دریافتهای نجومی را توجیه نکنیم
در چند ماه اخیر که مسأله حرام‌خواری برخی از افراد نفوذکرده در دستگاه اجرایی کشور مطرح شد، متاسفانه شاهد آن بودیم که برخی از افراد، چنین دریافتهای غیرشرعی و خلافی را توجیه کرده و بر آن صحه گذاشتند.
ساده‌زیستی مسؤولان در نظام اسلامی یکی از دستورات دینی و یکی از عوامل موفقیت نظام اسلامی در دست‌یابی به اهداف خود است. در چند ماه اخیر که مسأله حرام‌خواری برخی از افراد نفوذکرده در دستگاه اجرایی کشور مطرح شد، متاسفانه شاهد آن بودیم که برخی از افراد، چنین دریافتهای غیرشرعی و خلافی را توجیه کرده و بر آن صحه گذاشتند. این در حالی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی هم این دریافتها را حرام و خلاف شرع اعلام کردند و هم بر برکناری این افراد تأکید کردند و علاوه بر این‌ها دستور بازگرداندن اموال به بیت‌المال و ممنوعیت به کار گماری این افراد در پستهای دیگر را دستور دادند. این 4 دستور باید در کنار هم و با هم اجرا شود. این دستورات نشان‌دهنده تأکید بر دستورات اسلامی در عرصه ساده‌زیستی مسؤولان کشوری است. کسانی‌که در نظام اسلامی کاری را بر عهده می‌گیرند باید بپذیرند که مسؤولیت در نظام اسلامی یک لقمه چرب مادی و یک طعمه و جایگاه ثروت‌اندوزی و رسیدن به مال و منال نیست. در غیر این صورت شاهد بی‌اعتمادی و جدا شدن مردم عادی از نظام خواهیم شد و از سوی دیگر باید توجه داشت که بار حکومت و سنگینی کار آن بر دوش طبقه مستضعف و معمولی جامعه است. ثروتمندان و زراندوزان سنگینی بار جامعه و حکومت را به دوش نمی‌کشند. این بدان معنی نیست که حکومت اسلامی دشمن ثروت یا رفاه است، بلکه به این معنی است که پستهای حکومتی در نظام اسلامی محلی برای زراندوزی نیست. اگر کسی به‌دنبال ثروت دنیایی است باید به بازار و بخش خصوصی برود و با رعایت موازین اسلامی و اخلاقی در جمع مال بکوشد و مسلم است که حکومت اسلامی دشمن چنین انسان‌هایی نخواهد بود مگر آن‌که بخواهند از راه حرام ثروتی بیاندوزند.
* اسلام موافق برخورداری دنیایی و مخالف غرق شدن در دنیاست
نظام الهی جمهوری اسلامی که به‌واسطه قیام مردم علیه طاغوت و به رهبری حضرت روح‌الله که مرد خدا بود ایجاد شد، نظامی است که به‌دنبال ایجاد یک حکومت بر اساس قواعد و قوانین دینی است. در نگاه اسلامی به حکومت هر چند رفاه و آسایش مادی در کنار عدالت و رعایت حقوق مردم و حقوق الهی مطرح است، اشرافی‌گری و اتراف و اسراف ممنوع و ضد ارزش است.
از منظر اسلامی آسایش و برخورداری برای عموم مردم امری مثبت و مستحسن است ولی رفاه‌زدگی و غرق شدن در دنیای مادی و غافل شدن از آخرت و مشغول شدن به مطامع دنیایی امری منفی و سلبی است. در کنار این‌ها مسؤولان و حاکمان اسلامی بیش از مردم عادی موظف به ساده‌زیستی و زندگی بر اساس دوری از دنیاطلبی هستند. ساده‌زیستی مسؤولان در نظام اسلامی یکی از دستورات دینی و یکی از عوامل موفقیت نظام اسلامی در دست‌یابی به اهداف خود است.
* دستورات دینی به دوری از دنیاطلبی مسؤولان
اگر به دستورات ائمه اطهار نیز توجه کنیم می‌بینم حضرات معصومین علیهم السلام نیز در باب حکومت و سیاست به ساده‌زیستی مسؤولان اعتقاد داشتند و از دنیاطلبی حاکمان نهی می‌کردند.
به‌عنوان مثال حضرت امام باقر(ع) در باب حاکمان اسلامی می‌فرمایند: «اما والله لو کان ذلک ما کان الا سیاسة اللیل و سیاحة النهار و اکل الجشب و لبس الخشن»؛ به خدا قسم اگر حکومت به دست ما بیافتد، رفتار حاکمان ما سیاستگذاری و تلاش برای برنامه‌ریزی شبانه و تلاش برای اجرای برنامه‌ها و دوندگی روزانه و غذای ساده و غیرمرفهانه و لباس خشن خواهد بود.
در روایتی دیگر از امام صادق(ع) چنین نقل شده است که فرمودند اگر حاکم اسلامی به دنیاطلبی مشغول شود، آتش را برای خود فراهم کرده است و باید ملاک رفتارهای حاکمان اسلامی، سیره رسول خدا(ص) و امیرالمومنین(ع) باشد. در نهج‌البلاغه نیز از حضرت امیرالمومنین(ع) نقل شده است که فرمودند: «الا و ان لکل مأموم اماماً یقتدی به و یستضیئی بنور علمه الا و ان امامکم قد اکتفی من دنیاه بطمریه و من طعمه بقرصیه»؛ آگاه باش که هر پیروی را پیشوائی است که از او تبعیت کرده و از نور دانش او روشنی می‌جوید و بدان که پیشوای شما از دنیای خود به دو لباس کهنه و از خوراکش به دو قرص نان اکتفاء کرده است.
البته حضرت علی(ع) در ادامه این بیان مبارک خود خاطرنشان می‌سازند که مسؤولان عادی نمی‌توانند کاملا مانند خود حضرت عمل کنند اما باید تقوا پیشه کنند با ورع و تلاش و عفت و سداد در پی دوری از دنیا و پیروی از امام خود باشند.
* فیش‌های نجومی نشانی از یک فساد و حرام شرعی
در پی افشای برخی از حرام‌خواری‌ها در برخی از دستگاه‌های اجرایی و... کشور موجی از افکار عمومی علیه این رفتارهای ظالمانه ایجاد شد. بسیاری از مسؤولان کشور علیه این رفتارهای فاسد موضع گرفتند و اعلام کردند که با این موارد فساد باید برخورد شود. گامهایی برای مقابله با فساد نیز برداشته شد که این گام‌ها شایسته تقدیر است. اما باید توجه داشت که متاسفانه در چند ماه اخیر که مسأله حرام‌خواری برخی از افراد نفوذکرده در دستگاه اجرایی کشور مطرح شد، شاهد آن بودیم که برخی از افراد، چنین دریافتهای غیرشرعی و خلافی را توجیه کرده و بر آن صحه گذاشتند.
در برابر این رفتار غلط برخی از مسؤولان، رهبر معظم انقلاب اسلامی این دریافتها را حرام و خلاف شرع اعلام کردند و بر برکناری این افراد تأکید کردند و علاوه بر این‌ها دستور بازگرداندن اموال به بیت‌المال و ممنوعیت به کار گماری این افراد در پستهای دیگر را دستور دادند. این 4 دستور باید در کنار هم و با هم اجرا شود. این دستورات نشان‌دهنده تأکید بر دستورات اسلامی در عرصه ساده‌زیستی مسؤولان کشوری است.
* امام خمینی(ره) خود ساده‌زیست بود و مخالف اشرافی‌گری
امام راحل عظیم الشان ملت ایران نیز در دوران حیات خود بر ساده‌زیستی مسؤولان تأکید می‌کردند. ایشان در زمینه لزوم ساده‌زیستی تذکرات مکرری به روحانیت و مسؤولان کشور داشتند و ازجمله آن‌ها فرموده بودند: از اهم مسائلی که باید تذکر بدهم، مسأله‌ای است که به همه روحانیت و دست‌اندرکاران کشور مربوط می‌شود و همیشه نگران آن هستم... کیفیت زندگی اهل علم است. اگر خدای نخواسته، مردم ببینند که آقایان وضع خودشان را تغییر داده‌اند، عمارت درست کرده‌اند و رفت وآمدهایشان مناسب شان روحانیت نیست.... از دست دادن آن همان و از بین رفتن اسلام و جمهوری اسلامی همان... آن‌چیزی که مردم به آن توجه دارند و موافق مذاق عامه است این‌که زندگی شما ساده باشد، همان‌طوری که سران اسلام و پیغمبر اسلام و امیرالمومنین و ائمه ما زندگی‌شان ساده و عادی بود، بلکه پایین‌تر از عادی.(صحیفه نور ج 19 صفحه 188)
* رهبر و امام کنونی جامعه ما نیز خود ساده‌زیست هستند و با اشرافی گری مبارزه می‌کنند
در طول سالهای پس از رحلت امام نیز رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هم خود ساده‌زیست بوده‌اند و هم مسؤولان را دائما به ساده‌زیستی توصیه و دعوت کردند. این تذکرات رهبر معظم انقلاب به صرف یک توصیه اخلاقی و یا تذکر عادی محدود نبوده است و ایشان گاه در مجامع عمومی و با صریح‌ترین عبارت‌ها، مسؤولان کشور را به ساده‌زیستی امر کردند. به‌عنوان فقط یک مثال در این‌زمینه به بخش‌هایی از سخنان ایشان در سال 1370 در جمع مسؤولان کشور توجه کنید.
* رهبر معظم انقلاب: نمی‌شود ما مثل حیوان بچریم و بخواهیم مردم به شکل اسوه به ما نگاه کنند!
مقام معظم رهبری در 23 مرداد در دیدار با کارگزاران نظام در سخنرانی صریحی در نکوهش اشرافی‌گری مسؤولان کشور بیان داشتند: «اگر ما دنبال مسایل خودمان رفتیم، به فکر زندگی شخصی خودمان افتادیم، دنبال تجملات و تشریفاتمان رفتیم، در خرج کردن بیت‌المال هیچ حدی برای خودمان قایل نشدیم - مگر حدی که دردسر قضایی درست بکند! - و هرچه توانستیم خرج کردیم، مگر اعتماد مردم باقی می‌ماند؟ مگر مردم کورند؟ آقایان! مگر مردم نمی‌بینند که ما چگونه زندگی می‌کنیم؟... آن وقتی که جوان حزب‌اللهی ما به جهاد یا به سپاه یا به فلان وزارتخانه می‌رفت و به او می‌گفتند که چه‌قدر حقوق می‌خواهی؟ می‌گفت این حرفها چیست!؟ مگر من برای حقوق آمده‌ام!؟ اصرار می‌کردند که بالاخره زندگی خودت و زن و بچه‌ات باید بگردد؛ یک چیزی بگیر. به نظرم اگر شما در دنیا این‌را نقل کنید، چنان‌چه کسی وضع چند سال قبل ما را ندیده باشد، خواهد گفت که افسانه است؛ ولی این واقعیت است. این رویداد، در همین ایران و در همین تهران و در همین وزارتخانه‌های ما اتفاق افتاد؛ یکی، دو مورد هم نبود. نماینده‌ی مجلس وقت دادند، خجالت کشید حقوق را بگیرد! بعضی از دوستان ما در دوره‌ی اول نمایندگی مجلس، شرمشان آمد و ننگشان کرد که حقوق بگیرند! گفتند ما حقوق بگیریم!؟ برادران! من و شما داریم از آن ذخیره می‌خوریم؛ فراموش نکنید، آن‌را مردم دیدند. نمی‌شود ما در زندگی مادّی مثل حیوان بچریم و بغلتیم و بخواهیم مردم به ما به شکل یک اسوه نگاه کنند؛ مردمی که خیلی‌شان از اولیات زندگی محرومند... در این‌راه، از خیلی چیزها باید گذشت. نه فقط از شهوات حرام، از شهوات حلال نیز باید گذشت. نمی‌گویم مثل پیامبر باشیم، نمی‌گویم مثل امیرالمؤمنین - که شاگرد پیامبر بود - باشیم؛ که انسان آن مطالب را که می‌خواند، تنش می‌لرزد...من و شما همان طلبه یا معلم پیش از انقلابیم. یکی از شماها معلم بود، یکی دانشجو بود، یکی طلبه بود، یکی منبری بود، همه‌مان این‌طور بودیم؛ اما حالا مثل عروسی اشراف عروسی بگیریم، مثل خانه‌ی اشراف خانه درست کنیم، مثل حرکت اشراف در خیابانها حرکت کنیم! اشراف مگر چگونه بودند؟ چون آن‌ها فقط ریششان‌تراشیده بود، ولی ما ریشمان را گذاشته‌ایم، همین کافی است!؟ نه، ما هم مترفین می‌شویم. والله در جامعه‌ی اسلامی هم ممکن است مترف به‌وجود بیاید. گاهی از جاهایی گزارشهای نومیدکننده‌ای می‌رسد و در برخی موارد انسان واقعاً عرق شرم بر پیشانی‌اش می‌نشیند؛ رعایت کنید! سؤال می‌کنیم که چرا ماشین لوکس و نو و مدل بالا؟ می‌گویند که اشکال امنیتی داریم! چه اشکال امنیتی!؟ آقایان مسؤول در شورای امنیت کشور یا جاهای دیگر، بنشینند معین کنند و مسأله را در جایی ببُرند؛ من هم اگر باید دخالت کنم، بگویید در جایی دخالت کنم. این چه وضعی است که همین‌طور بی‌حساب و کتاب جلوی هر وزارتخانه و اداره‌ای، دهها ماشین به رنگهای گوناگون متعلق به مسؤولانِ آن‌جا به چشم می‌خورد!؟ چه کسی چنین چیزی را گفته است؟... والله اگر من از طرف مردم مورد ملامت قرار نمی‌گرفتم که مرتب ملاحظه‌ی جهات امنیتی را توصیه می‌کنند، بنده با ماشین پیکان بیرون می‌آمدم...مگر خدا با من و شما قوم و خویشی دارد؟ مگر خدا با جمهوری اسلامی و با این اسم قوم و خویشی دارد؟ من و شما هستیم که باید معین کنیم این جمهوری، اسلامی است، یا اسلامی نیست؛ این هم در رفتار ماست!»
آیا سخنی صریح‌تر و تندتر از این در لزوم ساده‌زیستی و برخورد با اشرافی‌گری می‌توان گفت که رهبر معظم انقلاب در جمع مسؤولان کشور فرمودند: «نمی‌شود ما در زندگی مادّی مثل حیوان بچریم و بغلتیم و بخواهیم مردم به ما به شکل یک اسوه نگاه کنند؛ مردمی که خیلی‌شان از اولیات زندگی محرومند.»
ما به همه مسؤولان کشور توصیه می‌کنیم که متن کامل این سخنان صریح رهبری را مطالعه کنند.
* مسؤولیت در نظام اسلامی طعمه نیست
کسانی‌که در نظام اسلامی کاری را بر عهده می‌گیرند باید بپذیرند که مسؤولیت در نظام اسلامی یک لقمه چرب مادی و یک طعمه و جایگاه ثروت‌اندوزی و رسیدن به مال و منال نیست. در غیر این صورت شاهد بی‌اعتمادی و جدا شدن مردم عادی از نظام خواهیم شد و از سوی دیگر باید توجه داشت که بار حکومت و سنگینی کار آن بر دوش طبقه مستضعف و معمولی جامعه است. ثروتمندان و زراندوزان، سنگینی بار جامعه و حکومت را به دوش نمی‌کشند. این بدان معنی نیست که حکومت اسلامی دشمن ثروت یا رفاه است، بلکه به این معنی است که پستهای حکومتی در نظام اسلامی محلی برای زراندوزی نیست. اگر کسی به‌دنبال ثروت دنیایی است باید به بازار و بخش خصوصی برود و با رعایت موازین اسلامی و اخلاقی در جمع مال بکوشد و مسلم است که حکومت اسلامی دشمن چنین انسان‌هایی نخواهد بود مگر آن‌که بخواهند از راه حرام ثروتی بیاندوزند.
ارسال نظر