پاسخ‌قاطع دفتر ظریف به‌درخواست کنگره آمریکا

پاسخ دفتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به نمایندگان کنگره آمریکا که درخواست سفر به ایران کرده بودند به‌شرح زیر است:

"وزیر امور خارجه از محتوای نامه مورخ 24 فروردین 1395 شما در مورد درخواست روادید ادعایی‌تان مطلع گردید. در این رابطه، توجه شما را به موارد زیر جلب می‌نماییم:

ــ بر خلاف آنچه شما تصور کرده‌اید، وظیفه اعضای کنگره آمریکا دیکته کردن و تحمیل سیاست به دیگر کشورها نمی‌باشد. این امر قطعاً در مورد سیاست‌های مربوط به صدور روادید ایران نیز صادق است. به خاطر داشته باشید که به‌عنوان اعضای کنگره آمریکا، شما یک قدرت جهانی نیستید.

ــ توافق هسته‌ای یا همان برجام به‌روشنی مقرر ساخته است که تنها نهاد ذی‌صلاح برای نظارت بر اجرای بخشهای هسته‌ای این توافق، آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای است. هیچ‌یک از طرفهای برجام، از جمله آمریکا و به‌تبع آن شهروندان یا مقامات کشورهای طرف برجام، نمی‌توانند مدعی حق نظارت بر اجرای برجام شوند. علاوه بر این، نه برجام و نه هیچ قاعده حقوق بین الملل نیز اجازه نداده است که با چنان ادعای نظارتی به حاکمیت ایران دست‌اندازی شود.

ــ در عصر حاضر، بازدید از سایت‌ها یا اعزام هیئت‌های انتخاباتی یا دیگر هیئت‌ها برای نظارت بر انتخابات کشورها منوط به دعوت رسمی کشور ذی‌ربط و از مسیر موافقتنامه‌های دوجانبه بین دولت‌های حاکم یا ترتیبات متقابل امکان پذیر است و نه از طریق درخواست یک‌جانبه افراد یا نمایندگان مجلس دیگر کشورها که صرفاً خود ادعای چنین کاری را دارند. به یاد داشته باشید که ایران و آمریکا روابط دیپلماتیک نداشته و در نتیجه ترتیبات متقابلی هم بین دو کشور وجود ندارد.

ــ کنگره آمریکا اخیراً قانونی را در مورد روادید آمریکا تصویب کرده که به‌موجب آن افرادی را که به ایران سفر کرده‌اند از ورود به آمریکا بدون اخذ روادید منع کرده است. وقتی هم که آقای کری، در اجرای تعهدات آمریکا به‌موجب برجام، وعده داد تا محدودیت‌های مربوط به برنامه روادید را برای افرادی که به ایران سفر کرده، برخواهد داشت، برخی از شما اظهار داشتید که "رفع موانع برای اشخاصی که به ایران سفر کرده یا ایرانی هستند، شهروندان آمریکایی را به خطر می‌اندازد". بسیار تمسخر آمیز است که شما می‌پندارید که رفتن به ایران شهروندان را "افراطی کرده" و شهروندان همه کشورهای دیگر را به "ریسک‌های محتمل امنیتی" برای آمریکا تبدیل می‌کند، و در عین حال بر این باورید که سفر به ایران بر خود شما تأثیر منفی ندارد!

ــ برخلاف ادعای شما، از سال 1359 ــ یعنی وقتی که آمریکا روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد ــ مقامات ایرانی اغلب از ورود به آمریکا منع شده‌اند. مقامات ما تنها حسب مورد و بعد از یک فرایند طولانی و دشوار برای حضور در نشست‌های سازمان‌های بین المللی مستقر در آمریکا به این کشور وارد می‌شوند. این وضعیت علی‌رغم آن است که دولت آمریکا به‌لحاظ حقوقی و بر اساس تعهدات بین المللی که به‌موجب موافقت‌نامه‌های چندجانبه مربوط دارد، متعهد به اعطای روادید و دسترسی بدون مانع شده است؛ تعهدی که هیچ‌گاه صادقانه و به‌طور منظم از سوی آمریکا رعایت نشده است. همچنین برخلاف تصور شما، دیپلمات‌ها و اتباع ایرانی که در سازمان ملل متحد فعالیت نموده یا به آمریکا می‌آیند، همگی محدود به یک فاصله 25مایلی در منهتن نیویورک هستند. این تمام لطفی است که شما در نامه خود به رخ کشیده‌اید.

ــ از زمانی که "بحران هسته‌ای ساختگی" از طریق برجام حل شده است؛ دهها هزار گردشگر، دانشجو، سرمایه گذار و تاجر از اقصی نقاط دنیا ــ از جمله برخی اتباع آمریکایی ــ روادید دریافت کرده و بدون زحمت یا تأخیری به ایران سفر کرده‌اند. آنها به این علت به‌راحتی به ایران سفر کرده‌اند که بر طبق مقررات مربوطه کشور میزبان ــ ایران ــ درخواست خود را فرستاده و ضوابط را هم رعایت کرده‌اند، نه چون شما که کاملاً به‌نحو نامناسبی درخواست سفر به ایران کرده و در پی مداخله در اموری شده‌اید که هیچ ارتباطی با وظیفه کاری شما ندارد. بسیار تردید داریم که هیچ کشوری که برای خود احترام قائل است، تحت چنین شرایطی روادید صادر کند.

ــ به‌طور خلاصه، ما تصور می‌کنیم که درخواست روادیدی که شما داده‌اید، بیشتر یک کارزار تبلیغاتی است و نه یک درخواست مناسب برای سفر به یک کشور دارای حاکمیت مستقل و به همین دلیل هم، با چنین درخواستی به این نحو رفتار شده و خواهد شد".