«والتر راسل مید» تحلیلگر اندیشکده «هادسون» و استاد روابط بین‌الملل معقتد است «ترس» عاملی است که باعث تغییر در سیاست‌های عربستان سعودی شده است.

«مید» در یادداشتی در «وال‌استریت‌ژورنال» نوشته عربستان سعودی یکی از محتاط‌ترین بازیگران در عرصه دیپلماسی جهان بود. اکنون چنین نیست.

عربستان سعودی در سه هفته گذشته، حملات دیپلمات هماهنگی را علیه قطر آغاز کرده و به سمت ایجاد روابط با اسرائیل متمایل شده‌اند، از پاکستان انتقاد کرده‌اند، تقابل‌جویی با ایران را تشدید کرده‌اند و وارد جنگ لفظی با ترکیه شده‌اند. همزمان آنها در حال بمباران یمن، برای بازگرداندن قدرت به عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی این کشور هستند.

عربستانی‌ها در عرصه سیاست داخلی هم سیاست‌هایی دگرگون را آغاز کرده‌اند: برنامه 2030 که مورد حمایت «محمد بن سلمان»، جانشین ولیعهد عربستان است گسترده‌ترین و بلندپروازانه‌ترین برنامه اصلاحات ساختاری در عربستان است که تا کنون پیشنهاد شده است.

خصوصی کردن شرکت نفتی «آرامکو» و استفاده از پول برای متنوع کردن اقتصاد، طبق استانداردهای عربستان، ایده‌ای انقلابی دانسته می‌شود.

«مید» می‌گوید هنوز مشخص نیست که آیا سیاست‌های داخلی و خارجی جدید عربستان سعودی کارساز واقع می‌شوند یا خیر، اما شکی نیست که در سیاست‌های عربستان که زمانی جزو محتاط‌ترین کشورها بود اتفاقی رخ داده است.

وی در ادامه می‌نویسد: «چه چیزی عامل تحرک جدید سعودی‌ها است؟ ترس. این هیجانی است که به طور طبیعی سراغ یک کشور پادشاهی با ثروت نفتی بالا و جمعیت اندک، در همسایگی رقبایی یغماگر می‌آید. برای سال‌ها، ترس سعودی‌ها را محتاط کرده بود، چرا که آنها احساس می‌کردند که می‌توانند پشت آمریکایی قوی و مطمئن پنهان شوند. حالا آنها چندان مطمئن نیستند.»

«در ریاض، عصر ناامنی، از دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا آغاز شد. تعامل اوباما با ایران باعث شد که سعودی‌ها احساس کنند که منزوی شده‌اند و به آنها خیانت شده است. همزمان با گسترش قدرت ایران در عراق، سوریه و لبنان، سعودی‌ها به این جمع‌بندی رسیدند که آمریکا دیگر امنیت عربستان را بخشی از منافع ملی محوری خود قلمداد نمی‌کند.»

به نوشته این تحلیلگر، «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور جدید آمریکا در روزهای گذشته در صدد آن برآمده به سعودی‌ها اطمینان بدهد که دوران مماشات با ایران سر آمده است، اما ریشه‌های احساس ناامنی در میان عربستانی‌ها عمیق‌تر از این حرف‌ها است.

او استدلال می‌کند که سعودی‌ها از این نگرانند که نفری که بعد از ترامپ در آمریکا وارد کاخ سفید می‌شود، کیست؟

«همزمان با آنکه سیاست‌های آمریکا افراطی‌تر و کمتر قابل پیش‌بینی می‌شوند، کشورهایی که راهبرد ملی خود را بر اساس پایدار بودن ائتلاف آمریکا استوار کرده‌اند، بایستی در گزینه‌هایشان تجدید نظر کنند.»