آمریکا همواره با نظام اسلامی و ایدئولوژی آن به شدت مخالف بود، برای همین به حمله نظامی در صحرای طبس و به راه انداختن کودتای نوژه و ده ها توطئه و کودتای دیگر روی آورد، سرانجام نیز زمانی که آمریکا در تمام توطئه‌های خود با شکستی مفتضحانه روبرو شد، عراق را برای حمله به ایران تشویق کرد و وام یک میلیارد دلاری را برای خرید و تجهیز سلاح در اختیار این کشور قرار داد تا جمهوری اسلامی با شکستی تاریخی مواجه شود.

در همین ارتباط با «رضا سراج»، کارشناس مسائل استراتژیک پیرامون جنگ ایران و عراق و نقش آمریکا در شکل گیری این نبرد 8 ساله به گفتگو پرداخته ایم، هم اکنون این مصاحبه تفضیلی را پیش رو دارید و از نظر می گذرانید.

*نقش آمریکا در شکل گیری و آغاز تخاصم عراق با ایران در جنگ 8ساله را چطور ارزیابی می کنید؟

آمریکایی ها برای براندازی ایران ابتدا به کودتا روی آدند و بالورغ بر 20 کودتا طراحی کرده اند که تعدادی از این ها در حین اجرا و تعدادی قبل از اجرا خنثی شد. علیرغم این مسئله جریان تجزیه طلبی نیز از سوی آمریکایی ها پیگیری و دنبال شد و سرانجام بعد از اینکه این کشور در نقشه های خود علیه جمهوری اسلامی شکست خورد با هدف براندازی صدام را تحریک به جنگ علیه کشور ما کرد.

در  پشت صحنه نبرد عراق با ایران، نه تنها آمریکا بلکه اسراییل نقش و سهم بسزایی داشتند زیرا در زمان حکومت شاه با انعقاد پیمان نظامی و امنیتی سنتو، ایران به حامی غرب تبدیل شده بود و مهمترین هم پیمان آمریکایی ها در منطقه خلیج فارس بود اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، رویکرد و ایدئولوژی ایران تغییر کرد و به مقابله با غرب برخاست به همین دلیل آمریکایی ها حامی و پشتیبان خود را در منطقه خاورمیانه از دست دادند برای همین به حمایت از عراق پرداختند تا از این طریق انقلاب اسلامی را تهدید کرده و پروژه براندازی جمهوری اسلامی را دنبال کنند.  

آرمان آزادی قدس و حمایت اسراییل از جنگ عراق

همان طور که پیش از این اشاره شد اسراییل هم یکی از کشورهایی بود که در پشت صحنه از عراق حمایت کرد چرا که ایران، آرمان آزادی قدس و مقابله با صهیونیست را به گفتمان خود تبدیل کرده بود و از آن سو آمریکا سعی کرد منافع اسراییل را حفظ کرده و این جنگ را به یک جنگ عربی ایرانی تبدیل کند و حمایت خود را از براندازی جمهوری اسلامی نشان ندهد زیرا آمریکا عضو دائم و تاثیر گذار در شورای امنیت سازمان ملل متحد و حافظ امنیت جهان بود.

 اگر سایر کشورها به وضوح در می یافتند که این کشور از حامیان واقعی متجاوزان بوده و بر خلاف جایگاه حقوقی خود عمل کرده بسیار برای وجهه آنها بد می شد. بی تردید آمریکایی ها در طول دوران جنگ  8 ساله ایران و عراق حمایت های گسترده ای از صدام حسین در حوزه سیاسی، نظامی و اطلاعاتی انجام دادند و در اواخر جنگ به شکل مستقیم به ایران حمله کرد.

وسوسه ژئوپلتیکی و جاه طلبی صدام حسین

*عراق چرا وارد جنگ با ایران شد و دشمنی آمریکا با نظام اسلامی چقدر به شعله ور تر شدن آن دامن زد؟

صدا هم این آمادگی را داشت که به عنوان یک کشور متخاصم عمل کند زیرا وسوسه ژئوپلیتیکی داشت و از سوی دیگر انسان جاه طلبی بود و پس از قرارداد کمپ دیوید و منزوی شدن مصر، صدام حسین به فکر این بود تا حوزه نفوذ خود را افزایش داده، عراق را به قدرت برساند و این کشور را جایگزین مصر سازد.

 از سوی دیگر انقلاب اسلامی با شعارهای ضد امپریالیستی اش، خطری برای عراق و ایدئولوژی صدام حسین به شمار می رفت بنابراین حمله به ایران را آغاز کرد. البته در این بین دشمنی آمریکایی ها با نظام اسلامی به افزایش تنش ها و افروختن آتش این جنگ دامن زد براین اساس علی‌رغم اینکه ایران از عراق در شورای امنیت سازمان ملل شکایت کرده بود، آمریکایی ها نگذاشتند عراقی ها محکوم شوند و حتی شواهد نشان می داد با کمکهای متحدین آمریکا به عراق؛ بیش از 60 میلیارد دلار از نیارهای اقتصادی عراقی ها تامین شد تا بتوانند در جنگ با ایران سرسختانه مبارزه کرده و پیروز شوند.

این مسائل از نقش محوری و اساسی آمریکایی ها در حمایت از جنگ عراق علیه ایران حکایت دارد.

صدام درصدد بود عراق ژاندارم منطقه شود

*وقایع تاریخی از روابط نه چندان دوستانه عراق با آمریکا حکایت می کند؛ چه شد که آمریکا وارد رابطه دوستانه ای با عراق شد و صدام را برای جنگ نیابتی با ایران تشویق کرد؟

ببینید همان طور که پیش از این اشاره شد، آمریکایی ها مخالف سرسخت ایدئولوژی جمهوری اسلامی بودند و در مقابل جمهوری اسلامی هم به مقابله با ایدئولوژی غرب برخاسته بود و شعار نه شرقی و نه غربی فقط جمهوری اسلامی را مطرح کرده بودند بنابراین با چنین شرایطی آمریکا دیگر نمی توانست منافع خود را در این کشور دنبال کند، ضمن اینکه از آن سو عراق هم با ایدئولوژی جمهوری اسلامی مخالف بود و عقده قدرت و نفوذ منطقه ای را در سر می پرورانند بر همین اساس آمریکایی ها به سراغ عراق رفتند چون از مطالمع و نیت صدام حسین آگاهی داشتند.

در آن زمان صدام خود را سخنگوی ملت عرب معرفی کرد و درصدد بود تا مالکیت جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک را در اختیار اعراب قرار دهد و حتی می خواست ژاندارمی‌عراق در منطقه را داشته باشد بنابراین وارد جنگ با ایران شد.  

*رهبر انقلاب امام خمینی در آغاز جنگ عنوان کردند "عراق مترسک آمریکاست". به عبارتی ایشان همان ابتدای جنگ به جنگ نیابتی عراق از جانب آمریکا اشاره کردند؛ این دور اندیشی حضرت امام از کجا نشأت می گرفت و این واقعیت چطور برملا شد؟

در واقع ما در اندیشه امام مشاهده می کنیم که ایشان از هیچ کس ترسی نداشت و توکل­شان به خدا بود، از طرفی امام راحل به امداد الهی و ایمان مردم تکیه و باور داشتند. برای همین با صراحت گفتند، آنچنان سیلی به صدام می زنیم که از جایش بلند نشود پس برای امام مثل روز روشن بود که عراق مترسک آمریکاست، برای همین یک روز پیش از آغاز جنگ عراق علیه ایران فرمود: «نباید با خیال اینکه جنگی شروع شده، دست و پای خودمان را گم کنیم؛ یک دزدی است که آمده یک سنگی انداخته و فرار کرده و رفته سرجایش؛‌ الان هم دولت ایران مشغول شده که جواب آنها را بدهد».

 این سخن امام از دور اندیشی ایشان حکایت دارد ضمن اینکه امام راحل می دانستند هر اتفاقی که می افتد زیر سر آمریکایی هاست به طوری که عنوان کردند: «ما آمریکا را زیر پا می گذاریم، ما آن صدمه­ای که از آمریکا دیدیم از هیچ کس ندیدیم، آمریکا دشمن شماره یک مردم محروم و مستعضف جهان است، سلطه آمریکا تمام بدبختی های ملل مستضعف را به دنبال دارد، همه گرفتاری که ما داریم از دست آمریکا داریم،  همه مصیبت ما زیر سر آمریکا است و آمریکا شیطان بزرگ است».

*در ادامه جنگ روابط آمریکا با عراق دوستانه تر شد و تا جایی پیش رفت که آمریکا بیشتر تسلیحات نظامی و سلاح های شیمیایی و میکروبی عراق را تأمین می کرد، آیا این امر تنها ناشی از یک رابطه بین المللی بود؟ چه اهدافی پشت پرده این رابطه وجود داشت؟

بله همان طور که به آن اشاره داشتید، آمریکایی ها حتی در تجهیز و ترغیب رژیم بعث عراق نسبت به استفاده از سلاح های کشتار جمعی و شیمیایی نیز کوتاهی نکرد تا در دشمنی با ایران سنگ تمام بگذارد. اکنون جمهوری اسلامی ایران دارای ده ها هزار مصدوم شیمیایی است و به عنوان یکی از بزرگترین قربانیان سلاحهای کشتار جمعی در جهان شناخته می شود.

 در واقع آنقدر آمریکایی ها و قدرت های پوشالی جهان از این انقلاب و نظام هراس داشتند که با به راه انداختن چنین جنگی می خواستند تا این نظام را از روی نقشه محو کنند. در پشت پرده این قضیه هم همین ترس و هراس قدرت های جهان از ایران و منافعی که این کشور برایشان داشت، وجود دارد. به همین علت عراق را علیه نبرد با ایران وارد جنگ کردند.

عراق با کمک مستقیم آمریکا چند بار مواد شیمیایی در اختیار عراق گذاشت. همچنین در اسنادی که موجود است و در خبرها به این مسئله اشاره شده که عراقی ها برای دست یابی به سلاح های شیمیایی به برقراری روابط تجاری با کشورهای غربی با هدف تهیه جنگ افزارهای شیمیایی، انعقاد قرارداد برای خرید تجهیزات شیمیایی با شرکت های تولیدکننده وسایل شیمیایی در آلمان و خرید ترکیبات شیمیایی مربوط به تولید عوامل اعصاب از کشورهای غربی به ویژه آلمان و هند پرداخته اند و این مولفه ها از جمله مواردی است که باید در این زمینه به آن اشاره کرد.

 از سوی دیگر در واقع از اسفندماه ۶۲ که ایران به پیروزی‌های خوبی دست یافت، آمریکا در عملیات خیبر، عراق را حمایت کرد تا از سلاح شیمیایی علیه ایران استفاده کند و در سال ۶۳ نیز طرحی تصویب شد مبنی بر اینکه تهیه سلاح و تجهیزات نظامی برای ایران از هیچ کجای جهان ممکن نباشد.

*آمریکا چطور جنگ 8ساله ایران و عراق را راهبری می کرد؟

مطابق اسنادی که منتشر شد، آمریکایی ها اطلاعات زیادی از ما به عراق دادند. علاوه بر کمک های مستشاری از طریق کشورهای حاشیه خلیج فارس برای تجهیز عراق اقدام کردند و سازمان سیا از همان ابتدای جنگ، تصاویر هوایی ماهواره‌ای از وضعیت نیروهای نظامی ایران در اختیار عراقی ها قرار دادند.

آمریکا برای رهبری و هدایت بهتر جنگ عراق به تشویق عربستان و کاهش قیمت نفت پرداخت تا ایران هیچ منبع درآمدی برای تأمین هزینه‌های جنگ خود نداشته باشد.

ارسال سلاح به عراق و توقف ارسال سلاح به ایران

از سوی دیگراین کشور 4 عملیات «استانچ» با هدف نرسیدن و توقف تجهیزات جنگی به ایران و شناسایی مکان های ورود سلاح و ارسال تسلیحات و تجهیزات نظامی به عراق، عملیات «مالی»، با هدف تأمین نیازهای مالی عراق، عملیات «اطلاعاتی» و قرار دادن اطلاعات نظامی ما در اختیار عراقی ها و در نهایت انجام عملیات مقابله با ایران در سازمان های بین المللی و محکومیت این کشور را به شکل همزمان به منظور حمایت از صدام انجام داد.

 

 

صدام حسین عراق آمریکا رضا سراج