اولین هشدار رهبری درباره خطر انحراف

به گزارش پارس، مشرق نوشت: « نکته ى اول این که گمان مصونیت از انحراف را مطلقاً در خودمان نباید راه بدهیم ؛ یعنى هیچ کس نباید بگوید وضع ما که روشن است و مثلاً در خط صحیح و در خط دین و خدا داریم حرکت مى کنیم و منحرف نمى شویم ؛ نه، چنین چیزى نیست. امکان لغزش و انحراف از خط مستقیم براى همه هست و همه هم وسیله ى اجتناب از این انحراف را دارند ؛ یعنى این طور نیست که یک سرنوشت قطعى و حتمى وجود داشته باشد تا ما بگوییم هر کس در این راه حرکت مى کند، ناگزیر باید لغزش پیدا کند؛ نه، انسان مى تواند بدون لغزش و انحراف راه را ادامه دهد. اما مصونیت از انحراف هم تضمینى نیست که انسان بگوید ما که دیگر منحرف نمى شویم؛ بنابراین خاطر جمع سر را روى بالش نرمى بگذارد و از حال خودش غافل شود.

هیچ کدام از این دو طرف قضیه نباید مورد بى توجهى قرار بگیرد. وسیله ى عدم انحراف و پرهیز از انحراف چیست؟ مراقبت از خود. باید مراقب بود. اگر از خود مراقبت کنیم، منحرف نمى شویم. اگر از خود مراقبت نکنیم، یا از ناحیه ى سستى و ضعف در پایه ها و مبانى عقیدتى انحراف به انسان روى مى آورد، یا از ناحیه ى شهوات به انسان روى مى آورد. حتّى کسانى که پایه ها و مبانى اعتقادى آنها محکم است، شهوات نفسانى بر نگاه و بینش عقلىِ درست و عمیق نسبت به خط و راه و هدف غلبه مى یابد و انسان را منحرف مى کند؛ که ما مواردش را دیدیم.

عزیزان من! کسانى که پایشان لغزید، خیلى از مواردش را که ما دیدیم، ناشى بود از عدم تعمق در امر دین و معارف اسلامى؛ شعائرى بود، شعارهایى بود، احساساتى بود، بر زبانشان بود، اما در دلشان عمق نداشت. لذا در گذشته ما کسانى را دیدیم که آدمهاى خیلى تند و داغ و پُرشورى هم بودند، بعد صدوهشتاد درجه وضع اینها عوض شد.

چون نامه مالک اشتر مفصل است، مجبوریم انتخاب کنیم. آن جاهایى که به نظرم براى ما لازم تر است، آنها را انتخاب کرده ام. مى فرماید « و ایاک و الاعجاب بنفسک و الثقة بما یعجبک منها» ؛ برحذر باش از این که خودشگفتى به سراغ تو بیاید. اعجاب به نفس، یعنى خودشگفتى؛ این که انسان از خودش خوشش بیاید. حضرت مى گویند مواظب باش در این دام نیفتى.

دنبال این، باز فقره ى مهم دیگرى است که مى فرمایند: « ایّاک و المنّ على رعیتک باحسانک» ؛ سر مردم منت نگذارید و بگویید ما این کارها را براى شماها کرده ایم. وظیفه بوده، انجام داده اید. اگر انجام داده باشید، وظیفه تان را انجام داده اید؛ منتى سر مردم نگذارید. « او التزیّد فیما کان من فعلک» ؛ کارهایى را که انجام داده اید، بزرگنمایى نکنید.

اگر تقواى بیشترى به خرج دادیم، از خودمان بیشتر مراقبت کردیم، بهتر کار کردیم، بهتر به وظایفمان عمل کردیم، به قانون بیشتر احترام گذاشتیم و در جهت این اهداف، بیشتر پیش رفتیم، پیش خداى متعال عزیزتر خواهیم بود؛ اما بدون آن، نخیر. باید تلاشمان را در این جهت متمرکز کنیم. مواظب باشیم در دامهایى که دیگران افتادند، ما نیفتیم. هر کس در آن دامها بیفتد، همان بلاها و همان عواقب برایش متصور است؛ لذا فرقى بین ما و آنها نیست.