فتح‌الله گولن؛ متهم ردیف اول کودتا ترکیه/ امکان زمان‌بندی مرحله‌ی کودتا

پایگاه خبری تحلیلی «پارس» - «سیدعلی قائم‌مقامی» پژوهشگر ارشد مسائل ترکیه و کارشناس سابق جمهوری اسلامی ایران در ترکیه در یادداشتی اختصاصی برای «پارس» در واکاوی کودتای نافرجام ترکیه، واکنش های احزاب ترکیه نسبت به آن و هوشمندی تشکیل جلسه فوق العاده شورای عالی امنیت ملی کشورمان نوشت:

گروه کودتاچی در ترکیه عمدتاً در شهرهای آنکارا و استانبول دست به کودتا زد. آن طوری که اردوغان مدعی شده است، این گروه وابسته به فتح الله گولن در پنسیلوانیای آمریکا هستند. گروه کودتاگر در اعلامیه خود اعلام کرد که دولت مشروعیت خود را ازدست‌داده است و همچنین به ناامنی و اختلاف در ترکیه اشاره کرد. درنتیجه این گروه مدعی شده که برای نجات تمامیت ارضی ترکیه و وحدت ملی اقدام به کودتا و برکناری حزب عدالت و توسعه کرده است. این گروه همچنین ادعا کرده بود که قانون اساسی را بر اساس لائیسم و دموکراسی برپا می کند؛ اما تمام احزاب سیاسی ترکیه با این گروه مخالفت کردند.

ابتدا برخی از طرفداران حزب حاکم مدعی شدند که حزب جمهوری خواه خلق هم از این کودتا حمایت کرده است؛ اما کمال قلیچدار اوغلو رهبر این حزب سریعاً اعلامیه  ای صادر کرد که ترکیه رنج زیادی از کودتا کشیده و این حزب طرفدار دموکراسی و آزادی در ترکیه است. فیگن یوکسکداغ و صلاح الدین دمیرتاش، رهبران کردی حزب دموکراتیک خلق ها نیز اعلامیه رسمی منتشر کردند و اعلام کردند که راه نجات ترکیه کودتا نیست، بلکه دموکراسی راه نجات این کشور است و صلح ملی بایستی سریعاً در ترکیه برقرار شود. دولت باغچلی، رهبر حزب حرکت ملی نیز اعلام کرد که از دولت حمایت می کند.

فرماندهی عملیات مخصوص ترکیه نیز که زیرمجموعه ستاد کل ارتش این کشور است، اعلام کرد که گروه کودتاچی یک گروه مزدوری هستند که وابسته به دولت موازی فتح الله گولن هستند. فرمانده سپاه سوم ترکیه نیز اعلام کرد که این گروه بایستی به پادگان ها برگردد و این کودتا نباید تداوم داشته باشد. رجب طیب اردوغان، بن علی یلدیریم و وزیر دفاع ترکیه نیز اعلام کردند که وارد کوچه و خیابان می-شوند و جلوی تانک ها می ایستند و از تداوم کودتا جلوگیری به عمل می آورند.

گروه فتح الله گولن با امریکا و رژیم صهیونیستی ارتباط بسیار گسترده ای دارند و ازلحاظ عقیدتی نیز ضد ایران و ضد تشیع هستند. به نظر می رسد که این گروه ابتدا یک کودتای مقدماتی انجام داد تا عکس العمل مردم ترکیه را در مقابل خود بسنجد. علی رغم اینکه اردوغان اخیراً توافق عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را به انجام رسانده؛ اما حمایت گروه های افراطی آمریکایی و صهیونیستی از گروه کودتاچی بسیار محتمل است. در حال حاضر ادعای اردوغان مبنی بر هماهنگی حزب جمهوری خواه خلق و حزب دموکراتیک خلق‌ها با گروه فتح الله گولن بعد از مخالفت این احزاب با کودتا در ترکیه نقض شده است؛ اما اگر چنین هماهنگی بین این احزاب با گروه فتح الله گولن وجود داشت، می توان گفت که جنگ داخلی در ترکیه پیش می آمد. چنین اتفاقی به ضرر جهان اسلام و جهان عرب بود و امنیت جمهوری اسلامی ایران نیز تحت تأثیر این جریان قرار می گرفت. بنابراین جمهوری اسلامی ایران مخالفت خویش را با این کودتا اعلام و از دولت مشروع ترکیه حمایت کرد؛ گرچه اردوغان خیانت هایی را علیه ایران در منطقه ازجمله در عراق و سوریه به انجام رسانده است. این کودتا، کودتای خطرناکی بود که مثل کودتای 1953 که در ایران علیه دکتر مصدق اتفاق افتاد، ممکن است که مرحله بندی در آن انجام‌شده باشد؛ لذا بایستی بسیار هوشیارانه عمل کرد.

بیانیه کودتاگران در ترکیه اعلام کرده بود که دموکراسی و امنیت در ترکیه از بین رفته و تمامیت ارضی ترکیه در معرض خطر قرارگرفته است و اختلاف های شدید حکومتی هم وجود دارد؛ لذا به نظر می رسد که این بیانیه از سوی طرفداران فتح الله گولن صادرشده است.

اردوغان و رئیس مجلس ملی ترکیه بعد از شروع این کودتا حالت فوق العاده اعلام کردند و اردوغان اعلام کرد که پیشاپیش مردم در تظاهرات علیه کودتا شرکت می کند و از مردم هم درخواست کرد که به کوچه و خیابان بیایند. مردم نیز در شهرهای مختلف علیه کودتاگران تجمع کردند. به نظر می رسد که خبر فرار رجب طیب اردوغان به ایران نیز صحت نداشت.

تشکیل جلسه فوق العاده شورای عالی امنیت ملی نیز اقدام هوشمندانه ای بود که بایستی به انجام می رسید. اگر این کودتای آمریکایی- اسرائیلی به نتیجه می رسد، منبع تهدیدات مختلفی برای جمهوری اسلامی ایران بود. همان‌طوری که در سال 1997 نیز کودتا انجام گرفت؛ ایران تحت تأثیر این کودتا قرار گرفت؛ لذا کودتای فعلی نیز در صورت به نتیجه رسیدن امنیت جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار می داد. بنابراین تشکیل جلسه فوق العاده شورای عالی امنیت ملی کشورمان ضروری به نظر می رسید.