هشدارهای روحانی در یک سالگی دولت دوازهم

 مطبوعات ایران یک روز پس از یک سالگی دولت دوازدهم ضمن اشاره به سخنرانی رئیس جمهوری، به چالش ها و مصائب پیش روی دولت و مسئولان آن در طول یک سال اخیر پرداختند؛ چالش هایی که در مسیر تحقق وعده های دولت به مانع مبدل شده اند. انتخابات عراق و دیدار وزیر نفت ایران با رئیس کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا از دیگر رویدادهای مورد توجه روزنامه ها بود.

** یک سال رویارویی دولتمردان دوازدهم با کوه چالش ها
حجت ‌الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» شامگاه دیروز در دیدار صمیمی با جمعی از زنان، جوانان و دانشجویان با اشاره به این‌که از 29 اردیبهشت 96 تاکنون یعنی با سختی ‌ها و حوادث بسیار زیادی مواجه بودیم، اظهار داشت: گاهی این مشکلات به خاطر رفتار طبیعت با ما بود آنجایی که سیل و زلزله را تجربه کردیم و گاهی هم سخنان و شیوه‌های ناپسندی که نشان می‌داد برخی هنوز هم 29 اردیبهشت 96 را باور نکرده‌اند. برخی روزنامه ها ضمن اشاره به اظهارات روحانی، به بررسی کارنامه یک ساله دولت دوازدهم پرداختند.
روزنامه «ایران» با اشاره به سخنان روحانی گزارش داد: رئیس جمهوری 29 اردیبهشت را یادآور صحنه ‌هایی دانست که زنان و جوانان شکوه آفرین آن بودند و با تأکید بر این‌که بزرگترین آرمان 29 اردیبهشت، استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی است، اظهارداشت: مهمترین پیام انتخابات 96 این بود که به عقب برنمی‌گردیم و شما جوانان باید ایران را بسازید و راه را بر آزادی اندیشه ‌ها هموار کنید.
به گزارش ایران، روحانی با بیان این‌که همه اختلاف ما در 29 اردیبهشت 96 سر همین یک کلمه (هدایت) بود، خاطر نشان کرد: دعوا در 29 اردیبهشت بر سر رقابت دو یا چند نفر نبود بلکه بر سر این موضوع بود که آیا ملت باید آزادانه و با اختیار راه خود را برگزیند یا این‌که مردم دارای اختیار نیستند و باید به هر آنچه ما پسندیدیم و به آنها گفته شد، عمل کنند.
روزنامه «سازندگی» نیز در یک سالگی دولت دوازدهم به چالش های پیش روی دولت اشاره و عنوان کرد: تغییر ناگهانی قیمت ارز، اعتراضات خیابانی، خروج آمریکا از برجام، فیلترینگ تلگرام و شدت گرفتن بحران های زیست محیطی تنها چند مورد از تنگناهایی است که دولت دوازدهم طی ماه های گذشته و پیش از سالگرد پیروزی حسن روحانی در انتخابات با آن مواجه شده است.
روزنامه «اعتماد» به مناسبت یک سالگی دولت دوازدهم گزارش و یادداشت های متفاوتی منتشر کرد. در یکی از این یادداشت ها با عنوان «پروژه‌های ضد روحانی» می خوانیم: یک جریان سیاسی خاص با توجه به شرایط فعلی کشور، راهبرد جدیدی را برای جلوگیری از اتمام دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی طراحی کرده است. طرح مباحثی همچون جهت استعفا یا فشار سیاسی بر رییس‌جمهور در همین راستا طراحی و نقل محافل سیاسی و رسانه‌ای شده است .
«سرمایه اجتماعی روحانی» عنوان یادداشت دیگری بود که در آن آمده است: دولت دوم آقای روحانی در شرایطی دشوار تصدی قدرت اجرایی کشور را عهده‌دار شد؛ شرایطی که در سطح منطقه و جهان، برآورده کردن خواسته‌های مردم را سخت‌تر ساخته است. دولت آقای روحانی با حمایت اثرگذار همه جریان‌ها و نیروهای تحول‌خواه در کشور، دوره دوم خود را آغاز کرد.
به نوشته این روزنامه، می‌توان گفت بازسازی امید به دگرگونی و اصلاح و تقویت آن ضرورتی اساسی در شرایط کنونی جامعه ما است. سرمایه عظیم سیاسی-اجتماعی اصلاح‌طلبان، دستمایه پر‌ارزشی برای دوره دوم دولت آقای روحانی بوده که باید جایگاه خود را باز یابد. دولت باید با تقویت نهادهای مدنی و سیاسی، زمینه را برای افزایش امید و تقویت نگرش مثبت به روند پیشبرد سیاست‌ها و برنامه‌ها فراهم سازد.
روزنامه «شهروند» در گزارش «سیاست حفظ آرامش برای عبور از بحران‌ها» به بهانه سالگرد پیروزی حسن روحانی در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌ جمهوری به اتفاقاتی که در این یک ‌سال گذشته رییس جمهوری و دولت دوازدهم را تحت فشار قرار داد، نگاهی انداخت.
به گزارش این روزنامه، فشار چینش کابینه تنها یک ماه از پیروزی روحانی گذشته بود که گمانه‌زنی و تحلیل‌ها درباره ترکیب و تغییرات کابینه دوازدهم و ضرورت آن با نزدیک‌شدن به آغاز کار دولت جدید، گسترده‌تر از همیشه در عرصه سیاست و رسانه ایران پیگیری می‌شد.
تلاش برای خالی کردن زیر پای رئیس جمهوری دولت دوازدهم در پایان یک‌سالی که از عمرش گذشته، هنوز بحران نرخ ارز را طی نکرده که مخالفانش طرح عدم کفایت سیاسی او را مطرح کرده‌اند. سیاسی شدن ریزگردها تحت فشار قرار دادن دولت دوازدهم در یک‌ساله اخیر، تنها منحصر به موضوعات سیاسی نبود، بلکه مخالفان دولت، ریزگردها خاصه در خوزستان را هم مستمسکی برای تخریب دولت قرار دادند و با استفاده گسترده رسانه‌های خود در تلاش بودند مشکلات اهواز را بر دوش دولت دوازدهم بیندازند.
مورد تلگرام موضوع فیلترینگ تلگرام را می‌توان یکی از بحران‌های پیش‌آورنده برای دولت دوازدهم ارزیابی کرد. تلگرام البته زمانی به یک موضوع سیاسی تبدیل شد که نقش اساسی در پیروزی دوباره روحانی در انتخابات یک‌سال گذشته داشت.

** نتایج انتخابات عراق در بوته تحلیل و پیش بینی
کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق نتایج نهایی انتخابات پارلمانی سال 2018 را در سطح لیست‌ ها و کرسی ‌ها اعلام کرد و طبق نتایج فراکسیون مقتدی صدر پیروز نهایی انتخابات عراق شد. روزنامه ها به پیش بینی آینده انتخابات عراق پرداختند.
روزنامه «ابتکار» در اعلام نتایج انتخابات عراق از6 لیست اولیه از مجموع 328 کرسی اعلام کرد: لیست سائرون (وابسته به مقتدی صدر) 54 کرسی، لیست الفتح المبین (وابسته به هادی العامری) 47 کرسی، ائتلاف النصر (به رهبری حیدر العبادی) 42 کرسی، ائتلاف دولت قانون (به ریاست نوری مالکی) 26 کرسی، حزب دموکرات کردستان عراق (به ریاست مسعود بارزانی) 25 کرسی و ائتلاف الوطنیه وابسته به ایاد علاوی،‌ معاون رئیس‌جمهوری عراق 21 کرسی.
روزنامه «خراسان» نیز با توجه به نتایج اعلام شده، از نبرد برای فراکسیون بزرگ خبر داد و عنوان کرد: اکنون تنها دو چیز به‌طور قطعی قابل پیش‌بینی است؛ یکی این که نخست وزیر شیعه است و دوم این که مقتدی صدر به عنوان رهبر ائتلاف پیروز انتخابات نمی‌تواند به عنوان نخست‌وزیر معرفی شود چرا که خود نامزد ورود به پارلمان نبوده است.
در شرایطی که ابهامات فراوانی وجود دارد، می‌ توان انتظار داشت گزینه‌های متعددی علاوه بر گزینه‌های شناخته شده پیش روی عراق باشد و در نهایت ممکن است یک گزینه غیرمنتظره نخست وزیر عراق شود. پارلمان جدید عراق هنگامی که آغاز به کار می‌کند وارد فرایند پیچیده‌ای از بازی‌های سیاسی برای انتخاب ترکیب دولت خواهد شد که این اقدام باید طی ٩٠ روز انجام شود.
روزنامه خراسان معتقد است که بعید نیست به دلیل ائتلاف‌ بین فراکسیون‌ های پارلمانی، ائتلافی که پیروز انتخابات پارلمانی شده در تشکیل دولت شکست بخورد! همانند انتخابات سال 2010. حتی مقتدی صدر درصورت تلاش برای گرفتن کرسی‌های ائتلاف الفتح به رهبری هادی العامری به امتیازهای وزارتی نیاز دارد از جمله این که وزارت کشور همچنان سهم سازمان بدر باشد.
در گزارش تحلیلی روزنامه «جوان» پیش بینی شده است: تجربه انتخابات قبلی در عراق نشان داده ائتلاف و جریان‌های عراقی از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار هستند و یک شبه می‌توانند با تغییر مواضع و ائتلاف‌‌‌‌ها همه را غافلگیر کنند به همین دلیل ناظران به سختی می‌توانند درباره ترکیب و شکل دولت آینده عراق پیش‌بینی کنند.
پیچیدگی سیاست در عراق به گونه‌ای است که احتمال کنار گذاشته شدن ائتلاف صدر نیز وجود دارد. هم به لحاظ قانونی و هم به شکل نظری ممکن است ائتلاف سائرون از تشکیل دولت کنار گذاشته شود، نظیر آنچه در سال 2010 رخ داد به طوری که ائتلاف پارلمانی با بیشترین تعداد کرسی‌های پارلمانی شکل گرفت و آن نخست‌وزیر را تعیین کرد.
این روزنامه افزود: مقتدی صدر دولت تکنوکرات می‌خواهد رهبر جریان صدر که چند روز قبل اعلام کرده بود به دنبال تشکیل دولتی تکنوکرات است بار دیگر بر این خواسته خود در سفر به کشورهای همسایه عراق تأکید کرد. مقتدی صدر روز جمعه میزبان کشورهای همجوار از جمله ترکیه، اردن، عربستان، سوریه و کویت بود. وی در این دیدار تأکید کرد که اصل روابط عراق با کشورهای همجوار بر یک پایه اساسی است و آن این است که کشورهای همجوار دوست هستند نه دشمن.

** همکاری اروپا در صادرات نفت ایران
یک روز پس از اجرای قوانین موسوم به «قوانین مقابله‌ای» یا «قوانین مسدودساز» از سوی اتحادیه اروپا که قرار است شرایط ایران را در مقابل تحریم های آمریکا تسهیل کند؛ «میگل آریاس کانیته» رئیس کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا با وزیر نفت ایران دیدار داشت. برخی روزنامه ها نتیجه این دیدار را حمایت اروپا از صادرات نفت ایران تعبیر کردند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارش «تور نجات اروپایی برای صادرات نفت ایران» عنوان کرد: «تشکیل کارگروه مشترک ایران و اروپا برای حل مشکلات نفتی کشور» در حالی یکی از مهم‌ترین محورهای نشست روز گذشته بود که رئیس کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا از تلاش برای مذاکره با آمریکا به منظور دریافت معافیت برای برخی قراردادهای نفتی و گازی و همچنین ایجاد زیرساخت‌های مالی و تامین اعتبار نیز خبر داد.
به گزارش این روزنامه، این سومین سفر رئیس کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا به ایران طی سال‌های گذشته بود، با این حال شرایط ویژه کشور زیر سایه بازگشت تحریم‌های ثانویه آمریکا باعث شد زنگنه مذاکرات روز گذشته را «حساس» و نتایج آن را «بسیار مهم» ارزیابی کند.
سایه این ریسک در حالی بر سر صنعت نفت ایران است که کشورهای اروپایی حاضر در توافق برجام، همواره بر مخالفت خود با خروج دونالد ترامپ از این توافق بین‌المللی تاکید کرده‌اند. از همین رو، گفت‌وگوهای دو جانبه بین ایران و اروپا از روزهای نخست خروج آمریکا از برجام آغاز شد.
سفر روز گذشته رئیس کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا به ایران نیز اقدامی بود تا آن‌طور که زنگنه در جمع خبرنگاران گفت، «پیام مشخص اتحادیه اروپا را در حفاظت از برجام به ایران برساند.»
روزنامه «تجارت» هم در گزارش نخست خود به این دیدار پرداخت و آن را «مذاکرات فشرده برای حل مسائل انرژی» خواند. تجارت در این گزارش ضمن اشاره به اظهارات وزیر نفت ایران و رئیس کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا نگاشت: به گفته مقام‌های اروپایی، این ماموریت که با رهبری کانیته انجام می‌شود حرکتی نمادین است که ایران را به پایبند ماندن به توافق هسته‌ای فرامی‌خواند و از حسن روحانی رئیس جمهوری اعتدالگرای ایران در برابر تندروهایی که به دنبال محدود کردن توان وی برای مذاکره با غرب هستند، حمایت می‌کند.

پژوهشم**9283** 3050**