واکاوی انتخابات شوراهای استانی عراق

به گزارش پارس ، به نقل از فارس، انتخابات شوراهای استان عراق ۳۱ فروردین ماه در ۱۲ استان این کشور برگزار شد. نیروهای امنیتی، پلیس و ارتش یک هفته قبل رای های خود را به صندوق انداختند تا در این روز در مرحله دوم انتخابات، تنها به تامین امنیت کشور مشغول باشند.

این انتخابات شاهد مشارکتی ۴۵ درصدی بود و چینش جدید در بین گروه ها و جریانات داخلی عراق در این انتخابات می تواند به نوعی نشانگر چیدمان سیاسی انتخابات پارلمانی این کشور در آینده نیز باشد. لذا بر آن شدیم تا ضمن بررسی نتایج آن، میزان موفقیت و یا شکست جریانات سیاسی عراق را بررسی کنیم که حاصل آن از نظر خوانندگان می گذرد.

در بخش اول به شرایط جریانات و گروه های سیاسی شیعی پرداخته شد و در بخش دوم نیز گروه ها و جریانات سیاسی اهل سنت و کردها مورد بررسی قرار می گیرد.

سه جریان اصلی اهل تسنن در انتخابات عراق

سنی های عراق در انتخابات امسال شوراهای استانی مشارکت خوبی داشتند و به طور عمده به سه جریان سیاسی فعال تمایل نشان دادند. اولین جریان « ائتلاف العراقیة الوطنیة الموحد» به رهبری ایاد علاوی نخست وزیر اسبق عراق بود. علاوی در این دوره با لیستی جدا و غیر ائتلافی در همه استان ها شرکت کرد.

دومین جریان مورد توجه از میان سیاستمداران سنی مذهب عراق جریان موسوم به « متحدون» است که ریاست آن را اسامه نجیفی رئیس فعلی پارلمان عراق بر عهده دارد. این جریان در استان های بصره، بغداد، صلاح الدین به صورت مستقل وارد میدان شد ولی در دیالی در کنار سایر احزاب در قالب یک ائتلاف با عنوان « العراقیة دیالی» شرکت کرد.

سومین لیست نیز « العراق العربیة» به ریاست صالح مطلک معاون نخست عراق است.

اسامه نجیفی فرد شماره یک

پس از برگزاری انتخابات لیست اسامه نجیفی توانست ۱۳ کرسی را بدست آورد، پس از آن ائتلاف العراقیة الوطنیة با ۱۱ کرسی دومین لیست موفق اهل تسنن بود و صالح مطلک با العراقیة العربیة نیز با ۵ کرسی در جایگاه سوم جریان های سیاسی اهل تسنن در عراق قرار گرفت.

این نتایج نشان می دهد که در وزن کشی انتخابات نجیفی و علاوی به یکدیگر نزدیک هستند ولی لیست علاوی در استان های شیعه نشین بابل، بصره و واسط به کرسی هایش دست یافته است.

لیست متحدون صالح مطلک هم نتوانست با سیاست های یکی به میخ و یکی به نعل رای خوبی به دست آورد و تنها ۵ کرسی را به دست آورد. اما درباره اسامه نجیفی و موفقیتش در انتخابات اخیر باید به چند نکته اشاره کرد.

مشارک بالا در استان های سنی نشین/درک حضور در پروسه سیاسی عراق جدید

۱- مردم در مناطق سنی نشین مشارکت بالایی داشتند و این نشان می دهد که آنها این نکته را درک کرده اند که برای حضور در قدرت باید به اصول و قواعد سیاسی جدید عراق پایبند باشند.

۲- اسامه نجیفی در حالی ۱۳ کرسی را به دست آورد که رای گیری در دو استان مهم سنی نشین یعنی نینوا و الانبار انجام نشده است. این دو استان به چند دلیل محل پیروزی لیست اسامه نجیفی خواهد بود. اول اینکه وی از عشیره ای سرشناس در نینوا است و اهالی این شهر که از مخالفان سرسخت دولت هستند به اسامه نجیفی که منتقد مالکی است، اقبال نشان خواهند داد. الانبار نیز می تواند محل پیروزی نجیفی باشد چرا که متحد وی رافع العیساوی وزیر دارایی بر کنار شده مالکی از اهالی این شهر است که اهالی شهر در حمایت از وی اعتراضاتی ضد دولتی را کلید زدند.

۳- پیروزی نجیفی نشان داد که اهل تسنن به نظام سیاسی این کشور پایبند هستند و با رای دادن به رئیس پارلمان به این مسئله تاکید کردند که مخالفت با عملکرد نوری مالکی به معنی مخالفت با نظام سیاسی جدید عراق نیست.

۴- عدم موفقیت صالح المطلک با وجود سابقه بعثی که دارد نشان از این دارد که غلظت بحث های طایفه گرایانه در عراق افزایش یافته است. همچنین مانند سال های گذشته ایاد علاوی که فردی شیعه است، نمی تواند رهبری اهل تسنن را بگیرد چرا که شرایط مانند سال های گذشته نیست.

ائتلاف « العرقیه الحرة» به ریاست قطیبه الجبوری که جدا شده از ائتلاف العراقیة بود تنها هفت دهم درصد آرا بغداد را بدست آوردند، هم اکنون رهبری جامعه اهل سنت به دست سیاست مدارانی است که پس از سرنگونی رژیم بعث در روندهای دمکراتیک سیاسی جدید رشد کردند و مردم اهل سنت به آنها اعتماد دارند.

نقطه ضعف نجیفی و لیست متحدون

نکته قابل توجه این است که در لیست نجیفی ۸ جریان سیاسی حضور دارند که برای وی نمایندگی ۸ جریان بودن سخت خواهد بود.

نکته قابل توجه دیگر این است که کُردها در انتخابات شوراهای استانی شکست سنگینی خوردند به ویژه در استان های دیالی و صلاح الدین ائتلاف کردها از ۸ کرسی که دوره قبل داشتند در این دوره تنها به ۴ کرسی رسیدند.

دلیل این مسئله این است که در مناطق فوق الذکر کردهای شیعه به لیست های شیعیان رای دادند.

در این استان ها سنی ها در قالب یک لیست با عنوان « عراقیة دیالی» و شیعیان در یک لیست با عنوان « تحالف الوطنی الدیالی» و کردها در یک لیست به نام « تحالف التاخی و التعایش» (برادری و همزیستی) شرکت کردند؛ در این مرحله ائتلاف جریانات شیعه با ۱۲ کرسی پیروز شد و لیست جریانات سنی پیروز دوم و لیست کردها سوم شدند.

نکته اصلی این است که جمعیت قابل توجهی از کردهای شیعه (کردهای فیلی) زندگی می کنند، این انتخابات نشان داد که کردها فیلی بیش از آنکه به ویژگی کردی و قومی رای داده باشند به ویژگی های مذهبی خود یعنی شیعه بودن رای دادند.

نتیجه گیری

روند مشارکت در استان های سنی نشین عراقی بالاتر از میانگین کل عراق بود و به عنوان نمونه در دو استان صلاح الدین و دیالی به ترتیب ۶۳ درصد و ۵۷ درصد واجدان شرایط پای صندوق های رای حضور یافتند که این مسئله نشان از این واقعیت دارد که مردم در مناطق اهل سنت با مشارکت بالا در روندهای دموکراتیک عراق حاضر می شوند که نشان دهنده مخالفت مردم با تروریسم و تغییر نظام سیاسی عراق است.

درصد بالای مشارکت مردم این پیام را دارد که مخالفان دولت به دنبال رسیدن به اهداف خود از طریق روندهای دموکراتیک هستند و از سوی دیگر برخلاف انتخابات قبلی که رهبری جریان های سیاسی اهل تسنن با یک شیعه لائیک بود اکنون این رهبری در اختیار یک چهره اهل تسنن در داخل نظام عراق قرار گرفته است.