تنبیه روسیه به دلیل همکاری با سوریه و ایران

 روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو می نویسد: تحریمهای جدید آمریکا علیه 8 شرکت روسی باعث خشم مقامات مسکو شد. اینبار اقدامات محدود کننده مربوط به بحران اوکراین نبودند، بلکه ظاهرا بهانه این تحریمها نقض قانون آمریکا در مورد عدم گسترش سلاحهای کشتار جمعی از سوی این شرکتها در رابطه با فعالیت آنها در سوریه، ایران و کره شمالی بوده است.

وزارت امور خارجه روسیه این تصمیم دولت آمریکا را «مایوس کننده» نامیده است، چرا که فضای لازم برای همکاریهای دو کشور را از بین خواهد برد. این اقدام دولت جدید آمریکا مسلما روی دورنمای آتی همکاریهای مسکو و واشنگتن تاثیر خواهد گذاشت. ضمن اینکه در مسکو بر این عقیده هستند که لابیهای نظامی در آمریکا سعی دارند تا مانع از آن شوند که "دونالد ترامپ" بتواند گامی در جهت همکاری با روسیه در زمینه مبارزه با تروریسم بردارد.

کارشناسان روس هم در گفتگو با این روزنامه، این اقدام را تلاش برای تضعیف مواضع مسکو در بازار تسلیحاتی و همچنین ادامه خط مشی تحریمی دولت "باراک اوباما" ارزیابی کرده اند.  

"کنستانتین کاساچف" رئیس کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون (سنای) روسیه دلیل اصلی این اقدام واشنگتن را اینگونه تفسیر کرده است: «تحریمهای جدید آمریکا باعث تاسف شدید است، برای اینکه گویای قصد دولت ترامپ در دنبال کردن خط مشی دولت سابق است و در عین حال با این هدف صورت گرفته تا مواضع روسیه در بازار رقابتی تسلیحات نظامی و فناوریهای پیشرفته را تضعیف کند. البته تاثیر عملی این اقدامات بسیار کم است، ولی مسئله تعجب آور، ارجاع این تحریم به قانون مربوط به عدم گسترش تسلیحات کشتار جمعی در آمریکاست.»

ادامه خط مشی آمریکا در زمینه اقدامات یکجانبه

این سناتور بلندپایه روس در این رابطه توضیح داده است: «بخش موجود تحریمهای قبلی آمریکا در عمل علیه همین شرکتها اعمال شده بود، ولی پایه و اساس آن متفاوت بود. ضمن اینکه این مسئله نشان داد که دولت جدید آمریکا تفاوت زیادی هم با دولت قبلی ندارد.آمریکایی ها همچنان به اقدامات یک جانبه خود علیه سایر کشورها ادامه می دهند. بهانه تحریمهای جدید علیه شرکتهای روسی هم مسئله عدم گسترش است، در حالیکه در این رابطه توافقات بین المللی و مکانیزمهای کنترل کننده چندجانبه و همچنین کانالهای بسیاری وجود دارد تا این قبیل مسائل در سطح بین المللی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته و سپس ادعایی در مورد یک کشور مطرح شود. ولی بجای این رویکرد، آمریکایی ها ترجیح داده اند تا قوانین داخلی خود را بر ضوابط بین المللی ارجح دانسته و بر اساس آن خود تحریمهای یک جانبه ای را علیه روسیه اعمال کنند.»

کاساچوف همچنین افزود: «بدون ارائه هر نوع دلیل و مدرکی، تصمیم گرفته شده تا شرکتهای روسی را در بازار تسلیحاتی جهانی که روسیه در آن رقیب جدی برای آمریکا بشمار می رود، مورد تبعیض قرار دهند. این عمل یک رقابت ناعادلانه و تلاش برای حفظ موقعیت آمریکا بعنوان یک قدرت سلطه گر در جهان است.»

به نوشته «ایزوستیا»، تحریمهای جدید آمریکا آشکارا گویای ژست غیردوستانه واشنگتن در برخورد با مسکو، بویژه در شرایطی است که دونالد ترامپ مدعی شده که خواهان سرو سامان دادن به روابط با روسیه و همکاری مشترک دو کشور برای تارومار کردن گروه تروریستی داعش است.

لابی‌های نظامی حرف اول را در واشنگتن می‌زنند

این برخورد نشان می دهد که وضعیت سیاسی داخلی آمریکا چندان خوب نیست. اولا، چنین اقداماتی گویای آن است که ترامپ «از قدرت حاکم» بر آمریکا برخوردار نبوده و تنها تمایل وی برای برقراری تماس با روسیه، کافی نیست. لابیهای نظامی قدرتمند در آمریکا همچنان منافع خویش را دنبال می کنند که همیشه هم با طرحهای کاخ سفید مطابقت ندارند. روسیه بدون تردید اکنون مقام دوم در بازار تسلیحاتی جهانی را به خود اختصاص داده که مسلما باعث نگرانی روسای صنایع نظامی آمریکایی می شود. زمانیکه صحبت بر سر میلیارد دلار درآمد حاصله از این بازار بزرگ است، ظاهرا هدف خوب «غلبه بر تروریسم برای رسیدن به هدف مالی»، کنار گذاشته می شود. ضمن اینکه هنوز هم قصد خود ترامپ برای همکاری با روسیه در مبارزه با تروریسم نیز چندان مشخص نبوده و هیچ پیشنهاد و ابراز تمایلی در این رابطه از سوی واشنگتن شنیده نشده است.  

"آلکسی چیپا"  نائب رئیس کمیته امور بین الملل دومای دولتی روسیه نیز معتقد است: «تصمیم دولت آمریکا دورنمای همکاریهای دوجانبه در جهت مقابله موثر با گروههای تروریستی، بویژه در سوریه و عراق را با شکست مواجه می کند. البته شرکتهای روسی دیگر به وجود تحریمهای آمریکا عادت کرده و می توانند با آنها مقابله کنند.»

وی یادآور شد، روسیه پس از آمریکا جایگاه دوم را در بازار تسلیحاتی جهان داراست و به همین دلیل هم لابیهای نظامی در واشنگتن سعی دارند برای شرکتهای روسی مانع تراشی کنند. بدین ترتیب ظاهرا رویارویی با روسیه به اولویت نخست در آمریکا بازگشته است.

تحریم‌های جدید آمریکا «بوی دلار» می‌دهد

"فرانس کلینتسویچ"معاون اول کمیته امور دفاع و امنیت شورای فدراسیون (سنای) روسیه هم با این عقیده موافق است که تحریمهای جدید آمریکا «بوی دلار» می دهند. وی می گوید: «صنایع نظامی آمریکا که سیاست نظامی و سیاسی این کشور را تعیین می کند، توسعه صنایع نظامی روسیه را برای خود یک مشکل بزرگ می بیند. مناقشه نظامی در سوریه تفاوت در فناوریها را نشان داده است: فناوریهای روسی حتی آنها که قدیمی و مدرنیزه شده نیستند، در عمل بسیار بهتر از فناوریهای آمریکایی کارآیی خود را نشان داده اند. همین مسئله باعث شده تا ما در طول سال 2016 سفارشات نظامی بالغ بر 55 میلیارد دلار دریافت کرده ایم. ولی آمریکایی ها نمی خواهند رقیبی برای خود در بازار اسلحه جهانی داشته باشند و دلیل اصلی اعمال تحریمهای جدید هم همین است.»

این سناتور روس معتقد است: «با وجود تغییر دولت آمریکا، همان ساختارها و خانواده های سابق اداره امور در واشنگتن در دست دارند که همچنان سیاست قبلی در آمریکا را دنبال می کنند تا مانع از توسعه سیاسی، اقتصادی و نظامی روسیه شوند.»

تحریمهای جدید قطعا تاثیر مثبتی بر روابط روسیه و آمریکا نخواهد داشت. با توجه به اینکه در اواسط ماه آوریل قرار است "رکس تیلرسون" وزیر امور خارجه آمریکا به مسکو سفر کند، عرصه لازم برای ازسرگیری مذاکرات دوجانبه فراهم است، ولی چنین اقداماتی از سوی واشنگتن، مانع جدی برای همکاریهای مشترک، بویژه در زمینه مبارزه با تروریسم خواهد بود.

تحریم‌ها، مانعی برای دورنمای روابط آمریکا و روسیه

"آلکسی فنینکو" رئیس دانشکده سیاست بین الملل دانشگاه دولتی مسکو معتقد است که اتهام شرکتهای روسی به نقض قانون عدم گسترش تنها بهانه ای برای اعمال تحریمهای دوباره علیه روسیه است.

به گفته این کارشناس، این انتظار که در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، روابط روسیه و آمریکا گرمتر از گذشته می شود، از ابتدای امر غلط از آب درآمد. وی می گوید: «به نظر من، تحریمهای جدید به این دلیل است که مسکو در زمستان سال گذشته به اخراج دیپلماتهای روسی از ایالات متحده پاسخ نداد. در واشنگتن، حتی در دولت جدید ترامپ، هر نوع سکوت از جانب روسیه به منزله ضعف این کشور تلقی می شود.»

"روسلان پوخوف" مدیر مرکز تجزیه و تحلیلی راهبردی و فناوری روسیه نیز یادآور شده است که اکثر شرکتهایی که بار دیگر در فهرست تحریمهای آمریکا قرار گرفته اند، پیش از این نیز مورد تحریم قرار داشتند و این اقدامات محدود کننده مشکل جدی برای آنها بوجود نخواهد آورد. ولی علت اصلی این تحریمها که آمریکا اعلام نکرده، تنها همکاری آنها با سوریه و ایران است.

یک مقام آگاه در وزارت امور خارجه روسیه نیز گفته است که اعمال دوباره تحریمها علیه روسیه، تاثیر منفی بر روند فراهم سازی مقدمات نخستین دیدار روسای جمهوری روسیه و آمریکا خواهد گذاشت. به گفته وی، مقامات مسکو پیش از این دریافته بودند که تحریمهای آمریکا علیه روسیه لغو نخواهند شد، ولی دیگر انتظار نداشتند که پیش از مذاکرات رو در روی ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ که قرار است طی دو سه ماه آینده انجام شود، اقدامی از سوی واشنگتن صورت بگیرد که اوضاع در روابط دوجانبه را تیره تر از آنچه هست، کند. شاید به همین دلیل هم مسکو این اقدام واشنگتن را «مایوس کننده» نامیده است.