احتمال شکل گیری قطب سوم در منطقه/ امکان استقلال سیاست خارجی مصر در منطقه

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- دولت مصر مدتی است که رفتارهای خاصی از خود به نمایش می‌گذارد. رفتارهایی که نشان از تلاش این دولت برای فاصله‌گذاری با مطالبات، مواضع و خواسته‌های عربستان در منطقه است. به طوری که این رفتارها از کوشش برای مستقل شدن سیاست خارجی مصر رونمایی می‌کند

آغاز و دامنه‌داری حرکت

این حرکت مستقل، از رأی مثبت به طرح روسیه درباره سوریه آغاز شده و ابعاد بیشتر و گسترده‌تری به خود گرفته است. به گونه‌ای که مصر اخیراً نشست وزرای خارجه دوستان لیبی با حضور کشورهای شمال آفریقا را میزبانی کرده است. از طرفی مصر در چارچوب نگاه و اهمیت به مسائل جهان عرب حضور خود در ائتلاف عربستان علیه یمن را به مدت یک سال دیگر تمدید کرده است. یا در نشست روسای ستاد ارتش کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس با حضور آمریکا که در امارات برگزار شده مشارکت فعال داشته است. مصداق دیگر این نقش‌آفرینی و دیپلماسی فعال در عضویت مصر در کمیته دائمی ضد ایران که در اتحادیه عرب تشکیل شده به منصه‌ی ظهور رسیده است.

1- مصادیق ذکر شده نشان از این دارد که مصر درصدد حرکت به سمت سیاستی مستقل در منطقه است که این سیاست مستقل چارچوب و منظومه‌ی خاصی دارد که امنیت و ثبات عربی از اولویت‌های اساسی و اصلی چارچوب و منظومه‌ی مذکور است.

2- استقلالِ سیاست خارجی مصر و اولویت‌های مطرح شده در این استقلال، فرصت‌ها و تهدیدهایی را پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار می‌دهد. به عبارت دیگر اینکه، مصر درصدد تبدیل شدن به یکی از قطب‌های منطقه است که ارجحیت‌های خاص خود را نیز در سیاست خارجی دارد. این ارجحیت‌ها در حوزه‌هایی در تعارض با منافع و اهداف ایران و در حوزه‌هایی همگرا و همسو با خواسته‌ها و اهداف ایران است که بخش‌های متعارض می‌تواند برای ایران تهدید و بخش‌های همگرا برای ایران فرصت تلقی شوند. به طور مثال نگاه مصر مستقل به آینده‌ی عراق برای ایران می‌تواند همراه با تعارض باشد. در مورد یمن نیز همین امر اعتبار دارد.

3- تمایل مصر برای ایفای نقشی مستقل در منطقه، می‌تواند نظام «دو قطبی» شکل گرفته در منطقه را به «سه قطبی» تبدیل کند و این در مجموع برای ثبات و امنیت منطقه مطلوب است. چراکه بر اساس نظریه «موازنه قوا» در روابط بین‌الملل سیستم سه قطبی با ثبات‌تر و کم تنش‌تر از نظام دو قطبی است. در نظام دو قطبی به دلیل متصلب شدن سیستم و نیز به دلیل اجتناب‌ناپذیر شدن «بازی با حاصل جمع جبری صفر» تنش و نزاع افزایش می‌یابد. از طرفی مصر نیز با توجه به مولفه‌های تاریخی، نظامی و جمعیتی می‌تواند ایفاگر نقش قطب سوم در منطقه باشد.