عراقچی: اروپا برجام را قابل مذاکره مجدد نمی‌داند

سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در گفت‌و‌گو با «رادیو اقتصاد» به تشریح سومین دور از گفت‌و‌گوهای عالی رتبه بین ایران و اتحادیه اروپا و جزئیات این نشست که امروز در تهران برگزار شد، پرداخت.

وی در پاسخ به سوالی درباره چند و چون برگزاری این گفت‌و‌گوها بین ایران و اروپا گفت : در جریان سفر فدریکا موگرینی ، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران در بهار 1395 دو طرف به بیانیه مشترکی رسیدند که به دستور العملی برای گفت و گوهای ایران و اروپا تبدیل شد. این بیانیه درباره همکاری های همه جانبه بین ایران و اتحادیه اروپا بود. دور دوم این گفت و گوها در آبان سال گذشته بود . این گفت‌وگوها موضوعات بسیار متنوع و جامعی را در برمی گیرد. این موضوعات شامل مسائل سیاسی ، رایزنی درباره مسائل منطقه ای ، همکاری های اقتصادی در حوزه های متفاوت به ویژه انرژی هسته ای ، انرژی های تجدید پذیر ، نفت  و گاز، همکاری در حوزه های تجاری ،حمل و نقل ، محیط زیست ، مهاجرت، مواد مخدر، آموزش، تحقیقات ، همکاری های علمی و گفت و گوهای حقوق بشری می‌شود.

 عراقچی با اشاره به اینکه در این قالب گفت‌و‌گوهای جامع در همه حوزه ها بین ایران و اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد، گفت: ما امروز از صبح تا ساعت سه بعد ازظهر مشغول این دور از گفت‌وگوهای عالی رتبه بودیم. از طرف ایران از دستگاه ها و وزارتخانه های مختلف در این گفت و گوها حضور داشتند و از طرف اروپایی نیز حدود 20 نفر از مقام‌های اتحادیه اروپا و نهادهای مختلف این اتحادیه حضور داشتند. گفت‌و‌گوهای بسیار جامعی صورت گرفت .

*به دستور کاری برای روابط دوجانبه رسیدیم

معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه درباره اهداف ایران و اروپا از این گفت‌و‌گوها گفت: هدف نخست ما میل به تفاهم و رسیدن به درک متقابل از مواضع یکدیگر است. دومین هدف ما ترغیب و توسعه همکاری‌های فیمابین در همه حوزه‌های مشترک است. دو دور پیشین گفت و گوها و گفت و گوهای امروز در تامین این دو هدف بسیار موفق بوده است . ما موفق شدیم بر روی ایده ها و زمینه های مختلف برای همکاری گفت و گو کنیم و نظرات خود را بازگو کرده و با رویکردهای طرف مقابل نیز آشنا شویم . می توان گفت که در نتیجه این گفت و گوها  ما به دستور کاری برای روابط ایران و اتحادیه اروپا در آینده دست یافتیم.

*در حوزه مسائل منطقه ای اختلاف نظرهای بسیاری داریم

عراقچی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی وی از این گفت و گوها افزود: به نظر من گفت‌وگوهای خوبی بود. در حوزه رایزنی‌های منطقه ای و سیاسی دو طرف اختلاف نظرهای زیادی با هم دارند. لذا ما دیدگاه های خود را درباره این مسائل مطرح کردیم و طرف مقابل نیز نقطه نظرهای خود را مطرح کرد. اما در حوزه همکاری‌های اقتصادی و فنی ، گفت و گوها پیشرفت های بسیار خوبی داشت و دو طرف در مورد ایده‌های متفاوت بحث کردند و به نظر من در این حوزه موفق بودیم.

*تاکید اروپا بر تفکیک برجام از سایر حوزه ها

رئیس ستاد پیگیری برجام وزارت امور خارجه در ادامه خاطرنشان کرد : یکی از حوزه‌هایی که در مورد آن بسیار صحبت شد و گفت و گوها موفق هم بود همکاری های دو طرف در حوزه های بانکی، مالی و سرمایه گذاری بود. بخصوص در این حوزه موانعی که بر سر راه وجود دارد ناشی از اقدام های دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده است. در مورد این موانع و راه های مقابله با آن به تفصیل صحبت کردیم . بحث برجام یکی از موضوعات گفت‌و‌گوها بود. طرف اروپایی یک بار دیگر بر حمایت از توافق هسته ای تاکید و پایبندی خود به آن را تکرار کرد. طرف اروپایی در این گفت‌و‌گوها تاکید کرد که برجام را قابل مذاکره مجدد نمی‌داند و آن را از هر موضوع دیگری کاملا جدا می‌دانند. همچنین بار دیگر این جملات را از طرف اروپایی شنیدیم که همه طرف‌ها باید به این توافق پایبند باشند. در مجموع گفت‌وگوها در این حوزه را هم بسیار مفید می دانم.

*پایه‌های روابط مستحکم تر ریخته شد

عراقچی در ادامه گفت و گو با رادیو اقتصاد در پاسخ به این سوال که آیا نتیجه گفت و گوهای قبلی هم پیگیری می شود یا خیر، گفت : همکاری‌های دیپلماتیک،  اقتصادی، سیاسی که  بین دو کشور وجود دارد زمان بر است و در طول دوره‌های طولانی اندک اندک شکل می گیرد و گسترش پیدا می کند. این همکاری ها بین ایران و اتحادیه اروپا سخت تر هم است چرا که این اتحادیه متشکل از 28 عضو است و ما در حقیقت با مجموعه ای که 28 کشور را نمایندگی می کند ، مذاکره می کنیم. طبیعتا شکل گیری همکاری ها در این حوزه از روند آهسته تر و تخصصی تری  برخوردار است . با این حال فکر می کنم در فاصله دو دور گفت و گوهای عالی رتبه در حوزه هایی که مربوط به همکاری های علمی و دانشگاهی ، محیط زیست، تجارت و حمل و نقل پیشرفت های بسیار خوبی صورت گرفته است. ما در این مدت توانسته ایم پایه هایی برای روابط مستحکم تر دو طرف در همه حوزه ها در آینده ایجاد کنیم و به این مسیر هم ادامه خواهیم داد.

*اگر امریکا از برجام خارج شود؟

معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره ضمانت اجرایی این گفت و گوها گفت: این گفت و گوها در شرایط پس از برجام و برداشته شدن تحریم های هسته ای شکل گرفت و و روز به روز توسعه می یابد اما در عین حال یک سوال وجود دارد که اگر  آمریکا برجام را به هم بزند و تحریم ها را بازگرداند، ما چه باید بکنیم؟ پاسخ به این سوال نیز یکی از موضوعات گفت و گوی سیاسی بین ما و طرف مقابل بود. در این خصوص تبادل نظرهای بسیار خوبی امروز صورت گرفت . اتحادیه اروپا ایده هایی در این باره دارد و نباید فراموش کرد که اتحادیه اروپا به دنبال حفظ و حمایت از برجام و تامین منافع شرکت ها و بانک های اروپایی در برجام است، این مسئله نیز یکی از موضوعات گفت‌و‌گوهای جدی بین ایران و نماینده اتحادیه اروپا بود.

*سناریوهای متقابل برای هر حرکت ضد برجامی آمریکا را آماده کرده‌ایم

وی در پاسخ به سوالی درباره نتیجه و برآیند کلی این رایزنی ها درباره فرجام برجام در سایه کارشکنی های دولت آمریکا گفت : شرایط برجام بسیار سیال است. توپ برجام در زمین کنگره است و لابی های مختلف برای تاثیرگذاری بر کنگره فعال هستند که یکی از این لابی ها هم اتحادیه اروپا است. اتفاق هایی که تاکنون رخ داده نشان می دهد که برجام از استحکامی برخوردار است که برهم زدن آن و بازگرداندن تحریم ها آسان نیست. برجام بخشی از تصمیم و قطعنامه شورای امنیت است و نمی‌توان به راحتی آن را کنار زد.  جامعه بین الملل به شمول اتحادیه اروپا  از آن حمایت می‌کنند و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز بارها پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید کرده است. مسئله دیگر هم ارتباط برجام با بحث های امنیتی و عدم اشاعه است که همگی این مسائل به تحکیم برجام منتهی شده است. این استحکام باعث شده که تلاش‌های ترامپ در 10 ماه گذشته برای برهم زدن برجام ره به جایی نبرد. البته با توجه به تحولات در کنگره آمریکا پیرامون برجام هر احتمالی وجود دارد و جمهوری اسلامی ایران هم برای هر سناریویی آماده است و سناریوهایی متقابل را هم در اختیار دارد. ما اوضاع را از نزدیک رصد می‌کنیم اما شرایط به گونه ای است که می توان گفت فعلا خروج آمریکا از برجام به آسانی مقدور نخواهد بود.