به گزارش پارس به نقل از تابناک، این روزها در حالی بحث احتمال تحویل سامانه موشکی « اس ۳۰۰» از سوی روسیه به دولت سوریه به طور جدی مطرح می شود که بسیاری با یادآوری بدقولی روسیه در زمینه تحویل این موشک ها به ایران، نسبت به جدی بودن روسیه در این مورد نیز ابراز تردید می کنند.

معاون وزیر خارجه روسیه اخیرا بار دیگر بر تعهد کشورش به تحویل این سامانه موشکی به سوریه تاکید کرد اما با توجه به در جریان بودن تلاش ها برای برگزاری کنفرانس بین المللی حل بحران سوریه در ژنو، کشورهای غربی معتقدند چنین اقدامی از سوی روسیه می تواند « غیر سازنده» تلقی شود.

با این حال، اسنادی که به تازگی در این زمینه از سوی سایت افشاگر « ویکی لیکس» منتشر شده، بیش از پیش این گمانه را تقویت می کند که روسیه صرفا در پی امتیازگیری از غرب است زیرا بر اساس این اسناد، مسکو پیش از این نیز بازی مشابهی را درباره ایران انجام داده است.

خبرگزاری « رویترز» ضمن اشاره به این اسناد جدید می نویسد: اعلام متعهد بودن روسیه به تحویل این موشک ها به سوریه، بازتاب دهنده تعهدی است که این کشور پیش از این به ایران داده بود. این در حالی است که بر اساس اسناد ویکی لیکس، مسکو مکررا تضمین داده که « اس ۳۰۰» را در اختیار هیچ کشوری نخواهد گذاشت.

در یکی از این اسناد، به نقل از « ویکتور سیماکوف» مشاور امور فلسطین و رژیم اسرائیل در وزارت خارجه روسیه آمده که مسکو به خوبی از « اثر بی ثبات کننده» تحویل « اس ۳۰۰» به یک کشور خاورمیانه ای آگاه است.

این سند بیان می کند: « سیماکوف تاکید کرد که روسیه به خوبی نگرانی رژیم اسرائیل را از اینکه سامانه های اسکندر و یا اس ۳۰۰ به دست ایران یا سوریه برسد، درک می کند» . دلیل عنوان شده برای این امر، آن بوده که سوریه پیشتر موشک های ضد تانک روسی را در اختیار حزب الله گذاشته و بر همین اساس، روسیه قول داده در آینده، نسبت به « استفاده کننده نهایی» از تسلیحات خود، کنترل بیشتری اعمال کند.

آن گونه که از این اسناد بر می آید، سوریه در سال ۲۰۰۸ تلاش داشته تا سامانه « اس ۳۰۰» را به دست بیاورد و به همین منظور، به روسیه پیشنهاد داده در مقابل برنامه آمریکا برای استقرار سپر موشکی در اروپا، موشک های خود را در خاک سوریه مستقر سازد.

با این حال، هر چند قراردادی به این منظور در سال ۲۰۱۰ به امضا رسید اما روسیه پیش و پس از آن با استقرار موشک های خود در سوریه موافقت نکرد. دلیل این امر، وعده ای بوده که رژیم اسرائیل در جریان جنگ اوت ۲۰۰۸ روسیه و گرجستان به روسیه داده مبنی بر اینکه از مسلح کردن گرجستان خودداری کند.

از سوی دیگر در همان سال، یعنی سال ۲۰۰۸، گمانه زنی هایی درباره احتمال عمل کردن روسیه به تعهدات سال ۲۰۰۵ خود برای تحویل « اس ۳۰۰» به ایران در جریان بوده اما مقامات روسی به کاردار سفارت آمریکا در مسکو اطمینان می دهند که تا زمانی که ایران به تعهدات هسته ای خود عمل نکند، چنین سامانه ای را برای این کشور ارسال نمی کند.

اما بار دیگر در سال ۲۰۰۹، بحث ارسال این موشک ها برای ایران جدی می شود و همین امر، سبب می شود واشنگتن از شش کشور متحد خود در خاورمیانه بخواهد بر سر این موضوع به روسیه فشار وارد کنند. این تلاش برای آمریکا نتیجه بخش بوده اما در همان زمان، « جان بریل» که مدتی بعد سفیر آمریکا در مسکو شد، پیش بینی کرد که روسیه به دلایل مالی، سیاسی و دیپلماتیک، این بازی را ادامه دهد.

بر اساس اسناد ویکی لیکس، در سال ۲۰۰۹، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه، موضوع قرارداد را منتفی و آن را متوقف خوانده و اشاره می کند که روسیه نمی خواهد بار دیگر این موضوع را طرح کند. در سندی مربوط به آوریل ۲۰۰۹ به نقل از وی آمده: « هرچه ما درباره این موضوع از واشنگتن کمتر بشنویم، بهتر است» .

در همین زمان، برخی مقامات روسی نیز به « آموس گیلعاد» رئیس وقت دفتر سیاسی - نظامی وزارت جنگ رژیم اسرائیل گفته اند که سامانه « اس ۳۰۰» به دلایل سیاسی به ایران تحویل داده نخواهد شد. با این حال، به گفته گیلعاد روس ها گفته اند در صورتی که آمریکا بخواهد به تلاش خود برای استقرار سامانه موشکی در لهستان و جمهوری چک ادامه دهد، در محاسبات سیاسی خود تجدیدنظر خواهند کرد.

اما در نهایت، روس ها در سال ۲۰۱۰ از فروش این سامانه به ایران خودداری می کنند و در ازای آن، رژیم اسرائیل موافقت می کند که پهپادهایی را برای جبران ضعف روسیه در این زمینه در مقابل گرجستان، در اختیار مسکو قرار دهد.

بریل در سال ۲۰۰۹ در اظهارنظری جالب توجه گفته: « خوب یا بد، موضوع تحویل اس ۳۰۰ به نوعی فشارسنج در روابط دوجانبه آمریکا با روسیه تبدیل شده است» .