بررسی صلاحیت داوطلبان در سه نوبت کاری

وی افزود: با توجه به محدودیت وقتی که برای بررسی صلاحیت داوطلبان وجود دارد، کارها فشرده است به نحوی که جمعه گذشته از صبح تا عصر مشغول کار بودیم و علاوه بر رسیدگی به پرونده داوطلبان انتخابات میان دوره ای مجلس، پرونده داوطلبان ریاست جمهوری را نیز بررسی کردیم.

موسوی اضافه کرد: نتایج این بررسی ها به یکی از جلسات اصلی شورا ارائه و درباره مقدمات آن بحث و بررسی شد.

عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به جلسه فوق العاده فردای این شورا در سه نوبت کاری برای بررسی صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری گفت: شورا پس از بررسی دقیق صلاحیت ها نظر خود را اعلام می کند و باید ببینیم فردا کار تا چه حد پیش می رود و به هر حال تلاشمان را به نحو احسنت انجام می دهیم.

موسوی با تاکید بر لزوم کسب اکثریت آرای لازم برای احراز صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری افزود: البته ما در بررسی صلاحیت داوطلبان از اصطلاح رد صلاحیت نمی خواهیم استفاده کنیم چون ممکن است خیلی ها، از جهاتی صلاحیت هایی داشته باشند اما به هر حال این مسئله ای مهم تلقی می شود که رئیس جمهور شخص دوم کشور است و باید ویژگی های خاصی داشته باشد. وی تاکید کرد : بر این اساس باید ویژگی های داوطلبان برای این جایگاه احراز شود که آیا شان و شخصیت و جنبه هایی که در قانون اساسی درج شد از جهت رجل مذهبی، سیاسی یا مدیر و مدبر بودن و دیگر ویژگی ها باید در داوطلبان احراز شود.

عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: بنابراین اگر چه صلاحیت برخی داوطلبان در مواردی احراز نمی شود اما این به مفهوم این نیست که این افراد از صلاحیت هایی در جهات دیگر برخوردار نیستند یا خدشه ای در مسلمان بودن و اعتقادشان به نظام جمهوری اسلامی وارد است.

موسوی افزود: به هر حال ویژگی های لازم برای داوطلبان ریاست جمهوری سخت است و باید احراز شود و در سالهای گذشته مشاهده کردیم که از مجموع داوطلبان ۵ تا ۸ نفر به طور متغییر احراز صلاحیت شدند.

وی همچنین درپاسخ به برخی اتهامات و ابهام آفرینی ها در خصوص اعمال سلیقه شورای نگهبان در احراز صلاحیت ها گفت: آنچه سابقه نشان می دهد اگر چه ممکن است ویژگی های لازم برای داوطلبان ریاست جمهوری مسائل نظری ذکر شود اما ملاک های عملی وجود دارد و شورای نگهبان قطعا در گذشته بر اساس این ملاک ها صلاحیت ها را بررسی کرده است و در آینده نیز اینگونه خواهد بود.

موسوی افزود: شورای نگهبان ضوابط لازم در این خصوص را تدوین کرده و مشخص است که به صورت مکتوب وجود دارد و ویژگی های لازم برای احراز رجل مذهبی سیاسی بودن یا مدیر و مدبر بودن بر اساس این ضوابط مشخص است.

وی گفت: اینگونه نیست که در یک جلسه شورای نگهبان صرفا کلیاتی گفته شود در حالیکه ضوابط و ملاکها یی مد نظر است و اعضای شورا بر اساس آن صلاحیت ها را بررسی می کنند.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان همچنین درباره ماهیت نظارت استصوابی و نحوه اعمال آن در نحوه بررسی صلاحیت داوطلبان اظهار داشت: برخی دیدگاهها این است که شورای نگهبان نظارت کند و مانند چشم باشد و آنچه به اجرا مربوط می شود با دست اجرا شود و چشم نگاه کند بن نحوی که انجام کار را به عهده دستگاههای اجرا بگذارند.

موسوی تاکید کرد: بر اساس این دیدگاه می گویند شورا صرفا در چارچوب نظارت ببیند و نام آن را نیز نظارت استطلایی می گذارند یعنی مطلع باشد اما نظارت باید جنبه واقعی و عملی داشته باشد و شورای نگهبان دقیقا بر روند کار و انتخابات از ابتدا تا انتها نظارت کند.

وی افزود: بر اساس نظارت استصوابی طبیعی است که شورای نگهبان باید بررسی کند که شرایط انجام شده است یا نه و داوطلبان انتخابات اعم از مجلس، خبرگان یا ریاست جمهوری آیا ویژگی های لازم را دارند یا ندارند؟ این کاری است که خود شورا باید بررسی کند و به یقین برسد.

موسوی اضافه کرد : البته این براساس تحقیقات است وقطعا به این ترتیب نیست که شورا در یک جلسه بررسی کند و بگوید کسی صلاحیت دارد یا نه؛ قطعا تحقیقات می شود و بویژه نهادهای ذیربط بویژه مراجع چهارگانه نظر می دهند و ممکن است تحقیقات محلی هم لازم باشد تا به شکل های مختلف به یقین برسند که داوطلبان صلاحیت دارند یا ندارند.

وی تاکید کرد: بنابراین شورای نگهبان نباید صرفا جنبه نظاره گر داشته باشد بلکه باید نظارت عملی باشد تا به یقین برسد و بتواند حق الناس را حفظ کند به نحوی که داوطلبانی که صلاحیت دارند بیهوده رد نشوند یا کسانی که صالح نیستند بیهوده احراز و به ناحق وارد جایگاه های مهمی مانند ریاست جمهوری نشوند.

موسوی در پاسخ به اینکه شورای نگهبان چقدر ممکن است در بررسی صلاحیت ها مصلحت اندیشی کند؟ تاکید کرد: بنابر تاکید مقام معظم رهبری شورای نگهبان طبعا باید طبق مر قانون عمل کند همچنان که امام راحل نیز بر این مسئله تاکید داشتند و این شورای نیز بر اساس آنچه که مطرح کرده اند همواره اینگونه عمل می کند و تحت تاثیر مسائل دیگر قرار نمی گیرد.

وی با اشاره به وظایف شورا نگهبان برای تطبیق قوانین با شریعت و قانون اساسی گفت: ممکن است مواردی داشته باشیم که طبق مصلحت بخواهیم کاری انجام دهیم اما قانون اساسی یا شرع ممکن است به ما اجازه ندهد بنابراین کار اصلی شورا همین است و نباید بر اساس مصلحت عمل کند.

موسوی افزود: حتی ممکن است اعضای شورا نگهبان در مجمع تشخیص مصلحت نظام عضو باشند اما در این شورا باید طبق قانون اساسی و شرع عمل کنند و در این شورا حق ندارد طبق مصلحت عمل کند در حالیکه در مجمع طبق مصلحت نظام عمل می شود.

عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد این شورا در مواجه با اعمال فشار برخی گروههای سیاسی درباره تایید صلاحیت داوطلبان مد نظرشان تاکید کرد: شورای نگهبان موظف است به قانون عمل کند بنابراین در خصوص شایعات و فشار جناح های مختلف که ممکن است هر یک به نوع مسئله ای مطرح کنند نباید تحت تاثیر این فشارها قرار گیرد.

موسوی گفت : همانطور که امام راحل به اعضای شورای نگهبان فرمودند باید ببینند که رضای خدا واسلام در چیست و نباید از هیچ چیز ترس و واهمه داشته باشند پس وظیفه شورا این است که خارج از سرو صداها، دغدغه ها و فشارها به وظایفش عمل کند.