روحانی:سیف تلاطم یک‌ماهه ارز را گردن اربعین و تولد حضرت مسیح انداخت ولی من هنوز قبول نکردم

 حسن روحانی صبح امروز دوشنبه با حضور در پنجاه و ششمین مجمع سالاانه بانک مرکزی اظهار داشت: بانک‌های کشور همان رگ‌هایی هستند که از لحاظ مالی و پولی خون را از منابع مالی کشور یعنی قلب به سراسر کشور و از بخش‌های اقتصادی به سراسر جسم فعال در زمینه اقتصادی می‌رسانند. اگر جایی از این رگ‌ها اشکال پیدا کند و نتواند خون‌رسانی به‌طور کافی انجام دهد، بی‌تردید بدن هم دچار مشکل می‌شود.

وی با بیان اینکه بانک‌های ما رسالت سخت و سنگینی را بردوش دارند، گفت: اگر اقتصاد کشور ما بخواهد رونق یابد، از رونق بانک‌ها آغاز می‌شود. اگر بانک‌های ما نتوانند به اندازه کافی در زمینه مسائل پولی و مالی فعال باشند، مسلماً تحرک‌بخشی اقتصاد ما هم به همان نسبت پایین خواهد آمد. ممکن است بانک‌ها یکسری مشکل داشته باشند که به بیرون بانک مربوط می‌شود، یکسری مشکلات نیز ممکن است داشته باشند که به درون بانک‌ها مربوط شود.

رئیس جمهور تصریح‌کرد: یک وقت در جامعه روابط خارجی دچار اختلال می‌شود. بودجه کشور دچار اختلال می‌شود، شرایط تحریم به کشور تحمیل می‌شود. در آن شرایط مشکلات از بیرون به سراغ بانک‌ها می‌آید، ممکن است یک بانک، فعالیتش فعالیت درست و شفاف باشد و حساب‌شده مشتری را انتخاب کرده، گزینش درست انجام داده، وثیقه درست اخذ کرده، اما فشار بیرونی باعث شده که الان بانک قادر نیست به آن شرایط که بر مبنای آن برنامه‌ریزی کرده بود، حرکت به پیش داشته باشد.

روحانی افزود: گاهی هم مشکلات از درون بانک‌ها هست. تسهیلات را بیش از توان‌شان پرداخت می‌کنند. خودشان را مرتب متکی به بانک مرکزی می‌کنند، حساب‌های مالی‌شان دقیق و شفاف نیست، سودهای‌شان شفاف نیست. اینها مشکلات داخل بانک‌ها است که باید حل شود. حال اگر زمانی این دو مشکل همزمان شدند، کار بسیار سختی می‌شود. ما در این دولت اولین قدیم که تلاش کردیم برداریم، ایجاد یک ثبات آن‌هم ثبات پایدار در بازارهای مالی و پولی بود.

وی با بیان اینکه بی‌ثباتی در اقتصاد خیلی مشکل درست می‌کند، گفت: شما به 9 مهرماه سال 91 برگردید و از 9 به 10 مهر بروید و ببینید وضع ارز چه می‌شود. در عرض 24 ساعت قیمت ارز 625 تومان بالا می‌رود. 12 مهرماه دومرتبه 200 تومان قیمت ارز بالا می‌رود. در عرض سه روز 825 تومان قیمت ارز بالا می‌رود. وقتی بی‌ثباتی وجود دارد که در عرض 24 ساعت قیمت ارز 20 درصد افزایش پیدا می‌کند، واردکننده، صادرکننده و وام‌دهنده همه دچار سرگیجه می‌شوند.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه سیف تلاطم یک‌ماهه ارز را گردن اربعین و تولد حضرت مسیح انداخت ولی من هنوز قبول نکردم، گفت: بی‌ثباتی در اقتصاد خیلی مشکل درست می‌کند.

رئیس جمهور تصریح کرد: اوایل سال 92 تورم 12 ماهه حدود 40 درصد است. تورم در بخش خوراکی 51 درصد است. تورم نقطه به نقطه حدود 45 درصد است. چگونه می‌شود پیش‌بینی و برنامه‌ریزی و کار کرد؟ حال این موضوع همزمان با رشد منفی اقتصادی شود که در سال 91 منفی 6.8 درصد بوده، این اگر با نگرانی‌های سیاسی توأم شود، پیش‌بینی‌ها و آینده چگونه می‌شود؟ چگونه می‌شود با دنیا در حال مبادله بود؟ شما دیدید که ما یک‌مرتبه به 100 سال قبل برگشتیم، تمام تعاملات ما با دنیا از طریق بانک بود، یک‌دفعه سراغ صرافی‌ها رفتیم، برگشتیم به‌ زمان قاجار!

روحانی ادامه داد: کار به جایی رسیده بود که یکی از آدم‌های معروف بانکی و اقتصادی در موضوع  برجام به من پیغام داد و گفت؛ مذاکره‌کننده‌ها به تو گزارش دیگری ندهند، اگر همه چیز در برجام حل شود، سوئیفت محال است حل شود. توسط یکی از دوستان به من پیغام داد و برای بزرگان در کشور هم نامه نوشته بود و استدلال کرد که اصلاً این تحریم‌ها برای بستن سوئیفت بود و این سیستم ارتباط بین‌المللی سوئیفت امکان ندارد برقرار شود. شما هم مشاهده کردید که چه تبلیغاتی راه افتاد، در کشور که بانک مرکزی ناچار شد خبرنگار را به اتاق بیاورد به آنان نشان دهد تا اینها باور کنند.

وی افزود: در این شرایط، دولت اولین تلاشش بازگشت ثبات و آرامش به بازار بود. بزرگ‌ترین موفقیت دولت -البته دوستان ما گاهی اختلاف‌نظر دارند که بزرگ‌ترین دستاورد دولت چیست- به نظر من بزرگ‌ترین دستاورد دولت بازگشت آرامش و ثبات به بازار است. عده‌ای می‌گویند بزرگ‌ترین موفقیت دولت تعامل با جهان است، بعضی می‌گویند در مسئله سلامت است، بعضی می‌گویند در این است که به محیط زیست اهتمام دارد. امروز شاهد یک تورم تک‌رقمی همراه با رشد هستیم. تا پایان امسال تورم سال ما تک‌رقمی خواهد بود و اینکه در یک سال تورم تک‌رقمی باشد و رشد اقتصادی باشد، بعد از انقلاب این برای اولین‌بار است.

رئیس جمهور با بیان اینکه امسال حتماً یک رشد اقتصادی خوبی تا پایان سال خواهیم داشت، گفت: این رشد 7 تا 6.5 است، ولی پیش‌بینی‌های ما بالای 6 درصد است. 6 ماهه اول سال 7.4 بود، وضع ارز در یک ماهی تلاطم بی‌جهت پیدا کرد. آقای سیف استدلال‌هایی می‌کند و آن را گردن اربعین و سال مسیحی می‌اندازد، البته ما که قبول نکردیم، اربعین همیشه خیر و برکت است، تولد عیسی مسیح هم خیر و برکت است و بعید می‌دانم که ارز گران شود.

روحانی ادامه داد: به‌غیر از یک نوسان کوتاه‌مدت که نباید رهایش کنیم و باید بررسی کنیم که دقیقاً چه بود، اما در 3.5 سال گذشته ما یک آرامش خوبی در مسئله ارزش داشتیم. سوال کردم تورم ارز از پارسال نسبت به امسال چقدر بوده، گفتند 5.2 درصد در طول یک سال گذشته بوده، ایرادی هم  همیشه بانک مرکزی دارد و می‌گوید مباحث بر مبنای دلار دقیق نیست.

وی افزود: چراکه واردات اجناس ما با دلار انجام نمی‌گیرد، با یورو و امثال آن انجام می‌گیرد، پس معیار ما در بازار باید یورو باشد تا دلار. وقتی به یورو حساب می‌کنیم از سال 92 تا امسال قیمت یورو کاهش پیدا کرده 0.8 درصد نسبت به ریال ما کاهش پیدا کرده است. اگر با دلار هم حساب کنیم، مجموعاً در 3.5 سال اخیر 21.7 درصد افزایش بیشتر نبوده است.

رئیس جمهور خاطرنشان کرد: امروز شاهد یک ثبات در بازار هستیم، بعلاوه شروع رونق و شکستن رکود و حرکت به سمت رشد اقتصادی، دوستان اقتصادی ما می‌دانند که حساسیت من از روز اول ریاست جمهوری در 2-3 شاخص در اقتصاد بوده، تورم، رشد اقتصادی، قیمت ارز و صادرات نیمه‌نفتی حساسیت‌های من بوده که روزانه اینها را دنبال می‌کردم و اگر همین شاخص‌ها درست حرکت کند، معلوم می‌شود کل اقتصاد هم درست حرکت می‌کند.

روحانی اضافه کرد: در صادرات غیرنفتی در سال گذشته یک رکود داشتیم و صادرات ما بر واردات ما در حوزه غیرنفتی پیشی گرفت. امسال هم تا پایان سال این پیشی خواهد بود. پایداری تورم تک‌رقمی و رشد اقتصادی بالای 6 درصد بسیار مهم است. بلاتشبیه مثل ایمان می‌ماند. ایمان خودش مهم است، اما حفظ ایمان هم به اندازه خود ایمان مهم است. انقلاب هم همین‌طور است، انقلاب مهم است، به همان اندازه مهم است که انقلابی بودن را حفظ کنیم. در شاخص‌های اقتصادی هم همین‌گونه است.

وی گفت: اینکه توانستیم تورم را حساب‌شده یک مقدار بالاتر از پیش‌بینی‌مان پایین بیاوریم. مهم‌ترین آن انضباط پولی و مالی است. مگر چند کشور در دنیا هستند که تورم سه رقمی دارند؟ معنا ندارد در شرایط امروز جهانی تورم ما تورم دو رقمی باشد! در این راه موفقیت بانک مرکزی قابل‌تحسین است. ادامه آن به خیلی چیزها وابسته است، از جمله نقدینگی و رشد پایه پولی. به رشد پایه پولی که نگاه می‌کنیم، عمدتاً مسئولیت آن برعهده بانک‌ها است. بانک‌ها بدهی بالا می‌آورند و بعد به بانک مرکزی فشار می‌آورند، فشار به بانک مرکزی یعنی فشار به پایه پولی.

رئیس جمهور تصریح کرد: ممکن است کسی فکر کند اگر بانک من می‌توانست پول بیشتری کسب کند، نشانه موفقیت من است. گاهی اوقات آدم تشنه است و نمی‌فهمد آبی که جلوی آن است شور است و خوردن آن تشنگی را بیشتر می‌کند. اگر در سود سپرده به رقابت ناسالم رفتیم، این آب شور است. سود تسهیلات بانک اگر افزایش پیدا کرد، اولین ضررکننده آن، خود بانک است. چرا بخشی از دارایی‌ها منجمد است؟ نباید از این آب شور استفاده کنیم.

روحانی ادامه داد: اگر در کشور رونق درست کنیم بانک‌ها رونق پیدا می‌کند، این مانند مرغ و تخم‌مرغ شده است. رونق کشور وابسته به رونق بانک‌های ما هستند. ما امروز نیاز به رونق و رشد اقتصادی داریم. آیا بدون بانک شدنی است؟ امسال خوشحالیم که تسهیلات بانک‌ها به بخش اقتصادی نسبت به پارسال افزایش خوبی دارد و مجموعاً 43 درصد تسهیلات ما نسبت به سال گذشته رشد دارد، حدود 62 درصد هم برای سرمایه در گردش است که این رقم هم قابل قبول است. در بعضی بخش‌ها تا 80 درصد هم هست.

روحانی ادامه داد: 15 هزار و 600 میلیارد تومان تسهیلات برای 22 هزار و 800 بنگاه متوسط و کوچک پرداخت شده، از ابتدا هم قرار ما همین بود که 16 هزار میلیارد داده شود که کمی هم بالاتر از آن تا پایان سال پرداخت می‌شود. ما وقتی رونق می خواهیم و می‌خواهیم بنگاه‌های ما راه بیفتد، این بانک‌ها هستند که باید به میدان بیایند و تسهیلات بدهند چراکه این شکوفایی به نفع همه بانک‌ها خواهد بود. در تورم کار ما خوب بوده، اما در سود به نقطه قابل‌قبول نرسیدیم. چطور می‌شود در کشوری تورم زیر 10 درصد باشد، اما سود تسهیلات اینقدر بالا باشد؟

رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: در این وضعیت اقتصاد چگونه می‌چرخد و برای چه کسی می‌صرفد؟ از آن طرف سود سپرده به آن رقمی که اعلام شده نرسید، خب، به چه دلیل افراد سرمایه‌گذاری کنند؟ مگر بیکارند؟ سرمایه‌گذاری و فعالیت کردن دردسرها و ریسک‌های فراوانی دارد، بنابراین مهم است که ما سود تهسیلات را پایین بیاوریم. اولین قدم سود بین بانکی بود که یک حرکت خوبی هم شروع شد. سود بین بانک حدود 30 درصد بود و رسید به 18 درصد و این یک حرکت مثبت است.

وی ادامه داد: در کنار آن باید سود تسهیلات پایین بیاید و بهینه و متعادل شود تا اقتصاد رونق پیدا کند. بانک‌ها در این زمینه باید پیشتازی کنند. بانک‌های ما باید طبقه‌بندی شوند و بانک مرکزی باید به‌طور منظم به مردم اعلام کند، نمی‌شود همه را مثل هم نگاه کنیم. رتبه‌بندی بانک‌ها را بانک مرکزی باید اعلام کند، البته کار سختی است و فشارها زیاد می‌شود، اما کار بانک مرکزی این است. اعتماد مردم به بانک مرکزی است و بانک مرکزی باید به مردم بگوید ریسک شما در این بانک‌ها چه مقدار است و بر این مبنا سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری و مشارکت کنند.

روحانی با بیان اینکه بانک‌های ما باید قدرتمندتر ظاهر شوند و باید دارایی بانک‌ها افزایش پیدا کند، گفت: امروز بعد از برجام می‌خواهیم با دنیا در تعامل باشیم. قدم‌های اولیه برداشته شده، البته بعد از برجام در اجرای توافقات‌مان غیر از مسائل بانکی، در بقیه مسائل‌مان در آنچه که توافق ما با دنیا بوده است، تقریباً می‌توانیم بگوییم نزدیک 100 درصد اجرایی و عملیاتی شده، اما در بحث بانک یک مقدار تأخیر و کندی داریم.

رئیس جمهور تصریح کرد: بخشی از آن به‌خاطر تخلفات و عدم اجرای دقیق تعهدات از طرف آمریکا است، از یک طرف ترس بانک‌های بزرگ است. یک بخش هم طرف ما است، شاید جاذبه طرف ما کم است. جاذبه را تنها با بزک نمی‌شود درست کرد. صورت مالی درست کردن که کار بانک را حل نمی‌کند. بانک‌های ما باید قدرتمند شوند و سرمایه‌شان را بالا بیاورند. آن‌هم نه با وام! سهامداران از پول مبارک خودشان بدهند. دولت هم می‌تواند سهامی که در بعضی بانک‌ها دارد را بفروشد، خارجی‌ها هم می‌توانند بیایند و سهام بخرند، صندوق توسعه ملی هم می‌تواند کمک کند.

وی با باین اینکه دنیا دنبال پول و سود است و اگر ببیند بانک قابل‌ اعتماد است به سمت آن می‌آیند، گفت: ما باید تقویت بانک‌ها را انجام دهیم. ما به سهم خودمان تبصره 35 و 36 در اصلاح بودجه سال 95 به مجلس بردیم و تصویب شد که هم به معنای کمک به دارایی بانک‌ها و هم پرداخت بخشی از بدهی‌ها به بانک بود.