خیال‌پردازی هسته‌ای بی‌بی‌سی به بهانه انتخابات

به گزارش پارس به نقل از فارس، مخاطبان محترم  پنج شنبه گذشته اولین گزارش از سلسله گزارش های مربوط به عملکرد بی بی سی فارسی در انتخابات ریاست جمهوری کشورمان را ملاحظه فرمودند. فارس در تلاش است تا با محوریت بی بی سی فارسی، به شناسایی گرایش های رسانه های فارسی زبان خارج از کشور علیه انتخابات ریاست جمهوری کشورمان بپردازد. در اولین گزارش، علت انتخاب بی بی سی فارسی در محوریت این گزارش ها توضیح داده شد و ضمن شناسایی رویکرد کلان این رسانه بریتانیایی، تصریح شد که قریب به ۷۰ درصد از ادبیات این رسانه را در حوزه انتخابات، حمایت از دو جریان شناخته شده فتنه و انحراف تشکیل می دهد.

در گزارش قبلی، رویکرد بی بی سی به « اصلی ترین مساله» انتخابات ریاست جمهوری کشورمان مورد مداقه قرار گرفت و بیان شد که تنها در حدود ۱۶ درصد از انگاره های کارشناسان مورد نظر این رسانه منتهی به مسائلی نسبتا واقعی شده و ۸۴ درصد دیگر، از تطابق لازم با واقعیت جامعه ایران برخوردار نیست.

با این حال، همان طور که مخاطبان محترم فارس آگاهی دارند، اصلی ترین مساله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مساله هسته ای کشورمان است. همان طور که انتظار می رفت، بی بی سی فارسی تلاش کرده است تا جایگاه این مساله را در رابطه با انتخابات ریاست جمهوری مورد تحلیل قرار دهد و به زعم خود، نشان دهد که این انتخابات چه تاثیری می تواند بر رویکرد هسته ای ایران داشته باشد.

مهم ترین مطلبی که در این فقره توسط رسانه مزبور منتشر شده است، یادداشتی است تحت عنوان « رئیس جمهور آینده ایران از برنامه هسته ای عقب می نشیند» که به قلم « حسین باستانی» به رشته تحریر درآمده است.

برای تحلیل رویکرد بی بی سی فارسی به ارتباط میان انتخابات و برنامه هسته ای، از عنوان همین یادداشت می توان آغاز کرد. عنوان متضمن دو نکته اساسی است: « اولا، مساله هسته ای مساله ای غیرملی است که از رئیس جمهوری به رئیس جمهور دیگر و از دولتی به دولت دیگر قابل تغییر است و ثانیا، رئیس جمهور آتی لاجرم از آن عقب نشینی خواهد کرد! »

عدم انطباق این عنوان با واقع واضح تر از آن است که نیازی به شرح و تدقیق داشته باشد اما مساله مهم آن است که باستانی چگونه این مدعای خود را تشریح کرده است.

یادداشت مذکور بدوا با یک پیش بینی شروع شده است: « رئیس جمهور آینده ایران، هر کس که باشد، از برنامه هسته ای ایران عقب نشینی خواهد کرد. این پیش بینی به زبان ساده یعنی، فارغ از آنکه در انتخابات آینده محافظه کاران، اصلاح طلبان یا طرفداران محمود احمدی نژاد به پیروزی برسند، عقب نشینی از برنامه هسته ای، به نام دولت پیروز انتخابات ثبت خواهد شد. لازم به ذکر است که تعریف مشخص « عقب نشینی از پرونده هسته ای» در این نوشته، پذیرفتن شرایط گروه ۵+۱ یعنی تن دادن به شفافیت مطلق در فعالیت های هسته ای و نیز توقف غنی سازی با درصد بالای اورانیوم است. »

آنچه بی بی سی فارسی به عنوان پیش بینی مطرح کرده است، بیش از آنکه پیش بینی باشد « طرح یک آرزو» و نوعی خیال پردازی است. بنابر اصول علمی پیش بینی، مگر در شرایط خاص، روند گذشته در آینده ادامه می یابد و این بدان معناست که پیش بینی بی بی سی فارسی از اساس فاقد اماره هایی است که مثبت آن باشند. اما همین خیال پردازی در ابتدای یک یادداشت رسانه ای به عنوان پیش بینی به خورد مخاطب داده شده و تا پایان پیش رفته است، به عبارت دیگر وقت مخاطب تلف شده است تا خیالات آقای نویسنده تبیین شود و آقای باستانی، « ژول ورن» وار به تشریح خیالات خود بپردازد.

راه مقدماتی اثبات این پیش بینی هم همان چیزی است که در پیش فرض عنوان هم آمده بود. این تفکر که مساله هسته ای نه ملی، که خواسته مقامات ایرانی است و تغییر در ترکیب دولت می تواند باعث تغییر رویکرد ایران در آن شود.

* توان ایران در مقابله با تحریم ها

اما پاسخ بی بی سی به اینکه چرا ایران باید عقب نشینی کند، چنین است: « حکومت ایران، در درازمدت « توان» مقابله با تحریم های بین المللی را نخواهد داشت. » برای اثبات این مدعا، نویسنده تلاش کرده است نشان دهد که تحریم های فعلی با تحریم های ۳۰ سال قبل آمریکا و غرب علیه ایران تفاوت داشته و از « جنس دیگری» است.

به عبارت دیگر از منظر حسین باستانی، نهادهای حکومتی ایران با کمبود بودجه مواجه شده اند و این کمبود بودجه در صورت عدم انعطاف ایران در برنامه هسته ای تشدید نیز خواهد شد و سرانجام، نهادهای حکومتی در ایران مجبور به پذیرش عقب نشینی خواهند شد.

این ادعا به دلایل متعدد فاقد شانیت لازم است:

اولا، ایران در حال تدوین راهبرد لازم برای مقابله با تحریم های اقتصادی است که از آن تحت عنوان « اقتصاد مقاومتی» یاد می شود که تنوع بخشیدن به منابع درآمدی از ارکان آن است؛

ثانیا، ایران دارای منابع گسترده بوده و همچون کره شمالی نیست که تحریم بتواند تمام راه های امرار معاش را برآن ببندد؛

ثالثا، به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، مشکلات اخیر کشور بیش از آنکه تحت تاثیر تحریم ها باشد، تحت تاثیر سوءمدیریت داخلی است که بالاخص با اجرای نادرست هدفمندسازی یارانه ها و افزایش سرسام آور نقدینگی سرگردان همراه بوده است؛

رابعا، قطع وابستگی بودجه ایران به نفت یکی از توفیقات اجباری ناشی از تحریم های فعلی است که در درازمدت به نفع اقتصاد ایران خواهد بود؛

خامسا، هیچ نشانه ای از آن وجود ندارد که توان ایران در توسعه برنامه های حیاتی کشور نظیر برنامه هسته ای در پرتو تحریم ها دچار نقص شده باشد و

سادسا، اتفاقا با توجه به رو به کاهش بودن ذخایر نفت جهان، این احتمالا اقتصاد بین المللی است که در درازمدت توان تحمل خروج نفت ایران از بازار را ندارد. معافیت های تحریمی نه لطفی در حق ایران که لطفی در حق اقتصاد بین المللی بوده است که نمی تواند با شوک کاهش منابع مواجه شود. ظرف ۵ تا ۱۰ سال آینده، صحت این گفتار خود را بیشتر نشان خواهد داد. باستانی ظاهرا فراموش کرده است که هم اکنون ۷۰ درصد مصرف انرژی چین را ذغال سنگ تشکیل می دهد اما این روند زیاد نمی تواند ادامه یابد.

بر این اساس، نه تنها پیش بینی اولیه بی بی سی فارسی بلکه پیش فرض اولیه آن نیز دچار ایرادات جدی است و مشخص است که از دل چنین پیش بینی و پیش فرضی، چه حاصل خواهد شد؟

* استفاده از جریان پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و شبیه سازی با برنامه هسته ای

ادامه بیان آرزوها در یادداشت بی بی سی فارسی تا آنجا پیش می رود که این رسانه وابسته به دولت بریتانیا تلاش می کند بین عاقبت برنامه هسته ای ایران و عاقبت جنگ تحمیلی که با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ همراه شد، شبیه سازی کند. به عبارت دیگر این رسانه در تلاش است تا برنامه هسته ای ایران را نیز مسیری دیگر برای « نوشیدن جام زهر» معرفی کند.

برای تدقیق در این مدعای بی بی سی فارسی، باید شرایط آن دوران و شرایط کنونی با یکدیگر مقایسه شوند تا روشن شود که این ادعای بنگاه سخن پراکنی دولتی بریتانیا، تا چه اندازه لغو است:

ایران در شرایطی قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفت که زیرساخت های اقتصادیش در جنگی نابرابر و ۸ ساله تخریب شده بود، جنگی که زمانی شروع شد که ایران به هیچ وجه آمادگی آن را نداشت. در آمریکا جمهوری خواهان بر سر کار بودند و نظام بین المللی از نظام دو قطبی در حال نیل به سوی نظام تک قطبی بود. جنگ نفت کش ها در خلیج فارس تحت هدایت ایالات متحده به راه افتاده بود. جهان تحت انگاره های تاچریسم و ریگانیسم اداره می شد. قیمت نفت بسیار ناچیز بود. صادرات ایران تقریبا از بین رفته بود. اقتصاد ایران فاقد صادرات غیرنفتی بود. سیستم مالیاتی مدونی وجود نداشت و…

در شرایط فعلی اما، زیرساخت های اقتصادی ایران به مراتب قوی تر از آن روزگار است، ایران نه تنها با عراق نمی جنگد، بلکه عراق دوست ایران است و یکی از بازارهای هدف اقتصادی ایران. قدرت نظامی ایران در منطقه سرآمد است و پیشرفت های علمی کشور یازده برابر متوسط جهانی است. صادرات غیر نفتی به مرور در حال فرارفتن از درآمدهای نفتی است، سیستم مالیاتی مدون تا حدود زیادی به وجود آمده است هرچند که هنوز کامل نیست. در آمریکا دموکرات ها بر سر کارند و نظام تک قطبی در حال تبدیل به نظام چند قطبی است. آمریکا تا آنجا که بتواند از درافتادن مستقیم در نبردهای نظامی پرهیز می کند، چنان که در لیبی و سوریه پرهیز کرده است، حتی حاضر است به اسرائیل باج دهد تا علیه ایران حماقتی نکند. آن طور که « جورج فریدمن» می گوید، تنها به حملات جراحی گونه اکتفا می کند، آن هم بیشتر با هواپیمای بدون سرنشین و…

چه چیز این دوران شبیه آن دوران است که ایران مجبور شود رفتاری شبیه پذیرش قطعنامه ۵۹۸ را تکرار کند؟ این موضوع اصلا ربطی به شخص رئیس جمهور ندارد. حق غنی سازی اورانیوم در چارچوب ان پی تی حق ملت ایران است نه حق دولت ایران. این ملت ایران است که طی دهه های آتی باید از این انرژی استفاده کند نه صرفا دولت ایران. بنابراین دولت برآمده از این ملت وظیفه دارد حقوق ملت را تعقیب کند و حق ندارد که بر سر آنها سازش کند.

بی بی سی فارسی این روزها ضمن پوشش خبری مسائل انتخابات، به خیال پردازی و داستان نویسی هم روی آورده است. ظاهرا نویسندگان این رسانه در حال امتحان کردن استعدادهای خود هستند هرچند که بعضا حتی در خیال پردازی هم ناامیدکننده به نظر می رسند. نباید فراموش کرد که « ژول ورن» استفاده از الکتریسیته برای تولید برق و سفر انسان به ماه را پیش بینی کرده بود، اما پیش بینی کنندگان بی بی سی به نظر فاقد این دست هنرها هستند. در ضمن، اگر این دست نویسندگان به واقع خود را ایرانی می دانند، نباید فراموش کنند که استعداد ایرانی بالاخره در شرایط سخت راه برون رفت را پیدا می کند، بالاخص اگر این استعداد خود را با نیروی عمیق ایمان مذهبی ترکیب کند.

فارس تلاش می کند باز هم مخاطبان خود را در جریان رویکردهای بی بی سی فارسی قرار دهد.