشور را دچار تنش و مردم را با مسائل حاشیه‌ساز خود دلنگران کرده‌اند. در حالی‌که نمایندگان موظفند در جایگاه قانونی که برایشان تعریف شده، مطابق قوانین و در راستای پیشبرد اهدف کشور گام بردارند. اما صد افسوس که مخابره برخی مطالب درباره نمایندگان به افکار عمومی آن‌چیزی نیست که بتوان از آن دفاع کرد که نمونه‌های آن سلفی‌گرفتن با فدریکا موگرینی در مراسم تحلیف ریاست جمهوری دوازدهم و این اواخر هم حضور یکی از نمایندگان در دستگاه دولتی و رفتارهایی که باعث تنش چند روزه جامعه شد و از آن بدتر اتهامی که به نماینده ملکان وارد شده که اثبات آن خود خسارتی تلخ، جبران‌ناپذیر و وقت‌گیر برای کشور و مجلس شورای اسلامی است.
تأثیر رفتارهای شخصی بر شأن نمایندگی
چنین رفتارهایی در طول ادوار مجلس شورای اسلامی سبب شد تا این مهم در نظام حقوقی کشور مورد توجه قرار گیرد و نظارت بر رفتار حرفه‌ای نمایندگان امری اجتناب ناپذیر جلوه کند که باید آن را به رسمیت شناخت؛ به طوری که قانون نظارت بر رفتار نمایندگان با ۱۲ ماده در تاریخ ۱۵/۱۱/۱۳۹۱ به تصویب رسید، اما کم‌توجهی به اجرای آن باعث شد گه‌گاه رفتارهای شخصی شئونات نمایندگی مجلس و جایگاه رفیع آن را مورد سؤال قرار دهد و گاه دستمایه تبلیغات سیاسی ضد نظام شود.
اهمیت مسئله به قدری است که امام خامنه‌ای در سی‌ام خردادماه امسال و در دیدار نمایندگان و کارکنان مجلس با ایشان، بار دیگر بحث «نظارت بر رفتار نمایندگان» را حتی از نظارت مجلس بر دولت و دیگر مجموعه‌ها مهم‌تر دانستند و تأکید کردند: هیئتی که در این زمینه در مجلس ایجاد شده باید تقویت شود و به معنای حقیقی کلمه بر رفتار نمایندگان نظارت کند.»
ایرادهایی که بر هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان وارد است
محمدجواد جمالی‌نوبندگانی سخنگوی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان معتقد است: حفظ شئون نمایندگی از شروط اساسی برای انجام وظایف نظارتی است، چرا که نماینده‌ای که خودش مشکل داشته باشد نمی‌تواند با اشکالات دیگران برخورد کند.
جمالی‌نوبندگانی با اشاره به ایرادهایی که به فعالیت‌های هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان وارد است، می‌گوید: برداشت بسیاری از اعضای هیئت از وظایفشان این است که تا شکایتی دریافت نشود نمی‌توان با نماینده‌ای برخورد کرد؛ از طرفی، برخی مواقع نیز مشاهده می‌کنیم که نماینده‌ای برخی مسائل را رعایت نکرده و طرف‌های مقابل به خاطر ملاحظات از وی شکایت نمی‌کنند و چه بسا این موضوع باعث تجرّی نماینده خاطی شود.
سخنگوی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان با تأکید براینکه منظور از نظارت بر نمایندگان اجتناب دادن آنان از رفتارهای دون شأن نمایندگی نیست و این رفتارها ممکن است شامل اقدامات خارج از عرف و قانون در داخل و خارج مجلس، ارتباطات ناسالم اقتصادی و تهمت و توهین به دیگران باشد که با این مسائل نیز روبه‌رو بوده‌ایم.
به اعتقاد وی دست هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان باید بازتر باشد تا بتواند در مواردی که تخلف نماینده برایش محرز می‌شود طبق قانون برخورد کند؛ در این خصوص می‌توان از کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس استفسار کرد تا راهکاری در این زمینه ارائه کند. البته هیئت رئیسه مجلس هم که مرجع اولیه تأیید اعضای هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان است، باید روی این قضیه حساسیت بیشتری داشته باشد.
پنج طرح اثرگذار مجلس بر رفتار نمایندگان
غلامرضا کاتب رئیس کمیسیون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی بیان می‌کند: برای حفظ جایگاه نمایندگی مجلس پنج طرح در کمیسیون آئین‌نامه داخلی در مورد حضور منظم نمایندگان در کمیسیون‌ها و صحن علنی مجلس، عدم استفاده از موبایل در صحن علنی مجلس تدوین شده است که در انتظار تصویب در صحن علنی مجلس هستیم. وی می‌افزاید: مکلف کردیم که گزارش‌های بی‌انضباطی نمایندگان که از طریق سامانه الکترونیکی انجام می‌شد، به طور ماهانه در اختیار هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان قرار گیرد.
نظارت نماینده بر نماینده شدنی نیست
البته مسعود پزشکیان رئیس هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان تغییرات صورت گرفته در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان را چندان قابل تحقق نمی‌داند و می‌گوید: ساختار در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان، نظارت نماینده بر نماینده است و از نظر علمی این شدنی نیست و علت اینکه بسیاری از مشکلات حل نمی‌شود این است که مثلاً ما پزشکیم و می‌خواهیم برای خودمان تصمیم بگیریم، معلوم است که کاری انجام نمی‌دهیم که خودمان زیاد خراب شویم. بنابراین اگر بخواهیم درست تصمیم بگیریم، باید گروه مستقلی بر نمایندگانی نظارت و ارزیابی داشته باشد تا شائبه‌های پیش نیاید. به اعتقاد پزشکیان قانون هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان جامع نیست و به دلیل برخی منافع نمایندگان، قضاوت بی‌طرفانه در این هیئت کار سختی است.
با همه این صحبت‌ها مجلس شورای اسلامی پیشانی ملت و جایگاه قانون‌گذاری برای کشور است، بنابراین نمی‌توان از کسانی‌که خود به راحتی هنجارهای اجتماعی را نادیده می‌گیرند و رفتارهای نامعقول و گاه بی‌قانون انجام می‌دهند توقع داشت تا کاری برای کشور انجام دهند. لذا به پشتوانه فرمایشات امام خامنه‌ای، رفع این نقیصه به هر نحو ممکن در مجلس شورای اسلامی خواست ملت شریف و فهیم ایران است.
ارسال نظر