نقشه راه مردم‌سالاری دینی

به گزارش پارس به نقل از قانون: نظام جمهوری اسلامی ایران که با سقوط رژیم دیکتاتوری و استبدادی پهلوی در سال ۱۳۵۷ به پیروزی رسید با شعار محوری « استقلال آزادی جمهوری اسلامی » به سوی تحقق آن حرکت خود را آغاز کرد. بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (س) همواره در پیام ها و سخنرانی ها در برابر نظام سلطنتی بر حکومتی تاکید داشت که بر احکام اسلام و رای مردم بنیان گذارده شده باشد.
اصطلاح جمهوری اسلامی را امام ابتدا در پاریس در توصیف نظام مطلوب و مورد نظر خود به کار برد. جمهوریت مورد نظر به همان معنای رایج یعنی مردمی بودن حکومت است. ایشان در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر چیستی حکومت در جمهوری اسلامی در تاریخ ۲۰ مهر ۵۷ می فرماید: رژیم اسلامی و جمهوری اسلامی یک رژیمی است متکی بر آرای عمومی و رفراندوم عمومی. بنابراین « جمهوریت » نظام به پذیرش حق مردم در انتخاب نوع نظام سیاسی و حاکمان اشاره داشته و شکل و قالب حکومت مورد نظر امام را تشکیل می دهد و در این نظام مردم به عنوان یکی از ارکان مشروعیت نظام سیاسی جمهوری اسلامی تلقی می شوند به گونه ای که نظر و رای مردم فقط در مراحل اولیه تاسیس نظام شرط نبود بلکه جمهوری اسلامی به حضور دائمی و نظارت همیشگی آنها بر مسئولان مقید می باشد. یکی از مهم ترین ابزارهای مشارکت سیاسی مردم و تحقق نظام جمهوری اسلامی عرصه انتخابات مختلف می باشد که اگر با دوراندیشی و اتخاذ تدابیر و مقدمات آن از سوی مسئولان و سایر دست اندرکاران عملی شود می تواند « جمهوری اسلامی » را در برابر تمامی توطئه ها بیمه نموده و از آسیب ها و خطرات داخلی و خارجی مصون دارد.
در اینجا به برخی بایدها و نبایدها در عرصه انتخابات که در دیدگاه و اندیشه های معمار کبیر جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (س) به آنها پرداخته شده است می پردازیم.
اهمیت انتخابات و نقش مردم
یک جمله طلایی از امام (س) موجود است که تا قرن ها در اذهان خواهد ماند و چراغ راه آیندگان نیز خواهد بود. این جمله نیاز به هیچ توضیح و تفسیری ندارد. " میزان رای ملت است" . انتخابات تجلی حضور و مشارکت سیاسی مردم و عرصه تحقق اراده ملت برای تعیین سرنوشت خویش است. از این رو انتخابات دارای اهمیت و جایگاه بلندی است و مردم نقش بزرگی در ایفای این رسالت و تکلیف بزرگی بر دوش خواهند داشت. امام خمینی (س) درباره اهمیت حضور و شرکت مردم در انتخابات می فرمایند: این وظیفه ای است الهی، وظیفه ای است ملی، وظیفه ای است انسانی، وظیفه ای است که ما باید به آن عمل کنیم. همه ما باید در انتخابات شرکت کنیم. با توجه به اهمیت و نقش حضور مردم در صحنه انتخابات است که باید همت و تلاش تمامی مسئولان، دست اندرکاران، کاندیداها و رسانه ها به این امر معطوف شود که با اقدامات سنجیده و تدابیر لازم و فضاسازی مناسب زمینه های حضور حداکثری مردم در انتخابات را فراهم ساخته تا موجب امید بیشتر دوستان و ناامیدی و شکست دشمنان اسلام را فراهم نمایند.
پرهیز از تخریب
انتخابات در نظام اسلامی دارای شرایط و آداب خاص خود می باشد به گونه ای که کاندیداها و طرفداران آنان نباید از هر شیوه ای برای موفقیت و دستیابی به اهداف خود استفاده کنند چرا که پذیرش مسئولیت ها در نظام اسلامی قبول رسالتی الهی و ملی برای تحقق آرمان های اسلامی و خدمت به مردم است. بنابراین چارچوب ها و ضوابط دینی اخلاقی اجتماعی و فرهنگی باید مورد توجه قرار گیرد و به هیچ عنوان نباید شخصیت، حیثیت و آبروی افراد دستخوش تمایلات و خواسته ها و اغراض دنیایی دیگران قرار گیرد. متاسفانه انتخابات در نظام اسلامی به سمت ناخوشایند و نامطلوبی پیش می رود و برخی افراد از هر شیوه ناپسند و غیراخلاقی برای تخریب رقیب و بیرون راندن او از صحنه انتخابات استفاده می کند. امام خمینی (س) خطاب به کاندیداها و طرفداران آنان بیان می دارند: « از آقایان کاندیداها و دوستان آنان انتظار دارم که اخلاق اسلامی انسانی را در تبلیغ برای کاندیدای خود مراعات و از هرگونه انتقاد از طرف مقابل که موجب اختلاف و هتک حرمت باشد خودداری کنند. معلوم نیست چرا عده ای برای رسیدن به پست و مقام یا به اصطلاح خدمت به مردم اینگونه بی مبالاتی کرده و حاضر می شوند هرگونه اتهام تهمت و ناسزا را به دیگران ببندند. « حیثیت و آبروی مومن در اسلام از بالاترین و والاترین مقام برخوردار است و هتک حرمت مومن از بزرگ ترین گناهان است و موجب سلب عدالت است. »
امام خمینی (س) در بیانات خود درباره تبلیغات انتخاباتی به نکته ای مهم و اساسی اشاره کرده و از هرگونه روشی که با شئونات اسلام منافات داشته برحذر داشتند « نصیحتی است از پدری پیر به تمامی نامزدهای مجلس شورای اسلامی که سعی کنید تبلیغات انتخاباتی شما در چارچوب تعالیم و اخلاق عالیه اسلام انجام شود و از کارهایی که با شئونات اسلام منافات دارد جلوگیری گردد. باید توجه داشت که هدف از انتخابات در نهایت حفظ اسلام است. اگر در انتخابات حریم مسائل اسلام رعایت نشود چگونه منتخب حافظ اسلام می شود. باید سعی شود تا خدای ناکرده به کسی توهین نگردد. » اگر واقعا هدف از پذیرش مسئولیت در نظام اسلامی حفظ اسلام و خدمت به مردم است تهمت و افترا و هتک حرمت و… چرا! مگر اینکه خدای ناکرده اغراض دیگری در کار باشد.
انتخابات تجلی وحدت
انتخابات یکی از عرصه های تجلی وحدت و نمایش وحدت مردم است و باید تمامی تلاش ها و اقدامات در این راستا صورت گیرد. متاسفانه گاهی در انتخابات وحدت ملی جامعه دچار آسیب شده و ضربات و خسارت های بزرگی را بر مردم و جامعه تحمیل می کند در این زمینه باید مسئولان، کاندیداها و طرفداران آنها و به ویژه جناح ها و گروه های سیاسی روش معقول، منطقی و در چارچوب اصول را در پیش گیرند. این اصل مهم نه تنها آسیب نمی بیند بلکه موجب وفاق ملی و وحدت و انسجام بیشتر جامعه می شود.
این نکته مهم نباید مورد غفلت، یا احیانا شیطنت برخی قرار گیرد. امام خمینی (س) با توجه به وجود دو دیدگاه و دو تفکر در جامعه ضرورت وحدت و پرهیز از اختلاف را مورد تاکید قرار داده و فرمودند: « البته دو تفکر هست باید هم باشد، دو رای هست باید هم باشد، سلیقه های مختلف باید باشد لکن سلیقه های مختلف اسباب این نمی شود که انسان با هم خوب نباشد… اگر در یک ملتی اختلاف سلیقه نباشد این ناقص است. اگر جایی اختلاف نباشد ناقص است. اختلاف باید باشد اختلاف سلیقه اختلاف رای مباحثه و این ها باید باشد لیکن نتیجه این نباشد که ما دو دسته بشویم، در عین حالی که اختلاف داریم دوست هم باشیم. » بنابراین نباید رقابت های انتخاباتی زمینه ای را برای پراکندگی و اختلاف در جامعه و ملت فراهم سازد. به ویژه احزاب و جناح های سیاسی باید مواظب عوامل و دست های ناپاک باشند که در آنها رسوخ نکنند. امام خمینی (س) در جایی فرمودند: من احتمال می دهم که عوامل و دست های ناپاکی بخواهند از رقابت های انتخاباتی در رسیدن به آرزوهای خود استفاده کنند و با طرح مسائل پوچ و بی معنا دل ها را از یکدیگر جدا سازند.
حسن اجرای انتخابات
صندوق های رای امانت های ملت در دست مسئولان امر است و باید با حساسیت تمام از این امانت های مردم نگهداری شود باید دقت شود که حتی یک رای از کسی ضایع نشود. هیچ مصلحتی نباید موجب خدشه دار شدن آرای مردم شود و انگیزه های شخصی و تمایلات فردی و گروهی و جناحی نباید بر مصالح عمومی و حقوقی افراد مقدم شود. امام خمینی (س) این مهم را مورد توجه قرار داده و به مسئولان گوشزد فرمودند: « اینجا ما کار نداریم ما خودمان بین خودمان و خدای تبارک و تعالی باید فکر بکنیم که شما مسئول این مسئله هستید هم مسئول کار خودتان و هم مسئول مسئولان دیگری که تحت نظر شما هستند هستید که جریان انتخابات یک جریان صحیح باشد. هیچ کس در انتخابات بر دیگری مقدم نیست. »