جدایی اصلاح‌طلبان از دولت عملیاتی شد؟

گروه تحلیلی خبری "پارس"_ محمدجواد هاشم‌پور: جریان اصلاحات پس از شکست فتنه سال 88 که حیات سیاسی خود را در خطر نابودی می دید، درصدد تجدید قوای و نیروهای خود برآمد چراکه در آن دوران بسیاری از سران اصلاحات در بازداشت یا حصر خانگی به سر می‌بردند و اعترافات برخی از وابستگان به جبهه اصلاحات از نقش قطعی آنان در جریان پروژه دروغین تقلب پرده برداشته بود.

مدیریت اصلاحاتی که در این دوران تلاش ‌کرد تا حیات خود را در عرصه سیاسی کشور حفظ کند، دست به دامان مهره‌های خوش سابقه خود از نظر حاکمیت شد و آنان را واسطه بازگشت به عرصه سیاسی کشور کرد. در این راستا افرادی مانند محمدرضا عارف و اسحاق جهانگیری به پرچم داران جریان اصلاحات تبدیل شدند، هرچند بر کسی پوشیده نیست که افرادی در این سطح از تصمیم گیران اصلی و رهبران استراتژیک جریان اصلاحات نیستند اما با به وجود آمدن بی اعتمادی عمیق در جامعه نسبت به فعالیت های مخرب برخی افراد این جریان در حوادث سال 88، جریان اصلاحات چاره ای جز این نداشت.

در ادامه این مسیر اسحاق جهانگیری به صورت غیر رسمی تبدیل به رابط جریان اصلاحات و رهبری معظم انقلاب شد. اما پس از آنکه وی در جریان انتخابات سال 96 رفتاری نامناسب از خود به نمایش گذاشت، این موقعیت بسیار مهم را از دست داد.

این روزها با توجه به قطع ارتباط اسحاق جهانگیری به دلیل رفتارهای ناشایست انتخاباتی، به گفته عبدالله ناصری، جبهه اصلاحات از محمد صدر عضو مجمع تشخیص مصلحت و موسوی خوینی ها دبیر مجمع روحانیون مبارز درخواست کرده است تا این نقش را بر عهده بگیرند و درخواست ملاقات از رهبری انقلاب داشته باشند اما اصلاحات اکنون خود را برای بازپس گیری قدرت در انتخابات اخیر مجلس و ریاست جمهوری 1400 هستند و بر همین اساس آنان تلاش می کنند تا با ایجاد ارتباط با حاکمیت، پایبندی خود به نظام و قانون اساسی را به نمایش بگذارند و بدین واسطه توجه شورای نگهبان را جلب کنند.

از طرفی حسین مرعشی هم با انتقاد از عدم اجرایی شدن  ایده «پارلمان اصلاحات»، از کمک اصلاح‌طلبان به نظام با خدمت‌به رهبری یاد کرده است، مساله‌ای که حرکت جریان اصلاحات را برای جدایی از دولت و تجدید قوای خود بیشتر به نمایش می‌گذارد.

از سویی به نظر می‌رسد جبهه اصلاحات که احساس می‌کند حزب اعتدال و توسعه در تلاش است تا به رهبری حسن روحانی نقش رفرمیست را در عرصه سیاسی کشور ایفا کند، درصدد برآمده است تا آمادگی لازم را برای مقابله با حزب اعتدال و توسعه و جلب نظر حاکمیت نظام را در دستور کار خود قرار دهد.

پیش از این در جریان انتخابات سال 92  محمدرضا عارف به عنوان نامزد اصلاح طلب به نفع حسن روحانی از گردونه رقابت کنار کشید ولی علیرغم اینکه اصلاح طلبان  عقیده دارند مهمترین کمک را آنان در به قدرت رسیدن دولت تدبیر و امید رقم زده‌اند اما پس از پیروزی دولت اعتدال از چینش کابینه توسط دولت نه تنها رضایت نداشته بلکه سهم خود را در انتصاب جهانگیری در سمت معاون اولی رئیس‌جمهور نیز نادید گرفتند.

اصلاح‌طلبان که خود را عامل پیروزی دولت می‌دانستند از توزیع سمت‌ها کابینه در میان جریان‌های سیاسی به صراحت انتقاد کرد و حتی در برخی اظهارنظرها دولت روحانی را رحم اجاره‌ای توصیف کردند. 

با این همه در دور دوم انتخابات نیز تمام نیروی خود را برای به قدرت رسیدن حسن روحانی به صف کردند. لکن پس از پیروزی مجدد روحانی اختلافات بر سر تعیین رئیس دفتر رئیس جمهور میان جبهه اصلاحات و رئیس دولت دوازدهم بالا گرفت.

انتصاب محمود واعظی به سمت رئیس دفتر روحانی رخدادی بود که اصلاح طلبان از آن به چرخش روحانی تعبیر می کنند. محمود واعظی که در سال 78  به وسیله اصلاح طلبان از وزارت خارجه کنار گذاشته شده و همچنین از سوی برخی اصلاح طلبان متهم به تلاش برای ریاست علی لاریجانی به جای محمدرضا عارف در مجلس دهم بود، اکنون به ریاست دفتر رئیس جمهور منصوب شده است.

پس از آن و به واسطه همین انتصاب، اسحاق جهانگیری نقش کم رنگی در تشکیل تیم اقتصادی دولت ایفا کرد و عملا به واسطه نشستن نهاوندیان بر صندلی معاونت اقتصادی رئیس جمهور، در حوزه اقتصاد کنار گذاشته شد. انزوای اسحاق جهانگیری در دولت دوازدهم تا آنجا پیش رفت که علی صوفی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب حضور جهانگیری در دولت را تشریفاتی خواند.

در همین چهارچوب تلاش های اخیر جبهه اصلاحات برای ایجاد ارتباط با رهبر معظم انقلاب می‌تواند، سر آغازی برای جدایی دولت و اصلاح طلبان تلقی شود. جدایی که احتمالاً در دوران انتخابات به یک جدال پرهیاهو بدل خواهد شد.