محمدرضا مخبردزفولی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشست رؤسای مراکز و مؤسسات پژوهشی و آموزشی وابسته به وزارت جهاد کشاورزی ضمن گرامیداشت ایام هفته دولت و یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر، گفت: کشور ما به دلایل تاریخی به درآمد ناپایدار و نامطمئن نفت وابسته است و این روند در آینده خطراتی را در پی خواهد داشت.

وی افزود: این وابستگی در حالی استمرار پیدا کرده و بعضا تشدید شده است که بر اساس معیارهای نوین در توسعه اقتصادی سرمایه اصلی هر کشور نیروی انسانی توانمند، عالم و هوشمند آن کشور است و این سرمایه می­تواند ارزش افزوده و درآمد تولید کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: متأسفانه در کشورمان هنوز نیروی انسانی متخصص جایگاه خود را پیدا نکرده است.

مخبردزفولی گفت: این در حالی است که قشر کشاورز کشور ما از نظر تحصیلات، درآمد و آگاهی از دستاوردهای نوین فناوری در بخش کشاورزی هنوز فاصله زیادی با نقطه مطلوب دارد.

وی افزود: گرفتاری ما این است که علاوه بر این مشکل مهم، بر اثر برخی برنامه‌­ریزی­‌های نادرست و غلط در بخش کشاورزی موانع زیادی بر سر راه ارتقای این بخش ایجاد می‌­شود، هر چند ما به دلسوز بودن مسئولان بخش کشاورزی کشور هیچ تردیدی نداریم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به سطح نامطلوب تولید محصولات کشاورزی در کشور ادامه داد: میزان تولید محصولات کشاورزی در کشور اصلاً با توانمندی­‌ها و قابلیت­‌های کشور تناسب ندارد و به عنوان مثال باید تولید سالانه 7 میلیون تن شیر خام در کشور به بالای 25 میلیون تن برسد و میزان فعلی تولید گندم که 115 میلیون تن است باید به بیش از 200 میلیون تن افزایش پیدا کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: به درستی اشاره شد که کشاورزی زندگی است و اگر امنیت غذایی نداشته باشیم، وابستگی‌های ما تشدید خواهد شد.

وی با انتقاد از حجم بالای واردات محصولات کشاورزی، افزود: این موضوع که بیش از 90 درصد مصرف کشور در دانه­‌های روغنی وارداتی است، مایه تأسف است.

مخبردزفولی با اشاره به حجم ناکافی سرمایه‌­گذاری در این بخش ادامه داد: سرمایه­‌گذاری زیر 4 درصد در بخش کشاورزی که هم‌ اکنون ما شاهد آن هستیم، قطعاً نمی­تواند انتظارات را برآورده سازد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: در کنار سرمایه­‌گذاری باید پاسخگویی و نظارت بر هزینه­ کرد این سرمایه­ گذاری هم وجود داشته باشد و این نیازمند یک سامانه نظارتی متمرکز، مقتدر، هوشمند و دارای پشتوانه قانونی است.

وی افزود: مشکلات باید دلسوزانه، صمیمانه و دردمندانه مطرح شود و همه برای مشکلات راه­ حل ارائه دهند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سطح ناکافی نخبگان موجود در بخش کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌­ها نشان می‌دهد باید در هدایت تحصیلی و سوق دادن استعدادها به این بخش تجدید نظر شود.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور گفت: صرف نگارش مقاله چندان مهم نیست، بلکه مقاله‌­ای مفید است که چرخه ایده تا محصول را تکمیل کند و به تولید ثروت و ارزش افزوده منجر شود.

وی با اشاره به آمار مهاجرت از روستاها به شهرها افزود: اگر وزارت جهاد کشاورزی با کمک همه نهادها بتواند روند مهاجرت را متوقف کند و یا کاهش دهد به کاهش آسیب‌­های اجتماعی ناشی از حاشیه­‌نشینی کمک فراونی کرده است.

مخبردزفولی ادامه داد: بیش از ده میلیون حاشیه ­=‌نشین موجود در کشور که در حاشیه شهرها ساکن هستند، اکثراً از مهاجران روستایی هستند که به علت نبود درآمد در روستا مجبور به مهاجرت شده­‌اند و با مشاغل کاذب به امرار معاش مشغول هستند و اکثر آسیب‌های اجتماعی هم در این حوزه تولید و تکثیر می شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تغییر ترکیب جمعیت روستایی کشور ادامه داد: در دهه 40 شمسی، 30 درصد از مردم کشور در شهرها و مابقی در روستاها ساکن بودند؛ اما هم اکنون 70 درصد شهرنشین و مابقی روستانشین هستند.

وی افزود: این تغییر جمعیتی یعنی کوچک شدن قشر تولید کننده محصولات کشاورزی و بزرگ شدن قشر مصرف کننده و این روند نامطلوب باید اصلاح شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: وزارت جهاد کشاورزی در صف و خط مقدم اجرا قرار دارد و مستقیماً با جامعه شهری و روستایی در تماس است.

وی افزود: افزایش بهره­‌وری فعلی بخش کشاورزی از 2/1 به 8/1 که استاندارد جهانی است، کاری مشکل است که نیاز به عزم و اراده جدی دارد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: همه رسانه‌­ها به ویژه مسئولان رسانه ملی باید نسبت به موضوع امنیت غذایی اهتمام بیشتری داشته باشند.

 مخبردزفولی گفت: اگر موضوع امنیت غذایی به یک فرهنگ و دغدغه عمومی مبدل نشود، جامعه با مشکل مواجه خواهد شد.

وی با اشاره به لزوم دانش‌­بنیان شدن تولید کشاورزی افزود: تهدیداتی مانند کم‌­آبی، گرم شدن کره زمین، فرسایش خاک و ... تولید کشاورزی را تهدید می‌­کند و باید این تهدیدات با دانش­‌ بنیان شدن تولید کشاورزی دفع شوند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: مبنای اصلی مدیریت جهادی و انقلابی علم و عقلانیت است و بخش کشاورزی محتاج به این مدیریت است.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور با اشاره به لزوم ارتباط بیشتر بین بخش کشاورزی و دانشگاه­‌ها، گفت: یکی از اصلی­‌ترین راهکارهای تقویت بخش کشاورزی، تغییر در ساختار نهاد متولی تغذیه و تولید مواد غذایی است.

وی افزود: بخش کشاورزی یکی از منابع اصلی اقتدار ملی است و باید به این بخش توجه بیشتری شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: اگر ارتباط مؤثر و مفید بین دانشگاه و کشاورزی ایجاد شود، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد و این نیازمند همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با این بخش است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به لزوم تربیت پژوهشگر و محقق گفت: هم ­اکنون نسبت به آمار مطلوب در زمینه تربیت پژوهشگر در نیمه راه هستیم و باید سرعت بیشتر شود و راه­‌های میان‌­بر ترسیم شود.

وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به تجربیات حاصل شده آمادگی دارد تا سند راهبردی بخش کشاورزی را با توجه به مؤلفه­‌هایی مانند دانش­‌بنیان بودن و اقتصاد مقاومتی تدوین کند.

 مخبردزفولی ادامه داد: کشاورزی یکی از مهمترین بخش­‌های کشور است و سایر بخش‌­ها باید به این بخش توجه بیشتری داشته باشند.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور گفت: برخی از بخش­‌های کشاورزی به عنوان یک بخش راهبردی و حاکمیتی قابل واگذاری به سایر بخش‌­ها نیست.

وی افزود: با توجه به برنامه­‌ریزی دشمنان در عرصه رواج بیماری‌­های واگیردار در کشور باید پدافند غیرعامل در این بخش جدی‌­تر باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: متأسفانه بر اثر مدیریت نامناسب، برخی از نهادهای علمی بخش کشاورزی که زمانی مرجعیت علمی در عرصه بین­‌المللی داشتند، هم‌­اکنون این نقش خود را از دست داده­‌اند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: تولید محصول غذایی سالم، ارزان، باثبات و ایرانی محتاج برنامه‌ریزی مستمر است و در این مسیر باید با قاچاق محصولات کشاورزی هم برخورد جدی صورت گیرد.

 مخبردزفولی گفت: ارائه برخی آمارهای مقطعی مبنی بر خودکفایی از واردات در برخی محصولات کشاورزی کافی نیست و باید خودکفایی و استقلال استمرار داشته باشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: باید در بخش کشاورزی از منظر کمی و کیفی یک برنامه­‌ریزی عینی و قابل اجرا طراحی و اجرا شود تا همه فعالان این بخش بدانند به چه هدفی باید نائل شوند و برای رسیدن به این هدف چه مسیری باید طی شود.

وی با اشاره به حساسیت بخش کشاورزی گفت: ارج نهادن به فعالان بخش کشاورزی به عنوان تأمین کننده خوراک جامعه باید بیشتر و مؤثرتر در دستور کار همه نهادها قرار گیرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره با آمار نامطلوب هیئت علمی در بخش کشاورزی افزود: با توجه به انعطاف آئین‌­نامه ارتقای اعضای هیئت علمی باید با همکاری وزارت علوم، هیئت علمی موجود در بخش کشاورزی به‌سازی و نوسازی شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: باید با افزایش سطح تحصیلات فعالان کشاورزی و دانش بنیان کردن این بخش بهره‌وری افزایش پیدا کند.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور با تاکید بر لزوم ارتقای جایگاه بخش کشاورزی در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها گفت: در نقشه جامع علمی کشور به این بخش به صورت ویژه تاکید شده است، ولی این به آن معنا نیست که اگر پیشنهاد قابل طرح و علمی برای ارتقای جایگاه بخش کشاورزی در نقشه جامع علمی کشور به ما برسد، آن را بررسی نکنیم.

وی با اشاره به برخی آمار ارائه شده در این نشست، افزود: چگونه در حالی که سهم بخش کشاورزی از کل اعتبارات و تسهیلات بانکی کمتر از 5 درصد بوده است، توقع داریم این بخش به رشد مطلوب خود برسد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با انتقاد از بی‌توجهی‌های صورت گرفته به بخش کشاورزی، ادامه داد: همانقدر که بهداشت، سلامت و امنیت  جامعه مهم است باید تامین خوراک جامعه هم مهم باشد، در حالی که ما امروز این اهمیت را مشاهده نمی‌کنیم.

 مخبردزفولی در پایان بر لزوم تدوین و اجرای پیوست رسانه‌­ای فعالیت­‌های کشاورزی به منظور ترویج و آموزش بهینه در این بخش تأکید کرد.