وزیر کشور:متعهد هستیم با تروریسم در هر لباسی مبارزه کنیم

عبدالرضا رحمانی فضلی صبح امروز در اجلاس کارگروه عملیاتی پروژه کالکان ( بررسی سازوکارهای مبارزه با تروریسم) که با همکاری نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و سازمان اینترپل در تهران  برگزار شد، اظهار کرد: در قرن حاضر جرایم سازمان یافته فرا ملی تهدیدی برای جامعه جهانی و به خصوص بشریت به شمار می آید. وقوع این نوع جنایات و وجود عامل آن خارج از محدوده مرز یک کشور  این نوع جرایم را دارای خصیصه فراملی کرده و این امر به عنوان یکی از معضلات اصلی، دولتها و سازمانهای بین‌المللی ذیربط را در جهت حفظ و تامین امینت بین‌المللی به فعالیت واداشته است.

وی در ادامه افزود: پدیده تروریسم یکی از مهمترین جنایات سازمان یافته فراملی است. در بیشتر اسناد سازمان ملل متحد هم تروریسم یک خطر جدی برای صلح و امنیت بین‌المللی نامیده شده است.

رحمانی فضلی با اشاره به اینکه عمدی بودن، خشونت آمیز بودن، دارای هدف بودن، وحشت آفرین بودن پیروی نکردن از قوانین و قواعد متعارف هنگام برگزیدن اهداف از میان جامعه و تمایل داشتن به تغییر رفتاری خاص در جامعه از ویژگی ها و اجزای تروریسم نوین است. وقوع حوادث تروریستی مانند حادثه 11 سمپتامبر، بمب گزاری در مرکز تجارت جهانی، حمله به متروی توکیو و حوادث تروریستی در ایران، افغانستان، پاکستان، سوریه عراق، نیجریه و در میان کشورهای اروپایی و آفریقایی را نشانگر تغییرات اساسی در انگیزه اهداف، راهبردها، ابزار و جغرفیای تروریسم دانست.

وزیر کشور همچنین با بیان اینکه تروریسم نوین ریشه در ایدئولوژی های غیرعقلایی به ویژه عقاید تکفیری دارد، تصریح کرد: در شکل گیری تروریسم نوین عامل ایدئولوژی غیر عقلایی و عقاید تکفیری و مذهب ادعایی به عنوان عامل رهایی بخش از سرخوردگی و بی هویتی ناشی از عوامل نامطلوب جهانی شدن، می تواند نقش کلیدی پیدا کرده و توجیه کننده اقدامات خشونت بار افراد و گروه ها گردد. مذهب ادعایی تروریست‌ها هم عامل انگیزشی برای نیروهای سرخورده به ظاهر مذهبی است و هم ظرفیتی برای جذب نیرو ازخارج از کشور به عنوان یک هویت جدید برای هویت‌های عصر مدرن است. نکته حائز اهمیت مشکل تعاریف سیاسی یا معرفی گمراه کننده از تروریستها از جمله زدن انگ تروریست به هر گروه سیاسی در هر منطقه ای از جهان به ویژه مناطق اسلامی است که این قبیل سیاست ها موجب فراهم آوردن فرصت برای تروریست‌های واقعی می شود.

رحمانی فضلی با اشاره به اینکه تروریسم جدید در پی افزایش تعداد قربانیان خود است، گفت:‌این مسأله یکی از نقاط افتراق تروریسم سنتی و تروریسم نوین است. در ترویسم سنتی، تروریست‌ها خواهان آن بودند که تعداد مشاهده ‌کنندگان حادثه تروریستی افزایش یابد در حالی که در تروریسم جدید علاوه بر این مسأله، تروریست‌ها خواهان نابودی تعداد زیادی از مردم هستند. از این رو تروریسم نوین خشن‌ترین  شیوه‌ها را برای رسیدن به هدف به کار می‌برد و تاکتیک مشخص و اصلی آن هم عملیات انتحاری است. البته تروریسم نوین به دنبال استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی هم هست و در پی به دست آوردن یا تولید سلاح‌های شیمیایی، میکروبی، بیولوژیکی و حتی هسته‌ای است.

وی خاطرنشان کرد: تروریسم نوین دارای اهداف ساختارشکنانه در نظام بین ‌الملل است. آنها دارای اهدافی هستند که در ساختار نظام بین‌المللی کنونی قابل تحقق نیست، از این‌رو عمدتاً آنها رویکرد ساختارشکنانه نسبت به نظام بین‌الملل دارند. بنابراین مذاکره یا تلاش برای مصلاحه با آنها معمولاً بی‌ثمر است. گروه‌هایی نظیر القاعده و داعش تروریسم را امری ارزشی و مقدس دانسته بنابراین هیچگونه تسامحی نداشته و از آن دست برنمی دارند. تروریسم نوین علاوه بر اهدافی چون قدرت‌طلبی، منفعت‌جوی یا ملیت گرایی، اهداف دیگری از قبیل مذهب، هویت و جهانی شدن را نیز در خود می‌گنجاند و به رستگاری پس از مرگ نیز می‌اندیشد. البته ضروری است که اشاره شود بهره‌برداری عاملان تروریسم نوین از عقاید شبه مذهبی به این معنا نیست که ادیان الهی به ویژه اسلام مشوق یا تأیید کننده تروریسم هستند.

وزیر کشور با بیان اینکه تروریسم نوین حوزه عملیات مشخصی ندارد، ادامه داد: تروریسم نوین خود را محدود به حوزه سرزمینی یا دولتی مشخص نکرده و حیطه عمل آن بعضاً کل نظام بین‌الملل است. وجود افراد همسو با تروریست‌های نوین در کشورهای مختلف موجب تسهیل عملکرد و تسریع انتقال آنها شده و بنابراین هر هدفی در کشورهای مختلف می‌تواند در دسترس این افراد باشد. از سویی ساختار سازمانی تروریست‌های نوین قابلیت تغییر شکل سریع را دارد.

رحمانی فضلی ادامه داد: تروریسم نوین از فضای مجازی و رسانه به شکل گسترده استفاده می‌کند. بدون مرز بودن فضای سایبری، کاهش هزینه‌ اقدامات، امکان وارد آوردن خسارات مالی بدون آسیب‌های جسمی، تأمین راحت امکانات برای اقدامات تروریستی، انعکاس جهانی موفقیت و پنهان کردن شکست‌ها، امکان جذب حامیان از سراسر جهان و انجام بهینه فعالیت‌های پولی و بانکی از مهمترین دلایلی است که گروه‌های تروریستی از فضای مجازی استفاده می‌کنند.

وی تأکید کرد: تروریسم نوین اهداف خود را به شکل نمادین و سمبلیک انتخاب می‌کند. از آنجایی که گروه‌های تروریستی توان مقابله کامل در برابر قدرت دولت‌ها را ندارند بنابراین تلاش می‌کنند به نمادهای قدرت دولت‌ها حمله کرده و آنها را نابود کنند. بهره‌برداری حامیان و عاملان تروریسم نوین از نمادهای دینی به ویژه در مناطق اسلامی وجهه بارز تروریسم نوین در عصر حاضر است.

رحمانی فضلی با بیان اینکه تروریسم نوین غیرقابل پیش‌بینی است، خاطرنشان کرد: امروزه شاهد گسترش اقدامات تروریستی بی‌سابقه‌ای هستیم و هیچ کشوری از این امکان که قربانی حملات تروریستی نشود ایمن نیست، بنابراین به منظور مقابله با تروریسم باید اراده سیاسی قوی داشته باشیم و همکاری‌های بین‌المللی باید تقویت شود. تبادل اطلاعات و تجربیات به ویژه در مورد شیوه اقدامات تروریستی و تأمین منابع مالی آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. سازمان اینترپل و دفاتر منطقه‌ای آن می‌توانند بستر بسیار مناسبی برای افزایش تعامل، تبادل اطلاعات و تجربیات میان کشورها باشند. این همکاری‌ها تنها شامل کشورهای درگیر با تروریسم نیست بلکه شامل همه کشورهایی است که تاکنون قربانی تروریسم نبوده و تصور حاشیه امن برای خود دارند.

وزیر کشور تأکید کرد: جلوگیری از هرگونه اقدامات حمایتی توسط دولت‌ها همچون سازماندهی، تحریک یا تأمین مالی اقدامات تروریستی، مشارکت نکردن در سازماندهی، خودداری از اجازه دادن برای استفاده از اراضی کشورها برای آموزش تروریست و خودداری از تأمین تسلیحاتی تروریست‌ها از جمله اقدامات پیشگیرانه‌ای است که بسیار اهمیت دارد. قطعاً هزینه اقدامات پیشگیرانه بسیار کمتر و تلفات انسانی آن بسیار محدود و موفقیت آن هم بسیار زیاد خواهد بود.

رحمانی فضلی در بخش دیگری از اظهارات خود تصریح کرد: تروریسم و قاچاق به ویژه قاچاق مواد مخدر دو روی یک سکه هستند و تروریست‌ها برای اقدامات خود به منابع مالی نیاز دارند که یکی از این منابع تولید و قاچاق مواد مخدر است. آنها برای بقای خود امنیت را برهم می‌زنند تا زمینه تولید و قاچاق مواد مخدر را فراهم کنند. امروزه هیچ تردیدی نسبت به استفاده تروریسم از قاچاق مواد مخدر وجود ندارد اما شیوه‌های استفاده از آن به تناسب موقعیت تروریست‌ها متفاوت است. به همین دلیل باید تصویر روشنی از ارتباط تروریست‌ها با تولید مواد مخدر و همسویی و حتی حمایت تروریست‌ها از قاچاقچیان در هر منطقه ترسیم شود.

وی با بیان اینکه شواهد مستندی از استفاده داعش از مواد مخدر و سودهای حاصل از فروش آن وجود دارد، اظهار کرد: با این وجود بعضاً ملاحظه می‌شود که به جای راهکارهای عملی برای مقابله با آن، تحلیل‌های مغالطه‌آمیز و راهکارهای انحرافی مطرح می‌کردند. نیروهای خارجی در مناطق کشت خشخاش حضور دارند و با توجه به اطلاع از برخورداری تروریست‌ها از مزایای این مزارع نسبت به کاشت و برداشت مواد مخدر بی‌تفاوت هستند.

رحمانی فضلی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره تروریسم را محکوم کرده و در راه مبارزه با تروریسم و مواد مخدر پیشتاز بوده است،‌ گفت: قطعاً مبارزه با تروریسم و مواد مخدر نیازمند توسعه هوشمندانه همکاری‌های بین‌المللی نظام‌مند و هدفمند است. جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل دارد تا با سازمان‌ها و کشورهایی که حقیقتاً خواهان مبارزه قاطع با تروریسم هستند همکاری کند.