پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- چندی پیش، طی نشستی چهارجانبه در پایتخت تاجیکستان، بالاترین مقام‌های نظامی چهار کشور چین، افغانستان، پاکستان و تاجیکستان، به رایزنی راجع به همکاری‌های امنیتی و ایجاد صلح و ثبات در افغانستان پرداختند

این دومین اجلاس چهارجانبه‌ ضد تروریسم است که میان این چهار کشور برگزار شده است. تا پیش‌ازاین، همکاری‌های امنیتی میان این کشورها غالباً به‌صورت دوجانبه شکل می‌گرفت که از این حیث می‌توان ایجاد چنین سازوکاری را کم‌سابقه دانست.

1- نشست مشترک چهارجانبه میان چهار کشور چین، افغانستان، پاکستان و تاجیکستان برای اولین بار در سال گذشته در کشور چین برگزار شد و اهداف این ائتلاف چهارگانه، مبارزه با تروریسم، افراط‌گرایی و جدایی‌طلبی عنوان شده است که از چهار طریق زیر به دست می‌آید:

تبادل اطلاعات

ظرفیت‌سازی جهت مبارزه با تروریسم

برگزاری تمرین‌های مشترک نظامی

برگزاری دوره‌های آموزشی

2- یکی از اصلی‌ترین تهدیدات مشترک پیش روی کشورهای شرکت‌کننده، آغاز حضور داعش در افغانستان است که درواقع می‌تواند سکوی پرشی جهت فعالیت این گروه در چین و آسیای مرکزی به شمار آید. انتظار می‌رود حضور ایالات‌متحده در افغانستان نه‌تنها از تهدید داعش علیه این کشورها نکاهد، بلکه بر تهدید آن در این منطقه بیفزاید.

3- با نگاهی به ترکیب چهار کشور شرکت‌کننده، این سازوکار چهارجانبه را می‌توان ائتلافی بر مبنای تهدیدات مشترک، با محوریت چین دانست. حداقل سه هدف عمده را می‌توان برای این کشور در ایجاد چنین سازوکار امنیتی‌ای احراز نمود:

تلاش برای حضور پررنگ‌تر امنیتی در پاکستان، افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی در راستای حفاظت از منافع و پروژه‌های کلان اقتصادی خویش

جلوگیری از محکم شدن جای پای هند در عرصه‌های امنیتی این کشورها

برداشتن گامی در راستای مبارزه با جدایی‌طلبان اویغور در شرق چین

4- باوجود دیدارها و رایزنی‌های انجام‌شده، چالش‌های مهمی پیش روی این سازوکار چندجانبه وجود دارد که می‌تواند کارآمدی آن را با چالش مواجه سازد و از آن جمله می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد:

منافع متفاوت، در برخی موارد متضاد و تعاریف گوناگونی که کشورهای شرکت‌کننده از تهدیدات پیش روی خود و مفاهیمی از قبیل تروریسم دارند؛

عضویت تاجیکستان در یک سازوکار امنیتی جدید در عین عضویت در سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO)، که می‌تواند چالش‌هایی را از سوی روسیه متوجه این سازوکار کند؛

واکنش‌های کشورهای مهم و اثرگذار در افغانستان مانند روسیه، هند و ایالات‌متحده.

 

 

روسیه افراط‌گرایی نشست چهارجانبه‌ همکاری امنیتی جدایی‌طلبی