برجام منافع زیادی برای آمریکا دارد

 «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری منتخب آمریکا کمتر از یک ماه دیگر، سکان هدایت کاخ سفید را به دست می گیرد و به خود فرصت تحقق همه آن شعارهایی را می دهد که در طول کارزار انتخاباتی ۲۰۱۶ وعده داده بود.

در این میان، همه چشم انتظارند تا ببینند ترامپ که در یک سال گذشته همواره به پراکنده گویی و عدم شفافیت در زمینه سیاست خارجی متهم بوده است چه رویکردی را در قبال «برجام» یا همان توافق هسته ای ایران اتخاذ می کند. در حالیکه ترامپ در اظهارات ضد ایرانی خود دامنه برخورد با برجام را از پاره کردن توافق تا مذاکره مجدد آن تعدیل کرده است، سوال ها پیرامون رویکرد نهایی وی همچنان بی پاسخ مانده است.

درباره نقض احتمالی برجام از سوی دولت بعدی آمریکا و تبعات آن برای آمریکا در عرصه بیم المللی گفتگویی داشته ایم با «طارق رئوف» رییس سابق بخش راستی آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی و مدیر برنامه خلع سلاح و عدم اشاعه بنیاد تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPIR) که مشروح آن در زیر آمده است.

*دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا در جریان رقابت های انتخاباتی خود بارها «باراک اوباما» را متهم به دادن امتیازات زیاد به ایران در برجام کرد و به همین علت وعده مذاکرات مجدد با ایران درباره برجام را داد. صرف نظر از شعارهای تبلیغاتی ترامپ، در عمل وی چه کاری می تواند درباره برجام انجام دهد.

در جریان رقابت های انتخاباتی تمامی نامزدهای جمهوری خواه با برجام مخالفت کردند که به اعتقاد من این اقدام آنها بیشتر به خاطر مخالفت با «اوباما» و مخالفت با تمامی سیاست هایی که وی بنیانگذارش هست، بود. مخالفت آنها ناشی از  مطالعه و درک صحیح از برجام نبود، برجامی که منافع زیادی برای آمریکا و جامعه جهانی دارد.

دیدگاه های جمهوریخواهان بر اساس درک غلط و جهل آنها از برجام است. واقعا تردید وجود دارد که حتی یکی از آنها برجام را مطالعه کرده باشند. بعد از انتخابات جمهوری خواهان برجسته ای مثل «رابرت گیتس» وزیر دفاع اسبق آمریکا صراحتا اعلام کردند که تضعیف برجام به نفع آمریکا نخواهد بود و موجب ناراحتی شرکای اروپایی آمریکا خواهد شد. ترامپ بعد از ورود به کاخ سفید می تواند چشم پوشی ها از تحریم های کنگره علیه ایران را که هنوز پابرجا هستند را متوقف کند هر چند امیدوارم این کار را انجام ندهد.

*افرادی در حلقه نزدیکان ترامپ وجود دارند که ایران ستیز هستند و دیدگاه های ضد ایرانی دارند. به نظر شما این افراد تا چقدر می توانند بر سیاست های ترامپ در قبال ایران تاثیر بگذارند؟

باید منتظر ماند و دید، با اینحال انتقادات این مخالفان ممکن است بیشتر رجزخوانی باشد تا واقعی. ایران باید از ادامه اجرای برجام همچنان ادامه دهد و نباید در برابر اقدامات تحریک آمیز دولت ترامپ واکنش های غیرمتناسب نشان دهند.

*برخی بر این باورند که ترامپ برجام را نقض نخواهد کرد بلکه به جای آن تحریم های ادعایی حقوق بشری و مرتبط با تروریسم بیشتری را علیه ایران اعمال خواهد کرد. در صورتی که ترامپ چنین کاری را بکند، تاثیر آن بر برجام چه خواهد بود؟

پاسخ به این سوال را که آیا تحریم های غیرهسته ای نقض برجام خواهند بود یا خیر را، حقوقدانها باید جواب بدهند.

*در صورت نقض برجام از سوی ترامپ، واکنش شرکای اروپایی آمریکا چه خواهد بود؟

صدر اعظم آلمان پیشاپیش با یک پیام علنی از ترامپ خواسته است تا به حقوق بین الملل که برجام و قطعنامه مربوطه ۲۲۳۱ شورای امنیت در خصوص آن نیز جز آن هستند احترام بگذارد.

هر گونه نقض برجام از سوی هر یک از طرفین توافق بر خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود. در صورتیکه آمریکا از برجام فاصله بگیرد به احتمال زیاد سه کشور اروپایی، روسیه و چین به اجرای آن متعهد خواهند ماند و به معاملات خود با ایران ادامه خواهند داد و حتی تعاملات اقتصادی خودشان با ایران را افزایش خواهند داد، امری که موجب اعتراض صاحبان صنایع آمریکا مثل بوئینگ خواهد شد.

آنها خواهند گفت که سیاست های آمریکا مانع از تحقق منافع تجاری آنها در ایران می شود و به همین دلیل فرصت های شغلی بیشتری از دست می روند. این اروپایی ها، چینی ها و روس ها خواهند بود که به هزینه آمریکا منافع بازار ایران را خواهند برد.