مقدم‌فر: عدم ثبت رخدادهای امنیتی یکی از غفلت‌های انقلاب است

کتاب‌های «فرجام مذاکره با شیطان به روایت اسناد (مروری بر اسناد بیانیه الجزایر)» و «رخدادهای امنیتی 1357» از آثار مرکز مطالعات اسناد تاریخ انقلاب اسلامی، با حضور سید نظام‌الدین موسوی حمیدرضا مقدم‌فر مشاور فرهنگی رسانه‌ای فرمانده کل سپاه، مؤلفان کتاب و مسئولان مرکز مطالعات اسناد تاریخ انقلاب اسلامی، پیش از ظهر امروز (سه‌شنبه 19 بهمن) رونمایی شد.

* اگر تاریخمان را ننویسم، دیگران برایمان می‌نویسند

در بخش دیگری از این نشست روح‌الله غلامی مؤلف کتاب «فرجام مذاکره با شیطان» اگر ما تاریخ‌مان را ننویسیم، دیگران این کار را می‌کنند.

وی ادامه داد: تاریخ پر از فراز و نشیب انقلاب در این ۳۸ سال نقاط عطف بسیاری دارد که باید برای نسل جوان بیان شود، مخصوصا که با تاریخ سیاسی ناآشنا هستند. حتی در برخی مسئولان هم شاهد می‌شود که وقایع مهم و حساس را به فراموشی می‌سپرند و لازم است وقایع و حوادث تأثیرگذار اوایل انقلاب مجدداً بازنمایی شود.

غلامی افزود: درباره ثبت تاریخ، یک بخش وقایع‌نگاری است که مورخین انجام می‌دهند و بخش دیگر تاریخ شفاهی است که اگر خاطرات چهره‌های انقلابی ثبت نشود، دیر خواهد شد. بحث دیگر، رسیدگی و استفاده از اسناد تاریخ انقلاب اسلامی است که نباید اجازه دهیم دیگران این کار را برای ما انجام دهند. یکی از این موارد، «بیانیه الجزایر» است که متأسفانه از این تجربه گرانسنگ در موارد مشابه نتوانستیم استفاده کنیم.

مؤلف کتاب «فرجام مذاکره با شیطان» افزود: پس از بررسی اسنادی «بیانیه الجزایر» که اولین مذاکره ما با آمریکا ـ شیطان بزرگ‌ ـ بود، بدون سوگیری و حب و بغض سیاسی به این نتیجه می‌رسیم که یک بخش از مشکلات داخلی بوده و بخش دیگر هم مربوط به طرف مقابل (آمریکا) است. چنانچه در قضیه برجام هم نقض عهد و سوء استفاده از واژگان را مشاهده می‌کینم، بنابراین بررسی اسنادی بیانیه الجزایر می‌تواند برای پژوهشگران حوزه‌های مطالعات سیاسی و حقوق بین‌الملل ارزشمند باشد.

*

حمیدرضا مقدم‌فر در بخش پایانی این نشست اظهار داشت: چند نکته درباره دو کتاب «فرجام مذاکره با شیطان» و «رخدادهای امنیتی 1357» دارم که به صورت مجزا بیان می‌کنم.

وی ادامه داد: عدم ثبت رخدادهای امنیتی در این حدود چهار دهه پیروزی انقلاب یکی از غفلت‌های انقلاب اسلامی است. این رخدادها خوب ثبت نشده تجزیه و تحلیل و تأمل نشده که اگر چنین بود، برخی رخدادها تکرار نمی‌شد. چون رخدادها پیچیده و چند وجهی است و مثلاً کتاب دوجلدی رخدادهای امنیتی، با این حجم از اطلاعات فقط مربوط به بهمن ماه است.

مشاور فرهنگی رسانه‌ای فرمانده کل سپاه گفت: سردار شیرازی در حوزه‌های دیپلماتیک و اطلاعاتی کشور جزء پیشکسوتان هستند و ارزش این کتاب غیر از خودش، به فتح باب این مسیر و جبران غفلت‌های ثبت اقدامات امنیتی است.

مقدم‌فر ادامه داد: امام (ره) زود سامانه امنیتی نظام را شکل دادند، اعلام کردند اسلحه‌ها را مردم پس دهند، همزمان کمیته‌های انقلاب تأسیس شد و بلافاصله نرم‌افزار اصلی انقلاب که همان قانون اساس بود، شکل گرفت. ولی در این مدت دشمن غافل نبود و ما هر روز اتفاقاتی را داشتیم. نسل‌های بعدی با دیدن این کتاب‌ها کلاه سرشان نمی‌رود، مانند فتنه ۸۸ که سناریوی فریب بود که در دیر اطلاعی و کم بصیرتی حاصل شد.

این تحلیلگر ارشد انقلاب اسلاکی اظهار داشت: ثبت تاریخ رخدادهای امنیتی اثر مضاعف دارد،‌ چون حوادثی نیست که هر کسی دیده باشد و بداند، چون نهان‌ها و نادیدنی‌ها بیان می‌شود. مرکز مطالعات اسناد تاریخ انقلاب اسلامی کار بنیادینی را در این زمینه شروع کرده و امیدواریم فتح بابی باشد و ادامه یابد.

مشاور فرهنگی رسانه‌ای فرمانده کل سپاه درباه کتاب «فرجام مذاکره با شیطان» هم اظهار داشت: معتقدم اگر در تمام این سال‌ها روی بیانیه الجزایر کار شده و خوب آنالیز شده بود، در برجام دچار این خسارت‌ها نمی‌شدیم.

وی گفت: بیانیه الجزایر جزء ضعیف‌ترین قراردادهای حقوقی ایران است،‌ هم به دلیل ضعف مسئولان ما و هم به دلیل هوشمندی طرف مقابل، این بیانیه نه تنها توقعات ما را برآورده نکرد، بلکه پیروزی پیروزی برای دشمن و علیه منافع ملی ما بود.

مقدم‌فر درباره عوامل شکست ایران در بیانیه الجزایر موارد ذیل را برشمرد:

۱ـ  سوء تدبیر عوامل مذاکره‌کننده و در رأس آن آقای بهزاد نبوی به عنوان رئیس تیم مذاکره کننده

2- بی‌تحرکی جمهوری اسلامی در پرونده‌های حقوقی سنگینی همانند این پرونده

3- مشکلات حقوقی و عدم آمادگی برای هماوردی با طرف مقابل

4- عدم اطلاع‌رسانی صحیح به مجلس شورای اسلامی، جالب اینکه مجلسی‌ها هم از لفظ «بیانیه الجزایر» به جای معاهده استفاده می‌کردند تا حساسیت برانگیز نباشد!

5- بی‌توجهی طرف ایرانی به فرآیند تهیه و تنظیم متن قرارداد

6- متن موافقت‌نامه کاملاً یکسویه و به نفع آمریکایی‌هاست

7- شتاب‌زدگی، ناهماهنگی و سردرگمی تیم ایران در مقابل بهره‌برداری حداکثری تیم آمریکایی

8- درخواست آمریکا از ایران برای تغییر حقوق‌دان‌ها در دیوان کشوری بود که ایران به راحتی پذیرفت و آقای محمود داوری از دیوان اخراج شد.

وی ادامه داد: نتیجه این شد که قول‌های آمریکایی‌ عملی نشد و اموال ستاد مسترد نشد و در مقابل گروگان‌ها به سادگی آزاد شدند. در مجموع بیانیه الجزایر درس‌ها و عبرت‌های بسیاری دارد و جا دارد روی آن تأمل شود در واقع معاهده الجزایر یک شکست برای جمهوری اسلامی بود و باید از رفتارهای متقلبانه درس گرفت. منظور محاکمه تیم آن زمان نیست، بلکه باید از اشتباهات خودمان برای آینده بهره بگیریم و مجدداً دچار اشتباه نشویم.

مقدم‌فر افزود: آن موقع ثابت شد که ذات نظام، سلطه بدعهدی است و اگر مردم را آگاه می‌کردیم، مشکلات بعدی را نداشتیم. شکست تلخ دولت آقای هاشمی در زمان جورج ‌بوش پدر در آزادسازی گروگان‌های آمریکا ـ بیروت از این جنس بود. اعتماد دولت اصلاحات به سه کشور اروپایی در ابتدای مذاکرات و سپس پذیرش برجام هم از جنس اشتباهات معاهده الجزایر بود.