بقای برجام وابسته به اقدامات عملی مناسب و فوری از سوی طرف های باقی مانده است

کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل و سایر سازمان های بین‌المللی مستقر در وین، روز پنج شنبه مورخ اول آذرماه در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بررسی سیزدهمین گزارش مدیرکل آژانس درخصوص راستی آزمایی اجرای برجام ابراز داشت که حمایت وسیع کشورها برای تداوم اجرای برجام توسط همه طرف ها، علیرغم خروج یکجانبه یک عضو از این توافق، که بطور خودسرانه و مستکبرانه به دیگران نیز برای خروج از این توافق فشار می آورد، قابل توجه است.

نماینده دائم کشورمان نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی با اشاره به گزارش اخیر مدیرکل آژانس در پرتو قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد، افزود: در این گزارش آمده است که «از 16 ژانویه 2016 (روز اجرایی شدن برجام) آژانس توانسته است اجرای تعهدات هسته‌ای ایران را در انطباق با برجام و سازگار با رویه های استاندارد پادمانی آژانس به طور بی‌طرفانه و هدفمند، راستی آزمایی نماید».

در این گزارش، مدیرکل برای سیزدهمین بار، پایبندی ایران به توافق هسته ای را مورد تأیید قرار داده است و آژانس توانسته است اظهارنامه های ایران در ارتباط با پروتکل الحاقی را مورد ارزیابی قرار داده و دسترسی های تکمیلی تحت پروتکل الحاقی به سایت ها و مکان هایی در ایران که نیاز به بازدید بود، به عمل آورده است. این گزارش، برای چندمین بار تأیید می کند که همکاری به موقع و فعالانه ایران در ارائه اینگونه دسترسی ها، اجرای پروتکل الحاقی را تسهیل نموده و اعتماد را ارتقاء بخشیده است.

سفیر کشورمان همچنین اظهار داشت: بسیار گفته شده است که این توافق از لحاظ مشارکت، یک توافق چندجانبه و از بعد تعهدات، یک توافق دوجانبه است و دامنه، مفاد و چارچوب زمانی آن از توازن بسیار حساس برخوردار است که مذاکره شده و توافق چندجانبه حاصل گردیده است، به طوری که طی قطعنامه 2231 مورد تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز قرار گرفت و از همه کشورها، سازمان های منطقه ای و بین المللی می خواهد تا از اجرای برجام حمایت کنند و از اقداماتی که موجب تضعیف آن می شود، خودداری نمایند. وی در ادامه گفت: اما، در توهین و تحقیری آشکار به جامعه بین المللی، اقدامات و تحریم های یکجانبه و غیرقانونی اخیر آمریکا، به طوری فاحش و در کمال بی احترامی، قطعنامه مذکور را نادیده می گیرد.

غریب آبادی ادامه داد: جهان شاهد یک پدیده بسیار منحصر بفرد می باشد و آمریکا نه تنها بی شرمانه از اجرای تعهداتش براساس قطعنامه 2231 خودداری می کند، بلکه به طور جسورانه و خودخواهانه، دیگر کشورها را مجبور می کند تا از آن تبعیت نمایند. تحریم ها و اقدامات اعمال شده از سوی آمریکا، به طور خاص برای «تأثیرگذاری منفی مستقیم بر روابط اقتصادی با ایران» از طریق تهدید و ارعاب کشورهای ثالث و سایر کشورها برای تبعیت از جاه طلبی های سیاسی آن می باشد. وی افزود: این تحریم ها و فشارها، غیرقانونی است و با قواعد تثبیت شده مندرج در منشور سازمان ملل و پذیرفته شده توسط جامعه بین المللی، از جمله برابری حاکمیتی کشورها، عدم مداخله و عدم دخالت در امور داخلی کشورها و آزادی تجارت و ناوبری بین المللی مغایرت دارد.

نماینده دائم کشورمان، در ادامه بر اصل عدم استفاده یا تهدید به استفاده از زور در روابط بین الملل و حل و فصل مسالمت آمیز مناقشات به عنوان سنگ بنای چندجانبه گرایی تأکید نمود و ابراز داشت هیچ کشور یا گروهی از کشورها، صلاحیت محروم کردن سایر کشورها از حقوق قانونی شان به بهانه ملاحظات سیاسی را ندارند. در این رابطه، ایشان اقدامات اجباری و یکجانبه آمریکا را مغایر با قرار موقت 3 اکتبر 2018 دیوان دادگستری بین المللی، که با اجماع صادر شد، دانست و گفت ایالات متحده به عنوان کشوری که این تحریم های یکجانبه را علیه ایران اعمال می کند، تعهد الزام آور برای اجتناب از هر اقدامی که باعث وخامت اوضاع نزد دیوان شود، دارد.

وی همچنین افزود: تحریم ها همیشه به مردم عادی ضرر می زند، ولی تحریم ها به ندرت موجب تغییر سیاست ها می شود و مردم را به پشت میز مذاکره برنخواهد گرداند. در واقع، تحریم های اعمال شده از سوی آمریکا علیه ایران، عزم مردم را برای مقاومت در برابر این تحریم ها تقویت کرده است.

غریب آبادی همچنین اظهار داشت که رفتار غیرمسئولانه آمریکا، یک پاسخ دسته جمعی از سوی جامعه بین المللی برای حمایت از حکومت قانون و جلوگیری از تضعیف دیپلماسی و حمایت از چندجانبه گرایی را می طلبد. وی در ادامه، ضمن تقدیر از حمایت قوی به عمل آمده از برجام توسط اکثریت قاطع کشورهای عضو، افزود اگر قرار است برجام پابرجا بماند و به حیات خود ادامه دهد، اقدامات عملی مناسب برای تضمین برد-برد بودن این توافق باید صورت پذیرد و این به معنای آنست که اگرچه ایران به مواضع و حمایت قوی سیاسی سه کشور اروپایی در ارتباط با برجام اذعان دارد، ولی قویا معتقد است که زمان، بسیار حساس است و اقدامات ملموس و عملی برای تضمین منافع اقتصادی پیش بینی شده در برجام برای ایران باید فورا انجام پذیرد. وی افزود: به هر حال، اگر درمانی برای اوضاع کنونی یافت نشود، ایران گزینه های خود را ذیل برجام در اختیار دارد و تصمیمات مناسب خود را براساس منافع ملی اش اتخاذ خواهد کرد.

در انتهای سخنرانی، نماینده دائم کشورمان بخشی از اظهارات روحانی رئیس محترم جمهوری، در نشست سال جاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در این زمینه را نقل کرد که تضمین منافع درازمدت مردم ایران از اهمیت اساسی برخوردار است و اگر این منافع علیرغم خروج امریکا تامین شوند، ایران در توافق خواهد ماند، در غیر اینصورت، اقدام متفاوت دیگری را اتخاذ خواهد نمود و درواقع، یا همه طرف های توافق نفع خواهند برد و یا هیچکس. وی در پایان، اظهار داشت که توافق هسته ای دستاورد سالها مذاکرات دو و چندجانبه حساس می باشد که مورد حمایت و تشویق اکثریت قاطع جامعه بین المللی قرار گرفت و به عنوان بخشی از قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز واقع شده است، بنابراین، مایه شرم عظیمی خواهد بود اگر این دستاورد دیپلماسی چندجانبه طی 12 سال گذشته، توسط رفتار بی مسئولیت و اقدام یکجانبه یک کشور از هم بپاشد.